Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Lo đất rừng, đất lúa... bị chuyển thành nhà ở thương mại

ĐBQH Nguyễn Công Long lo ngại nếu quy định không chặt, doanh nghiệp có thể có quyền chuyển đổi đất lúa, đất rừng... làm nhà ở xã hội

Cân nhắc kỹ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất

Sáng 30/8, Hội nghị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách lần thứ tư cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). ĐBQH Nguyễn Công Long (Đồng Nai) quan tâm tới các quy định liên quan tới các trường hợp được thỏa thuận về quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại. 

Theo phương án 1 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), nhà đầu tư được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc sử dụng quyền sử dụng đất đang có đối với đất ở, đất hỗn hợp có đất ở và đất khác để thực hiện dự án nhà ở thương mại.

ĐBQH Nguyễn Công Long cho rằng, đây không phải vấn đề mới và từng được tranh luận rất quyết liệt tại nghị trường Quốc hội. Ngày 1/1/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có báo cáo, nêu rõ quan điểm không bổ sung hình thức sử dụng đất không phải là đất ở làm dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, để tránh xảy ra tình trạng trục lợi chính sách gây thất thoát ngân sách nhà nước. 

Nếu quy định như phương án 1 của dự thảo, ĐBQH cho rằng chỉ thỏa mãn các đối tượng kinh doanh bất động sản. Vị ĐBQH lo ngại “doanh nghiệp, nhà đầu tư bất động sản có quyền mua hết đất lúa, đất rừng... chuyển sang nhà ở thương mại”. Ông đề nghị phân biệt rõ giữa thu hồi đất và thỏa thuận vì tính chất hoàn toàn khác nhau, cân nhắc rất kỹ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Bên cạnh đó, ĐBQH Nguyễn Công Long chỉ ra, quy định được thỏa thuận chuyển quyền sử dụng đất ngoài đất ở để xây dựng nhà thương mại tự mâu thuẫn với quy định trong các luật hiện hành. Theo đó, việc sử dụng đất phải phù hợp với mục đích sử dụng. 

Với phương án 2 đang đưa ra, phạm vi đất hỗn hợp thực hiện dự án nhà ở thương mại là đất ở và đất phi nông nghiệp không phải đất ở đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nộp tiền thuê đất một lần. Tuy nhiên, ĐBQH cho rằng cũng không chặt chẽ. Vẫn có thể xảy ra tình trạng các loại đất khác như đất danh lam thắng cảnh, các khu di tích lịch sử văn hóa, đất đẹp có thể đưa ra làm nhà ở thương mại... 

Ông kiến nghị luật chỉ cho phép các bên thỏa thuận để thực hiện các dự án thương mại phù hợp với mục đích sử dụng đất và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất. 

Cần bổ sung nguyên tắc “bền vững” trong sử dụng đất

ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa đề nghị bổ sung nguyên tắc bền vững trong sử dụng đất để gìn giữ cho thế hệ mai sau

Phát biểu tại hội thảo, ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) chia sẻ, Việt Nam là quốc gia đất chật, người đông. Dân số Việt Nam hiện đã đạt ngưỡng 100 triệu người. Cách đây 10 năm, theo báo cáo năm 2013 của Ngân hàng Thế giới, nguồn lực đất đai của Việt Nam vào loại thấp nhất thế giới. Việt Nam đứng thứ 156 trên thế giới và thứ 9 trong khu vực ASEAN về chỉ tiêu diện tích đất theo đầu người. Tỉ lệ này sẽ còn giảm với tốc độ tăng dân số của nước ta từ 2013 đến nay. 

Trong khi đó, đất đai là tài nguyên hữu hạn, nếu thế hệ hiện nay chưa có điều kiện để khai thác tốt nhất thì cần phải tiếp tục quản lý, gìn giữ và bảo vệ để các thế hệ mai sau sử dụng tốt hơn, hiệu quả hơn. Đây là nguyên lý của phát triển bền vững. ĐBQH đề nghị bổ sung nguyên tắc "bền vững" trong sử dụng đất vào khoản 2 Điều 5 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để làm căn cứ, cơ sở cho việc xác lập các chính sách trong dự thảo Luật. 

Góp ý vào dự thảo, ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM) nêu quan điểm, khi nhắc đến sử dụng đất thì phải xuất phát từ lợi ích quốc gia, địa phương; lợi ích doanh nghiệp và lợi ích của người dân. Dự thảo luật cần phải làm rõ hơn 3 lợi ích này. Cùng với đó, cần xác định thuộc tính của đất. Theo đại biểu, thuộc tính của đất gồm có vị trí và diện tích. Có vị trí đất gần với sông, với biển… mỗi vị trí này đều có những lợi thế khác nhau... Khi nhắc đến lợi ích quốc gia, địa phương thì cần xác định vị trí đất có thể làm được gì để có lợi nhất.

Minh Quang