Dùng chó để phát hiện nhanh COVID-19

Chó đánh hơi bệnh được huấn luyện để phát hiện COVID-19 tại sân bay Helsinki ở Vantaa, Phần Lan - Ảnh: Reuters

Vài ngày sau khi những con chó - Miina, Kössi và Valo - “chẩn đoán” du khách bị nhiễm virus, những hành khách này bắt đầu xuất hiện các triệu chứng bệnh, dù xét nghiệm PCR trước đó cho kết quả âm tính.

Tiến sĩ Anna Hielm-Björkman cho biết, điều này cho thấy những chú khuyển có thể đánh hơi thấy virus ở giai đoạn đầu khi mới lây nhiễm. Bà Hielm-Björkman nói với tờ The Times trước khi chính thức công bố phát hiện của mình: "Những con chó này thực sự tìm thấy những hành khách xét nghiệm PCR âm tính sẽ trở thành PCR dương tính trong vòng một tuần".

Các nhà nghiên cứu ở Phần Lan không phải là những người duy nhất nhận ra kỹ năng mới của chó - từ Pháp đến Lebanon và UAE, các nhà khoa học cũng báo cáo những trắc nghiệm có kết quả tương tự, bà Hielm-Björkman cho biết. Bà nói: “Điều này thực sự ấn tượng khi kết quả trắc nghiệm tốt hơn nhiều so với "tiêu chuẩn vàng" (xét nghiệm bằng tăm bông lấy dịch mũi), nhưng ta không thể xác nhận nó theo bất kỳ cách thức bình thường nào”.

Các tuyến khứu giác trong mũi chó từ lâu đã được đánh giá cao vì khả năng đánh hơi đặc biệt - từ ma túy đến bom - điều mà con người cũng như máy móc hiện không thể làm được. Vì vậy, khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi các quan chức y tế toàn cầu “kiểm tra, thử nghiệm, trắc nghiệm” nhằm giúp kiểm soát đại dịch, thì các nhà nghiên cứu đã nhanh chóng nghĩ đến năng lực đánh hơi của loài chó.

Ông James Logan - giảng viên Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London, nói với tờ The Times: “Hầu hết các bệnh đều có mùi riêng. Cách thức cơ thể bạn phản ứng, sự thay đổi về trao đổi chất đã tạo ra những mùi khác biệt". Trước đại dịch COVID-19, ông Logan từng nghiên cứu khả năng đánh hơi bệnh sốt rét rất chính xác của chó. Ông khẳng định: “Khoa học chưa thể tái tạo các dụng cụ đánh hơi nhạy bén như mũi của chó”.

Chó đánh hơi có tên E.T. được huấn luyện viên Anette Kare chăm sóc khi đang làm việc tại sân bay Helsinki (Phần Lan) - Ảnh: AFP/ Getty Images

Nhóm nghiên cứu của Logan hiện đang làm việc với tổ chức từ thiện Medical Detection Dogs (MDD) và ông hy vọng các chú khuyển sẽ làm được điều mà các phòng thí nghiệm đang phải vất vả thực hiện là sàng lọc nhanh trên quy mô lớn.

Claire Guest - Giám đốc điều hành MDD nói với tờ The Times: “Một con chó có thể hoạt động trong các môi trường khác nhau, nếu nó biết mùi đó là gì, nó có thể nhanh chóng cho bạn biết”. Giám đốc Guest cho biết, “chúng ta có thể kiểm tra nhanh các cá nhân đang di chuyển, có thể là trong sân bay, những con chó sẽ cho bạn biết ngay lập tức liệu người đó có nên được đưa đi xét nghiệm hay không ”.

Mặc dù chó sẽ không bao giờ là công cụ vạn năng để xét nghiệm vì huấn luyện chúng quá khó, nhưng các nhà nghiên cứu hy vọng họ có thể bắt chước các tuyến khứu giác của chó bằng máy móc.

Bà Hielm-Björkman giải thích: “Chúng tôi cũng đang "đào tạo" rất nhiều máy móc để làm công việc tương tự, vì vậy chúng tôi hy vọng rằng trong tương lai gần sẽ không chỉ có những con chó đánh hơi mùi bệnh”.

Những con chó đánh hơi COVID cũng có khả năng tránh virus âm tính giả tốt hơn nhiều so với xét nghiệm PCR, đây sẽ là điều các nhà khoa học tìm cách “bắt chước” trong công nghệ xét nghiệm trong tương lai. Tiến sĩ Hielm-Björkman khẳng định: “Chúng chính xác hơn rất nhiều so với bất kỳ xét nghiệm PCR nào tại thời điểm hiện tại”. Theo đó, “PCR chính xác khoảng 70%, còn những con chó tốt có độ chính xác đến 100%”.

Cẩm Hà (theo New York Post, The Times)