Đừng để quà tặng trở thành gánh nặng cho môi trường

Gánh nặng từ ngày lễ

Mọi người thường đi ăn ngoài, tham dự các bữa tiệc trong suốt dịp lễ mừng năm mới, gửi thiệp chúc mừng đến đối tác, bạn bè, và chi nhiều tiền cho những món quà tặng. Các cửa hàng quyến rũ mọi người bằng những lời mời chào giảm giá, đồ trang trí nhà cửa rực rỡ và hàng trăm món quà bao gói đẹp đẽ. Điều đáng buồn là phần lớn các đồ trang trí và bao bì chỉ được sử dụng một lần rồi kết thúc tại bãi rác, gây hại cho môi trường. 

Hãy trao nhau những món quà thiết thực, vì môi trường trong dịp Giáng sinh, năm mới - Ảnh: Alamy

Theo khảo sát năm 2021 của Đại học Stanford, người Mỹ thải ra thêm gần 1 triệu tấn rác mỗi tuần trong kỳ nghỉ kéo dài từ lễ Tạ ơn đến Giáng sinh. Salvador Ávila - thành viên của tổ chức phi lợi nhuận toàn cầu hoạt động nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa Plastic Oceans International - nhận xét: “Tài nguyên của hành tinh không thể theo kịp thói quen tiêu dùng của chúng ta”. May mắn, lựa chọn mua sắm bền vững đang dần thay đổi tâm lý mua hàng của mọi người. Khảo sát gần đây của công ty thương mại điện tử Shopify (Canada) cho thấy, 40% người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho “các sản phẩm có ý thức về môi trường”, trong khi 43% sẵn sàng mua hàng từ các thương hiệu áp dụng kinh doanh bền vững, bảo vệ môi trường. 

Tại Anh, các khảo sát gần đây của Oxfam - liên minh quốc tế nhằm xóa đói giảm nghèo và đấu tranh cho bình đẳng - cùng Quỹ Tim mạch Anh cho thấy, người tiêu dùng không chỉ muốn giảm chi tiêu trong dịp Giáng sinh này mà còn muốn chọn những món quà đã qua sử dụng và mang nhiều ý nghĩa hơn. Sự kết hợp của cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, nỗi lo về hóa đơn tiền điện và ga, ngại mắc nợ và cố gắng tiết kiệm là những yếu tố khiến mọi người chọn cắt giảm chi phí mua sắm cuối năm. Gần 3/4 người được khảo sát nói rằng những món quà ý nghĩa, không tốn nhiều tiền là lựa chọn tốt nhất. Đồng thời, những lo ngại về tác động môi trường của lễ Giáng sinh và mong muốn tiêu dùng có đạo đức cũng đang làm thay đổi các quyết định mua sắm.

Món quà bền vững

Tặng quà “thành tâm” là trao đi những gì mà bạn hoặc người nhận quà quan tâm. Về cơ bản, đó là khi bạn nhận thức rõ hơn về tác động của việc tặng quà đối với người khác và hành tinh này. Với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, các doanh nghiệp nhỏ tại địa phương thường không đủ khả năng đưa ra các đợt giảm giá lớn, và vì vậy mọi người từ chối mua hàng của họ. Để giúp hỗ trợ cộng đồng địa phương, hãy cân nhắc mua hàng từ những doanh nghiệp nhỏ trong mùa lễ này.

Tiếp theo, bạn nên mua những món quà từ các vật liệu thân thiện với môi trường và được thiết kế để tồn tại lâu dài. Tìm cách gói quà sáng tạo, bền vững hoặc có thể tái sử dụng cũng là chìa khóa để tạo ra sự khác biệt trong việc hạn chế rác thải. Franziska Trautmann - nhà hoạt động khí hậu và đồng sáng lập tổ chức Glass Half Full (Mỹ) - chia sẻ: “Tôi sử dụng giấy báo để gói quà. Tôi cũng để dành tất cả túi quà mà tôi nhận được để tái sử dụng”.

Theo khảo sát mới của thị trường mua bán trực tuyến OfferUp, khoảng 78% người Mỹ nói rằng họ muốn mua quà tặng đã qua sử dụng trong mùa lễ này. Liesl Clark - đồng sáng lập Buy Nothing, một cộng đồng trực tuyến tập hợp những người mua sắm đồ cũ - chia sẻ: “Trẻ em thường không quan tâm đồ chơi có mới hay không. Bạn có thể đặt món đồ trong một chiếc hộp xinh xắn với dải ruy băng rực rỡ bao quanh và tái sử dụng hộp quà đó”. Khi nói đến quần áo, việc chọn mua những món đồ cũ với tình trạng như mới là một lựa chọn bền vững hơn so với việc đi đến các cửa hàng bán lẻ thời trang nhanh. 

Một cách khác để tránh tạo ra rác thải là tập trung vào trải nghiệm hơn hình thức. Có nghĩa là tặng vé xem thể thao hoặc buổi hòa nhạc cho đến thẻ quà tặng nhà hàng, thẻ spa, khóa học yoga, chuyến du lịch nghỉ dưỡng... Món quà trải nghiệm không làm tăng gánh nặng rác thải cho thế giới, và có thể tạo ra kỷ niệm đáng nhớ.

Tại Úc, tổ chức Oxfam đã ra mắt bộ thẻ quà tặng Unwrapped năm 2022 nhằm giúp thay đổi cuộc sống của những người khó khăn bằng cách cung cấp thực phẩm, giáo dục, nước sạch và các nhu yếu phẩm khác. Khi mua một thẻ quà trị giá 2.400 AUD trong bộ sưu tập, người mua có thể giúp một gia đình tiếp cận nguồn năng lượng sạch suốt mùa đông. Giám đốc điều hành chi nhánh Oxfam tại Úc - Lyn Morgain - cho biết: “Thay vì trao đổi những món quà không mong muốn hoặc lãng phí vào dịp lễ mà cuối cùng cũng kết thúc tại bãi rác, mọi người có thể chọn chi tiêu cho lễ hội một cách ý nghĩa và đóng góp tích cực cho cuộc sống của những người cần nó nhất”. 

Ngọc Hạ (theo Yahoo, Mirage News, The Latch, UK Fundraising)