Đừng vội chạy theo ngành thời thượng

Nông-lâm-ngư : TS chê, doanh nghiệp cần

Trong tuyển sinh vài năm qua, nhóm ngành nông-lâm-ngư khá “ế ẩm”. Tại ĐH Nông lâm TP.HCM, điểm trúng tuyển năm 2012 vào các ngành công nghệ chế biến lâm sản, chăn nuôi, nông học, bảo vệ thực vật, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, công nghệ chế biến thủy sản, công nghệ rau hoa quả và cảnh quan, quản lý đất đai... đều bằng điểm sàn (tức 13 điểm cho khối A, A1 và 14 điểm cho khối B). Tương tự, năm 2012, điểm chuẩn vào hầu hết 15 ngành thuộc nhóm ngành nông-lâm-ngư tại trường ĐH Cần Thơ cũng chỉ bằng hoặc hơn điểm sàn 0,5 điểm, trong đó phân nửa số ngành phải tuyển nguyện vọng 2, nguyện vọng 3, như chăn nuôi, khoa học cây trồng, lâm sinh... Năm 2013, điểm chuẩn vào ĐH Cần Thơ có khá hơn, nhưng điểm đậu vào nhiều ngành trong nhóm nông-lâm-ngư cũng chỉ bằng điểm sàn - dao động từ 13-14 điểm.

Tại trường ĐH Nông nghiệp - ĐH Huế, tình hình tuyển sinh còn khó khăn hơn. Trong hai năm liền (2012 và 2013), trường này chỉ tuyển được TS cho 19/24 ngành đào tạo với điểm chuẩn của các ngành bằng đúng với điểm sàn. Các ngành còn lại là công thôn, chăn nuôi, khoa học cây trồng, nuôi trồng thủy sản, quản lý đất đai không tuyển được người học, phải tạm đóng cửa.

Một tiết học của SV Trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM

Có phải học những ngành thuộc nhóm nông-lâm ngư sẽ khó kiếm việc làm sau khi ra trường nên TS không chọn? “Thực tế hoàn toàn ngược lại” - tiến sĩ Trần Đình Lý - Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Nông lâm TP.HCM khẳng định. Tiến sĩ Lý cho biết: “Dù thị trường lao động trong vài năm qua có biến động, nhưng nhân lực trong nhóm ngành nông-lâm-ngư vẫn có sự thu hút rất cao. Rất nhiều thông báo tuyển người của các doanh nghiệp gửi đến trường là một minh chứng. Ngoài nguồn nhân lực đào tạo chính quy, các tỉnh thành cũng “đặt hàng” Trường ĐH Nông lâm tuyển và đào tạo riêng cho địa phương. Yêu cầu của các địa phương chủ yếu tập trung vào các ngành bác sĩ thú y, quản lý đất đai, môi trường, phát triển nông nghiệp, nông học”.

Theo chỉ dẫn của tiến sĩ Lý, chúng tôi vào trang web của trường ĐH Nông lâm TP.HCM và thấy rõ số doanh nghiệp cần tuyển người và số người các doanh nghiệp cần tuyển đối với nhóm ngành nông-lâm-ngư rất lớn. Ngày 24/2/2014, Công ty TNHH Uni President VN thông báo tuyển số lượng lớn nhân sự được đào tạo chuyên ngành nuôi trồng thủy sản. Ngày 3/3/2014, Công ty cổ phần môi trường quốc tế Rainbow cần tuyển 20 nhân sự được đào tạo ở các ngành thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, cây trồng; Công ty AgriViet tuyển 15 bác sĩ thú y hoặc kỹ sư thủy sản. Ngày 6/3/2014, Công ty cổ phần Garin có thông báo tuyển bốn kỹ sư trồng trọt, chăn nuôi, thú y với mức lương từ năm-bảy triệu đồng…

Bà Trần Thị Yến Nhi - Giám đốc kinh doanh Công ty cổ phần Garin cho biết: mức lương nêu trên chỉ là khởi điểm và chỉ ở mức trung bình khá đối với những công ty nội địa, nhỏ. Nếu làm việc tại các công ty lớn, nhất là các công ty đa quốc gia, mức lương sẽ cao hơn.

Nhận xét về sức hút của thị trường lao động đối với nguồn nhân lực ngành nông-lâm-ngư, bà Yến Nhi nói: “So với ngành kinh tế thì hiện nhóm ngành nông-lâm-ngư rất cần và thiết thực hơn. Việt Nam hiện đang rất chú trọng đến việc phát triển nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp sạch. Các tập đoàn đa quốc gia của Thái Lan, Mỹ, Trung Quốc, Hà Lan, Nhật Bản và Hàn Quốc… đã, đang và sẽ đầu tư mạnh vào Việt Nam nên sức hút đối với nhóm ngành nông-lâm-ngư là vẫn còn bền vững” .

