Hội Nhà văn VN kết nạp người từng 5 lần đạo thơ: Đừng để bạn đọc quay lưng với văn chương

Đến hẹn lại lên, vào dịp cuối năm, ngoài việc công bố kết quả giải thưởng thường niên, Hội Nhà văn (HNV) Việt Nam còn công bố danh sách hội viên mới của hội. Theo đó, năm nay hội kết nạp thêm 54 hội viên, là các tác giả trên cả nước ở bốn chuyên ngành: thơ, văn xuôi, lý luận phê bình và văn học dịch.

Giống như các năm trước, khi danh sách tân hội viên được công bố, trong rất nhiều tên tuổi ít nhiều đã quen thuộc với độc giả, lại có một số tác giả khiến không ít độc giả phải băn khoăn “ông này là ai?”, hay “bà kia có tác phẩm gì?”. 

Nhưng băn khoăn trên chưa phải là chuyện gì ghê gớm, mà gây “sốc” hơn cả là việc năm nay, HNV Việt Nam kết nạp cả tác giả từng đạo thơ nhiều lần. Người được nhắc đến ở đây là Dương Thiên Lý đến từ Bình Phước, một trong 20 hội viên chuyên ngành văn xuôi vừa được kết nạp. 

Thông báo của Ban Chấp hành Hội nhà văn Việt Nam

Tác giả Dương Thiên Lý, nguyên là hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bình Phước đã ngang nhiên đạo thơ của các tác giả để in sách, đăng tải trên các tờ báo và tạp chí. Không chỉ một mà tác giả này “kiên trì” đạo tới năm lần.

Cụ thể: năm 2003, Dương Thiên Lý đã đạo và sửa một chút từ bài thơ Trên núi của nhà thơ Nguyệt Hồ, in trong tập thơ Lời cô đơn (Nhà xuất bản (NXB) Văn hóa Dân tộc, 2000) thành Người tôi yêu in chung trong tập thơ Tình yêu cuộc sống (NXB Thanh Niên). Cũng trong tập thơ Lời cô đơn có bài thơ Canh ba, Dương Thiên Lý đã đạo nguyên bản đem in chung trong tập thơ Lửa tình yêu (NXB Thanh Niên, 2002), in cùng các tác giả Ngân Hoàn, Hà Cao Khải, Phạm Thị Thu Hồng. 

Tiếp đến, vào tháng 4/2011, Dương Thiên Lý đã lấy nguyên bản và sửa lại đầu đề bài thơ Trăng hạ huyền Hồ Gươm của nhà thơ Nguyễn Vũ Tiềm (đã in trong tập Sương Hồ Tây - Mây Tháp Bút do NXB HNV cấp phép và đăng trên trang cá nhân của nhà thơ), thành bài Mi trăng và gửi đăng tạp chí Văn nghệ Bình Phước số 3/2011, phát hành tháng 4/2011.

Chưa dừng ở đó, bài thơ Đất mũi của nhà thơ Trần Quang Quý đã được đăng trên báo mạng, Dương Thiên Lý đạo gần như nguyên bản rồi “hô biến” thành bài thơ Phù sa Đất Mũi, gửi tạp chí Văn nghệ Bình Phước đề nghị đăng nhưng đã bị ban biên tập tạp chí này phát hiện.

Năm 2013, Dương Thiên Lý đạo toàn bộ ý thơ, thay đổi, thêm thắt một số câu từ bài thơ Miền ký ức của tác giả Trần Văn Hà, được đăng trên tạp chí Văn nghệ Bình Phước số 1 xuân 2008, thành bài thơ Cảm tác Bom Bo rồi tự nhận vừa mới sáng tác và đem ra giao lưu trong chi hội. 

