Đừng để đấu thầu thành mảnh đất màu mỡ của tham nhũng

Trục lợi, tham nhũng từ hoạt động đấu thầu 

Phát biểu tại nghị trường Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (tỉnh Bắc Kạn) thẳng thắn: “Nếu không được quy định và quản lý chặt chẽ, đấu thầu chính là mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng, trục lợi”. 

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy cho rằng, nếu không quản lý tốt, đấu thầu sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng

Bà chỉ ra các chiêu trò tinh vi để lách luật trong hoạt động đấu thầu, như chia nhỏ các gói thầu để áp dụng hình thức chỉ định thầu: “Có thể lấy ví dụ về một trường hợp liên quan đến một bệnh viện đa khoa của tỉnh. Kết luận thanh tra của tỉnh đã chỉ rõ, tổng giá trị hàng hóa mua sắm chỉ hơn 95 tỷ đồng nhưng giám đốc bệnh viện đã ban hành tới 1.165 quyết định chỉ định thầu với giá trị của mỗi gói thầu đều dưới 100 triệu đồng”. 

Cũng theo bà Nguyễn Thị Thủy, một mánh khóe khác là cài cắm các điều khoản hướng dẫn thầu để “cài thầu quen, chèn thầu lạ”, tạo thuận lợi cho các nhà thầu thân hữu và loại bỏ các nhà thầu khác, từ đó biến đấu thầu rộng rãi thành đấu thầu hạn chế. Bên cạnh đó, còn có tình trạng liên minh “quân xanh, quân đỏ” để thông thầu, vây thầu, móc ngoặc với đơn vị thẩm định giá để nâng khống giá trị gói thầu. Bà lấy ví dụ về vụ án xảy ra ở Bệnh viện Tim Hà Nội: giá mỗi stent nhập khẩu từ Ấn Độ về chỉ từ 8-11 triệu đồng nhưng giá thẩm định và giá trúng thầu vọt lên 36-42 triệu đồng, tức là tăng từ 28-31 triệu đồng/stent. 

Bà đề nghị các cơ quan tập trung điều tra, truy tố, xét xử vào mảng đấu thầu, nhất là đối với những vụ việc được dư luận phản ánh. Bà nói: “Công khai là giải pháp của mọi giải pháp, nhằm khắc phục tình trạng “đi đêm” trong đấu thầu. Pháp luật hiện hành đã có một số quy định về công khai trong từng công đoạn đấu thầu nhưng chưa chặt chẽ, thậm chí còn những khoảng trống, kẽ hở dẫn đến việc lách luật như trong thời gian vừa qua”. 

Tham nhũng vặt làm khổ dân

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (TP.Hà Nội) nói, tham nhũng vặt đang diễn ra với những hình thức đa dạng và ngày càng tinh vi. Những hành vi này có thể gây phiền hà, kéo dài thời gian giải quyết công việc, khiến người dân phải đi lại nhiều lần, biếu xén quà cáp, tiền bạc. Việc đòi khoản “bôi trơn” ngày càng trở nên phổ biến, có thể gặp trong mọi lĩnh vực, từ khám chữa bệnh, làm thủ tục hải quan, mua bán đất đai, bổ nhiệm cán bộ đến các kỳ thi âm nhạc, bảo vệ luận án, phong học hàm, học vị… Các đối tượng đã lợi dụng kẽ hở pháp luật, sự thiếu hiểu biết của công dân và vị trí công tác để đòi hỏi lót tay, yêu cầu “bôi trơn”.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí phản ánh tình trạng tham nhũng vặt gây nhũng nhiễu nhiều cho người dân

“Tham nhũng vặt như chiếc vòi bạch tuộc, vừa nhiều vòi, vừa bám chặt, gây bức xúc lớn cho nhân dân, doanh nghiệp, làm chùn bước nhà đầu tư, khiến hoạt động xã hội bị chậm lại, thậm chí đổ vỡ, làm xói mòn niềm tin của nhân dân về đội ngũ công bộc của nhân dân” - ông bức xúc.

Dẫn phát biểu của Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong tại phiên chất vấn của Quốc hội vừa qua, trong đó khẳng định có tình trạng gây phiền hà, nhũng nhiễu người dân ở một số cán bộ, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị các đơn vị tập trung hơn nữa công tác phòng, chống tiêu cực, tham nhũng vặt. Ông đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan khi kịp thời điều tra, xét xử nhiều vụ tham nhũng lớn, nhất là vụ Việt Á. Nhưng theo ông, số vụ việc, đối tượng vi phạm còn “khiêm tốn” so với thực tế.  

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết công tác phòng, chống tham nhũng đã đạt được những kết quả quan trọng, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội

Theo báo cáo của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, có 3 yếu tố dẫn đến hạn chế trong công tác chống tiêu cực, đó là vai trò của người đứng đầu, năng lực của cán bộ, công chức, việc thể chế hóa chủ trương phòng, chống tham nhũng, trong đó có vấn đề thu nhập cán bộ, công chức. Ông cho rằng, việc phòng, chống tham nhũng vặt chỉ có thể hiệu quả khi có sự vào cuộc của toàn xã hội, nhất là của quần chúng nhân dân.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Công Phàn (tỉnh Bình Dương) cho rằng, bên cạnh việc tập trung chống tiêu cực, tham nhũng, điều tra, xét xử các vụ án lớn, điều quan trọng là phải tìm ra các biện pháp hữu hiệu để phòng tham nhũng, khiến các đối tượng không thể và không dám tham nhũng. 

Minh Quang