Đừng làm giải thưởng mất thiêng

Nhiều khả năng, từ mùa giải năm nay, giải THT sẽ được đưa vào hệ thống giải thưởng quốc gia và huy chương của giải sẽ được tính là thành tích để xin xét tặng danh hiệu.

Giải THT nằm trong hệ thống giải thưởng quốc gia. Đó là một sự “nâng tầm” rõ rệt. Nhưng khi xem THT như một lối mở cho những nghệ sĩ không có điều kiện tham gia liên hoan sân khấu, có thể dự thi giải THT để có đủ huy chương theo quy định, làm hồ sơ xét tặng danh hiệu thì đó là điều cần phải cân nhắc.

Hiện nay nhiều người làm nghề đang kiến nghị xem lại việc căn cứ trên huy chương, giải thưởng ở các đợt liên hoan, hội diễn… để xét tặng danh hiệu nghệ sĩ. Động tác mở lối nghe có vẻ tích cực, giảm thiệt thòi cho nghệ sĩ, nhất là những nghệ sĩ hoạt động ngoài công lập; hoàn toàn có thể làm “biến tướng” một giải thưởng uy tín của giới cải lương.

Ra đời năm 1991, giải THT được kỳ vọng sẽ kế tục giải Thanh Tâm với mục đích phát hiện và bồi dưỡng những tài năng của sân khấu cải lương. Dù chỉ là giải thưởng của Hội Sân khấu TP.HCM, các mùa giải THT thu hút nhiều nghệ sĩ, diễn viên từ cả các đoàn cải lương miền Tây Nam bộ và việc giành chiến thắng ở THT là điều cực kỳ khó khăn, đòi hỏi rất nhiều tài năng, nỗ lực của nghệ sĩ.

Có những năm, THT không tìm ra người xứng đáng để trao giải Xuất sắc, chỉ trao giải triển vọng. Nói thế để thấy, từ lâu, THT đã có vị trí đặc biệt trong đời sống của sân khấu cải lương, là mơ ước của nhiều người làm nghề.

Nhiều nghệ sĩ đã trưởng thành từ sau khi đoạt giải THT. Nhiều huy chương vàng giải THT cũng đã được phong tặng danh hiệu NSƯT như Vũ Linh, Phượng Hằng, Phương Hồng Thủy, Thanh Thanh Tâm, Thoại Mỹ, Tú Sương, Quế Trân, Hữu Quốc, Hồ Ngọc Trinh, Lê Tứ… Không được cộng gộp trong thành tích xét tặng danh hiệu, nhưng bao nhiêu năm nay, chiếc huy chương vàng giải THT vẫn đủ sức chứng minh cho tài năng và bước trưởng thành của nghệ sĩ.

Đừng biến nơi rèn nghề và thể hiện tài năng đúng nghĩa, hiếm hoi còn lại của sân khấu cải lương thành địa chỉ “săn” huy chương của nghệ sĩ, để rồi rất có thể giải THT cũng sẽ có những cơn mưa huy chương “để nghệ sĩ có đủ tiêu chuẩn làm hồ sơ xét tặng danh hiệu” - những cơn mưa huy chương chỉ gây thêm uất ức, chán chường, thậm chí gây chia rẽ, vì sự thiếu công bằng, thiếu minh bạch trong chấm giải, trao thưởng.

Nâng tầm giải thưởng để góp phần tìm kiếm, tôn vinh những tài năng ngày càng ít ỏi của cải lương, cho họ có thêm động lực và niềm tin để gắn bó với nghề là điều nên làm. Còn không, đừng góp thêm phần cào bằng giá trị của các giải thưởng, danh hiệu và đừng khiến những cá tính sáng tạo riêng của nghệ sĩ trở nên nhạt nhòa khi mọi ngả đường chỉ đổ về danh hiệu. 

Thảo Vân