Với sự hấp dẫn trước mắt cũng như lâu dài của thị trường lao động, tiến sĩ Trần Đình Lý khuyên những TS có năng lực và sở thích về “cây, con, đất đai” hãy mạnh dạn thi vào các ngành nông-lâm-ngư.

Đừng ngại khối C

Trong bốn khối thi cơ bản (A, B, C, D), khối C luôn có số TS dự thi ít hơn cả, chỉ chiếm khoảng 4% tổng số TS dự thi trong nhiều năm qua. Năm nay, số môn thi tốt nghiệp giảm từ sáu môn còn bốn môn, hai môn lịch sử và địa lý thuộc những môn tự chọn, nên khả năng TS dự thi ĐH khối C sẽ còn ít hơn nữa. Đây sẽ là một thuận lợi cho những TS thật sự thích, có năng lực và quyết tâm dự thi khối C.

Là “dân” học khối C, chị Đỗ Nguyễn Hải Yến - Giám đốc Truyền thông và tiếp thị của CareerBuilder Vietnam - thuộc CareerBuilder Mỹ - mạng tuyển dụng và việc làm lớn nhất thế giới - cho rằng: “Xã hội nói chung và TS nói riêng thường nghĩ: theo học các ngành khối C thì cơ hội việc làm không được bằng các khối khác; công việc thuộc khối C tẻ nhạt, ít năng động; lại còn bị đánh giá là phi thực tế”. Như vậy, phải chăng TS học khối C sẽ không có cơ hội tốt sau khi ra trường? “Nghề nào xã hội cần nhiều thì xác suất thành công sẽ cao hơn, nhưng theo học các ngành khối C cũng vẫn thành công nếu chúng ta yêu công việc và có định hướng tốt” - chị Hải Yến nói.

Bản thân chị Hải Yến theo học ngành Nhân học của trường ĐH KHXH&NV (ĐHQG TP.HCM). Do thích việc tổ chức sự kiện nên từ năm thứ tư, chị đã tham gia vào những công việc liên quan. Ra trường, chị từng làm việc ở nhiều vị trí, ở nhiều đơn vị trước khi trở thành Giám đốc Truyền thông và tiếp thị của CareerBuilder Vietnam. Đề cập đến lương, chị Yến nói: “Vị trí giám đốc truyền thông và tiếp thị bây giờ lương khoảng 2.000-3.000 USD là bình thường”.

Không thành công như Hải Yến, nhưng nhiều bạn bè thời phổ thông cũng rất ngưỡng mộ bạn Nguyễn Thị Thúy (phường Phước Long B, Q.9). “Em còn nhớ, trong một buổi sinh hoạt lớp hồi cuối lớp 12, khi cô giáo chủ nhiệm hỏi lớp này có ai thi khối C thì chỉ mình em giơ tay. Việc em thi khối C đã khiến cả lớp ngạc nhiên. Nhưng đến thời điểm này, sau bảy năm tốt nghiệp ĐH, em được các bạn trong lớp đánh giá là một trong vài bạn thành công” - Thúy kể. Thúy cho biết thêm: sau khi tốt nghiệp ngành Công tác xã hội của ĐH Mở TP.HCM, bạn xin vào làm nhân viên văn phòng cho một khu công nghiệp lớn tại TP.HCM - chuyên lo các vấn đề nhân sự. Kể từ đó, Thúy đã bốn lần thay đổi chỗ làm, mỗi lần thay đổi là một lần tăng lương. Mức lương hiện tại của Thúy là 20 triệu đồng/tháng sau thuế, chưa tính các khoản hoa hồng.

Rất nhiều ngành nghề ở khối C mà TS có thể theo học, có việc làm và thành đạt. Tiến sĩ Phạm Tấn Hạ - Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH KHXH&NV - ĐHQG TP.HCM, nói: Có nhiều ngành TS không thích nhưng tỷ lệ có việc làm rất cao, nhiều em thành đạt, như ngành Triết học, Nhân học, Lịch sử, Địa lý, Hán Nôm… Tiến sĩ Hạ khuyên TS hãy xác định năng lực mạnh nhất của mình ở đâu và chọn ngành nghề theo năng lực đó, chứ đừng vì những lời gièm pha của bạn bè mà chạy theo đám đông, thi vào các ngành mang tính “thời thượng”.

Thực tế cũng cho thấy những ngành nghề mà nhiều người “quay lưng” sẽ có nhiều cơ hội tốt dành cho bạn sau khi ra trường dù đầu vào không ồn ã. Rất nhiều bạn trẻ, hoặc vô tình hoặc hữu ý, đã thành công theo cách này. Trong khi đó, nhiều bạn rất giỏi nhưng vì không thoát được tâm lý “đám đông” nên đã đi chệch hướng, trở thành thiếu lửa, thậm chí bị thất nghiệp.

 Minh Nhật