Dự thảo Quy chế tuyển sinh đại học: Bộ nói thuận lợi cho thí sinh, trường kêu khó

Bên cạnh những điểm mới dự kiến điều chỉnh đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) thông tin trước đó, dự thảo còn quy định về tổ chức đăng ký và xét tuyển sớm.

Thí sinh tham gia Ngày hội tư vấn tuyển sinh năm 2022 tại Trường đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TPHCM

Cụ thể, cơ sở đào tạo có kế hoạch xét tuyển sớm đối với một số phương thức tuyển sinh thì thực hiện tổ chức cho thí sinh đăng ký dự tuyển bằng hình thức trực tuyến hoặc trực tiếp tại cơ sở đào tạo. Cơ sở đào tạo thực hiện quy trình xét tuyển cho những thí sinh đã hoàn thành thủ tục dự tuyển, nhưng không được yêu cầu thí sinh xác nhận nhập học sớm hơn lịch trình theo kế hoạch chung.

“Không cho xác nhận nhập học sớm là một bước lùi”

Phó giáo sư - tiến sĩ (PGS-TS) Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường đại học (ĐH) Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, cho biết những năm trước, các trường yêu cầu thí sinh xác nhận nhập học sớm là để chống ảo và dồn chỉ tiêu các em không nhập học cho các phương thức xét tuyển khác. Việc làm này giúp các trường tuyển đủ chỉ tiêu, đồng thời tăng khả năng trúng tuyển của thí sinh ở các phương thức còn lại.

“Năm nay, Bộ GD-ĐT dự kiến cho phép các em đã trúng tuyển tạm thời tiếp tục lựa chọn nguyện vọng ở các phương thức khác càng làm tăng ảo và nguy cơ lớn là các trường sẽ không tuyển đủ chỉ tiêu. Dự thảo quy chế tuyển sinh năm nay Bộ GD-ĐT không cho xác nhận nhập học sớm là một bước lùi và gây khó khăn cho các trường. Chỉ cần quy định các trường phải tải danh sách thí sinh đã xác nhận nhập học sớm lên cổng thông tin để không xét tuyển ở các trường khác là đủ”, PGS-TS Đỗ Văn Dũng nói.

TS Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Công nghiệp TPHCM, băn khoăn hiện nay các trường sử dụng rất nhiều phương thức xét tuyển, mỗi phương thức lại có nhiều tiêu chí khác nhau nên việc xét tuyển chung của Bộ GD-ĐT sẽ được thực hiện ra sao? Đồng thời, số lượng nguyện vọng cực lớn thì không biết khả năng xử lý của công cụ lọc ảo và xác định nguyện vọng trúng tuyển duy nhất cho mỗi thí sinh sẽ thế nào? “Bên cạnh đó, các trường phải ấn định tỷ lệ phần trăm thí sinh trúng tuyển cho mỗi phương thức, trong khi rất nhiều thí sinh trúng tuyển nhưng vẫn không nhập học. Điều này có thể gây khó cho các trường”, TS Nhân nhận định. 

Còn TS Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM, đánh giá: “Dự thảo quy chế tuyển sinh nêu Bộ GD-ĐT hỗ trợ tổ chức đăng ký xét tuyển đợt một đào tạo chính quy cho tất cả phương thức tuyển sinh của các trường. Nội dung này vẫn còn khá mơ hồ về kỹ thuật, nhưng chi tiết quan trọng ở đây là bộ chỉ hỗ trợ, không thấy quy định bắt buộc tham gia, hoặc nếu không tham gia hệ thống đăng ký xét tuyển và lọc ảo thì bị chế tài như thế nào. Không thấy nói gì đến xét tuyển theo kỳ thi riêng (đánh giá năng lực) mà chỉ nói chung. Không thấy nói đến xét tuyển theo diện ưu tiên xét tuyển của trường ĐH…”.

Xử lý nguyện vọng cho mọi phương thức xét tuyển

PGS-TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH Bộ GD-ĐT, khẳng định: Dự thảo Quy chế tuyển sinh ĐH - cao đẳng năm nay có những điều chỉnh về mặt kỹ thuật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cả thí sinh và cơ sở đào tạo. Trong đó, dự kiến điều chỉnh quan trọng so với các năm trước là sau khi biết điểm thi tốt nghiệp THPT, thí sinh sẽ đăng ký xét tuyển vào ĐH trong khoảng thời gian cho phép. Thay đổi này giúp thí sinh tiết kiệm thời gian, công sức cũng như giảm sức ép trong quá trình ôn, dự thi tốt nghiệp THPT.

Nhiều ý kiến cho rằng quy định thí sinh đăng ký xét tuyển trên hệ thống chung của Bộ GD-ĐT nêu trong dự thảo sẽ khó cho thí sinh và trường vì mỗi ngành có nhiều phương thức, tiêu chí khác nhau. Giải thích thêm về quy định này, bà Thủy cho biết: Trong các năm qua, quy chế tuyển sinh đã quy định cụ thể việc các trường chủ động xét tuyển trên cơ sở các nguyện vọng của thí sinh đã đăng ký. Vì vậy, nhận định về việc hạn chế quyền lựa chọn của các thí sinh hoặc hạn chế quyền tự chủ của các trường trong tuyển sinh là chưa chính xác, dù đứng ở góc độ nào. 

Thực tế vài năm trước, khi các trường áp dụng nhiều phương thức tuyển sinh, nhưng chưa có đủ biện pháp bảo đảm công bằng giữa các thí sinh. Có trường đơn phương hoặc thống nhất với thí sinh về việc thí sinh trúng tuyển nhưng không tải danh sách lên hệ thống để loại ra trước khi xử lý nguyện vọng. Cũng có trường chưa thực sự tạo điều kiện cho thí sinh lựa chọn ngành học theo đúng nguyện vọng ưu tiên và có năng lực nhất… Do đó, nhiều thí sinh đồng thời trúng tuyển tại các nơi, làm ảnh hưởng không nhỏ tới các trường khác và các thí sinh khác, do tăng số thí sinh ảo. 

Do đó, bà Thủy thông tin: “Năm nay, Bộ GD-ĐT xây dựng phần mềm lọc ảo chung cho tất cả phương thức xét tuyển, bao gồm cả phương thức xét tuyển riêng của các trường thay vì chỉ lọc ảo theo phương thức xét tuyển dựa trên điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT như trước. Hệ thống xử lý nguyện vọng cho mọi phương thức xét tuyển, thí sinh sẽ trúng tuyển vào nguyện vọng cao nhất, ưu tiên nhất có thể mà mình đã lựa chọn.

Như vậy, mỗi thí sinh sẽ chỉ đỗ một nguyện vọng ở một phương thức, không còn tình trạng một thí sinh đỗ vào nhiều trường ở nhiều phương thức xét tuyển khác nhau như các năm trước. Thí sinh không phải lo lắng việc nếu chấp nhận nhập học sớm ở trường này theo phương thức xét tuyển này có thể lỡ cơ hội ở trường mình yêu thích hơn theo phương thức khác”. 

Thu Hằng