Du lịch di sản - bàn một đàng, làm một nẻo

Đọc nội dung chương trình kích cầu khách du lịch đến TP.HCM do Sở Du lịch TP.HCM công bố cách đây vài ngày, nhiều người té ngửa, vì nó ngược hoàn toàn với các ý kiến tại hội thảo khoa học “Phát triển du lịch di sản văn hóa” chỉ mới diễn ra tuần trước.

Kích cầu du lịch bằng… khám chữa răng (?)

Nhìn vào nội dung chương trình kích cầu du lịch, có cảm tưởng Sở Du lịch TP.HCM đang đứng ở vị trí của một đơn vị môi giới, trung gian hơn là một đơn vị tham mưu trực tiếp cho UBND TP.HCM về những hoạt động phát triển du lịch của thành phố. Trong bản thông cáo báo chí dài tới 5 trang, danh sách các công ty du lịch, các thương hiệu, các dịch vụ mua sắm, ăn uống, nghỉ dưỡng, vận chuyển, các chương trình khuyến mãi… còn dài và nổi bật hơn cả những tuyến, điểm du lịch. Đó là chưa kể, những tuyến, điểm được nhắc đến không có gì mới, đã được “nhai đi nhai lại” suốt nhiều năm qua như Bưu điện TP.HCM, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh, chợ Bến Thành, Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Lịch sử, Cần Giờ, Củ Chi... 

Các tour du lịch trong chương trình kích cầu khách du lịch vẫn quanh quẩn những địa chỉ quen thuộc

Nói như vậy không có ý phủ nhận giá trị của những di sản trên nhưng liên hệ tới những tuyến, điểm mới nhằm phát huy giá trị di sản đô thị được các chuyên gia chỉ ra trước đó tại hội thảo khoa học ngày 22/11 để thấy, hội thảo tổ chức là một chuyện, làm hay cất kho lại là chuyện khác. Và ai mà biết được, sau 2 năm chuẩn bị, kỷ yếu dài tới 275 trang với nhiều ý kiến, góp ý của chuyên gia do chính ban tổ chức in ấn có khi chỉ để những người làm trong ngành du lịch đem về... bán ve chai.

Tại lễ phát động, Sở Du lịch TP.HCM cho biết, hiện có hơn 60 doanh nghiệp lữ hành, khách sạn, kinh doanh vui chơi giải trí… tham gia hưởng ứng chương trình kích cầu du lịch lần này. Các gói city tour cũng sôi động với đủ các loại hình kinh doanh, từ điện máy, trung tâm thương mại tới khách sạn, các cơ sở lưu trú… Nhiều chương trình khuyến mãi với mức chiết khấu đa dạng từ 10% - 50% cũng được đưa ra nhằm tăng tính hấp dẫn du khách. Thậm chí, dịch vụ nha khoa du lịch - chương trình chữa răng có khuyến mãi, giảm giá - cũng được các doanh nghiệp lữ hành đưa vào tour như một yếu tố kích cầu.

Cơ hội vàng bị bỏ qua

Chương trình kích cầu được lập ra nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, tăng lượng khách đến tham quan TP.HCM trong những tháng cuối năm nay và cả năm 2019, cũng đúng vào thời điểm TP.HCM đang có những hoạt động kỷ niệm 320 năm thành lập Sài Gòn - Gia Định (từ năm 1698). Chương trình sẽ được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng, phát trên kênh HTV9 lúc 17g thứ Bảy hằng tuần, tại cổng thông tin điện tử của Sở Du lịch TP.HCM, trang tin điện tử tạp chí Du lịch và các doanh nghiệp du lịch.

Chương trình kích cầu du lịch chỉ tập trung giới thiệu các gói tour cũng như chương trình khuyến mãi

Có thể thấy, đây là thời điểm “vàng” để làm du lịch di sản, nếu biết cách. Thế nhưng, những nội dung được xem là chiến lược về phát triển du lịch mà Sở Du lịch TP.HCM bày ra trước bàn dân thiên hạ (ít nhất là cho tới năm 2019) chỉ làm người ta nhận ra rằng, hoạt động của ngành du lịch vẫn đang “ăn xổi ở thì”, thiếu tầm nhìn dài hạn. Di sản, “tài nguyên quan trọng cho việc sáng tạo những sản phẩm du lịch di sản” theo lời phó giáo sư - tiến sĩ Đặng Văn Bài - Phó chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam - vẫn chỉ là một dạng tiềm năng… đã được an bài lặng thinh trên mặt giấy.

Tất nhiên, lôi kéo các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức đưa ra chương trình khuyến mãi để kích cầu du lịch thì càng tốt, càng có lợi cho du khách chứ sao! Nha khoa du lịch cũng chẳng có gì xấu. Tương tự, những tiện nghi lưu trú, ăn uống, mua sắm cũng là điều cần thiết. Nhưng, ta có thể gặp những chương trình đó ở bất cứ thành phố du lịch nào, không riêng gì TP.HCM. Bên cạnh những tiện ích, cần có những “đặc sản” của riêng thành phố này để “khoe” với khách ở xa tới. 

Một thành phố có khả năng níu giữ họ (không chỉ một lần) không phải là một thành phố của “mua sắm thả ga, giá cả hợp lý” như câu slogan mà công ty nọ đưa ra, cũng không phải là thành phố của vài ba điểm du lịch mòn vẹt đã thành thông lệ, càng không phải là thành phố nghèo nàn những câu chuyện. Là một vùng đất mới, Sài Gòn - TP.HCM mang trong mình đầy đủ những dấu tích về quá trình khởi lập và phát triển của đô thị lớn nhất nước. Thế nhưng, rất tiếc, du khách đến với thành phố này chưa có cơ hội được biết tới những câu chuyện lịch sử - văn hóa - nhân văn thú vị đó.

Sở Du lịch TP.HCM trong vai trò đầu tàu, quản lý lĩnh vực này lại chưa làm được, là do không làm được hay không chịu làm? 

Đậu Dung