Đưa đón công nhân: Đâu cần dùng ngân sách!

Bỷ năm, hơn 77 tỷ đồng

Cùng với sự phát triển của loại hình xe buýt phổ thông, từ năm 2004, dự án 400 xe đưa đón học sinh, sinh viên, CN do Sở Giao thông vận tải (GTVT) TP.HCM làm chủ đầu tư cũng được triển khai. Nguồn vốn mua xe là của Công ty TNHH MTV Xe khách Sài Gòn (Sài Gòn Bus) nhưng được hỗ trợ lãi suất và một phần vốn vay từ ngân sách TP.HCM.

Vì thế, Sài Gòn Bus là doanh nghiệp (DN) chính khai thác các tuyến đưa đón CN có trợ giá trên địa bàn TP.HCM. Để kích thích các xí nghiệp, công ty hợp đồng đưa đón CN, từ năm 2004 đến 2007, ngân sách thành phố phải tốn hàng chục tỷ đồng trợ giá hơn 50% chi phí cho các tuyến xe buýt này. Nhận thấy việc lấy ngân sách để lo cho các DN là bất hợp lý, nhiều đại biểu HĐND đã lên tiếng. Đến giữa năm 2007, Sở GTVT rà soát các tuyến xe này, giảm mức trợ giá chỉ còn 21 đến 25% chi phí.

Ảnh mang tính minh họa: Internet

Theo thống kê của Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng, từ năm 2009 đến năm 2013, số DN ký hợp đồng đưa đón CN với Sài Gòn Bus (cả DN nhà nước, nước ngoài và tư nhân) liên tục tăng. Năm 2009 có 59 tuyến (48 tuyến nội tỉnh và 11 tuyến liên tỉnh), đến năm 2011 tăng lên 80 tuyến và tiếp tục tăng trong các năm 2012, 2013, chỉ chững lại còn 60 tuyến từ năm 2014 đến năm 2015 do tình hình kinh tế khó khăn, nhiều DN ngưng hợp đồng. Tổng kinh phí trợ giá của Nhà nước trong bảy năm là 77,17 tỷ đồng, chưa kể tiền trợ giá trong các năm 2009 trở về trước.

Đáng nói là trước năm 2003, một số hợp tác xã HTX vận tải đã thực hiện loại hình đưa đón CN mà không tốn một đồng trợ giá nào của Nhà nước. Các HTX tự thỏa thuận, ký hợp đồng với các DN, DN nào có nhu cầu hỗ trợ đưa đón CN thì tự bỏ tiền túi hợp đồng xe, không kể DN nhà nước hay tư nhân. Cụ thể, HTX Quyết Thắng từng hợp đồng đưa đón CN cho Công ty xi măng Hà Tiên, HTX vận tải 19/5 đưa đón CN cho Công ty dệt Thành Công, HTX Việt Thắng đưa đón CN cho Công ty PouYuen… Đến khi dự án 400 xe đưa đón học sinh, sinh viên, CN hoạt động, loại hình này mới chấm dứt vì không cạnh tranh nổi với Sài Gòn Bus được Nhà nước trợ giá.

Sao phải lo lắng giùm doanh nghiệp?

Đại diện nhiều HTX vận tải cho rằng, việc TP.HCM vẫn dùng tiền ngân sách trợ giá cho xe đưa đón CN là quá lãng phí. “Nhiều DN thấy rõ lợi ích của việc làm này nên vẫn tự bỏ tiền thuê xe đưa đón CN, Nhà nước nên để dành tiền đó đầu tư vào các hoạt động khác cho xe buýt phổ thông đang xuống cấp và bị hành khách phàn nàn”, một chủ nhiệm HTX vận tải thẳng thắn.

Công ty PouYuen (Q.Bình Tân) là đơn vị có hàng trăm xe đưa đón CN đang hoạt động. Chỉ bãi đậu xe rộng hàng ngàn mét vuông ngay cổng công ty, ông Củ Phát Nghiệp - Chủ tịch Công đoàn đơn vị này cho biết, hiện công ty có 396 xe đưa đón khoảng 20.000 CN từ các tỉnh lân cận TP.HCM đến PouYuen làm việc, công ty lo toàn bộ chi phí hợp đồng với nhà xe bên ngoài, trung bình mỗi xe từ 15- 30 triệu đồng/tháng tùy cự ly.

Hoạt động đưa đón này được công ty duy trì đã nhiều năm vì giúp CN đi làm an toàn, đúng giờ, góp phần ổn định sản xuất. Ông Lâm Văn Phấn - Chủ nhiệm HTX vận tải và du lịch Việt Thắng - cho biết, HTX hiện có 10 xe đưa đón CN cho PouYuen, mỗi CN chỉ trả 3.000đ/ lượt, chi phí còn lại khoảng 15 triệu đồng/xe do công ty chi trả. “Nếu DN không bỏ tiền thuê xe cho CN thì cũng phải hỗ trợ các khoản khác như chi phí thuê phòng trọ, vì đó là trách nhiệm của DN để giữ chân CN”, ông Phấn nói.