Sự việc này từng được báo chí lên tiếng và phản ánh. Riêng nhà thơ Trần Quang Quý, khi hay tin tác giả Dương Thiên Lý từ một người đạo thơ năm lần, sau sáu năm trở thành hội viên HNV Việt Nam, đã bình luận trên trang cá nhân của nhà văn Y Ban, khiến không ít người phải bất ngờ thêm: “Dương Thiên Lý đạo thơ của nhiều người, có thâm niên, đã được hàng loạt tờ báo phơi chân dung từ năm 2014. Có ba lần suýt vào hội các năm 2013, 2016, 2018, trong đó năm 2016 đã qua ban chấp hành nhưng bị phát hiện, kiến nghị nên phải xóa tên... Đã được kiến nghị “vĩnh viễn không nên kết nạp người đạo thơ” và cảnh báo, bao nhiêu người lao động sáng tạo chân chính còn chưa được kết nạp, cứ cố kết nạp nhân vật đạo có nòi này là mất uy tín của hội. Cuối cùng thì, năm 2018 cũng không dám kết nạp... Năm nay tôi không quan tâm việc này nữa, và bất thần bà Dương Thiên Lý thành hội viên. Thế đấy”.

Mặc dù đã được cảnh báo nhiều lần, nhưng HNV Việt Nam vẫn kết nạp tác giả nhiều lần đạo thơ, chấp nhận “nhuộm đen” đạo đức và lòng tự trọng của người cầm bút, phải chăng hội đang thiếu hội viên nên đành phải “rộng cửa”?

Trên thực tế, số lượng hội viên của HNV Việt Nam hiện nay tương đối hùng hậu, lên đến hơn 1.000 người. Ngoài 54 tân hội viên của năm 2020, năm 2019 HNV Việt Nam kết nạp 59 hội viên. Cá biệt có năm 2018, HNV Việt Nam nhận được 702 đơn xin gia nhập, nhưng chỉ có 35 người qua vòng xét duyệt để trở thành hội viên. Chưa kể, có những tác giả chỉ được kết nạp sau… 20 năm kiên trì nộp đơn. Điều này cho thấy, HNV Việt Nam không thiếu hội viên, mà có lẽ chỉ đang thiếu những tác giả thực thụ, có những tác phẩm giá trị để lại cho đời mà thôi! 

Cũng may, sau khi báo chí và dư luận lên tiếng, mới đây, ngày 14/11, Ban chấp hành HNV Việt Nam đã quyết định thu hồi quyết định kết nạp hội viên HNV Việt Nam năm 2020 đối với bà Dương Thiên Lý. Thông báo có đoạn: “Tiếp thu ý kiến của hội viên, sau khi xin ý kiến của Ban Chấp hành, Ban Kiểm tra HNV Việt Nam, chủ tịch HNV Việt Nam, nhà thơ Hữu Thỉnh đã quyết định thu hồi Quyết định Kết nạp HNV Việt Nam năm 2020 đối với bà Dương Thiên Lý ở Bình Phước, vì đạo thơ”.

Nói may là vì, trong lúc công chúng đang lên tiếng mạnh mẽ trước tình trạng đạo văn, xâm phạm tác quyền, thì việc HNV Việt Nam kết nạp hội viên từng nhiều lần đạo thơ là một động thái quay ngược hoàn toàn với những cố gắng và nỗ lực mà những người trong cuộc đã và đang làm. Và nếu không “thổi còi” đúng lúc, động thái này vô hình trung góp phần cổ xúy thêm cho nạn đạo văn, xâm phạm tác quyền.

Nguy hiểm hơn, giống như nhà văn Y Ban bày tỏ trên trang cá nhân của mình: “Chúng ta đang tự hạ thấp mình xuống với những kẻ đạo văn. Có bạn đọc hỏi Tao (biệt danh của nhà văn Y Ban - PV), thì ra chị chung hội với những kẻ ăn cắp chữ của người khác à? Mà không chỉ có một kẻ đâu, dăm bảy kẻ, ăn cắp giữa thanh thiên bạch nhật còn trơ trẽn vác mặt đi diễn trò khắp nẻo. Đừng hỏi sao bạn đọc quay lưng với văn chương”. 

Thành Vinh