Du lịch đêm không nên chỉ là những tour đơn lẻ

Du lịch đêm không phải là khái niệm mới, nhưng để thực sự trở thành một phần của nền kinh tế đêm bền vững, nó cần nhiều hơn những chợ đêm hay phố đi bộ. Những năm gần đây, tour du lịch đêm tại các di tích lịch sử, văn hóa như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, di tích nhà tù Hỏa Lò… thu hút rất đông du khách.

Những sản phẩm như “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” hay “Đêm thiêng liêng” đã thành công khi kết hợp trải nghiệm thực tế với yếu tố tương tác. Du khách không chỉ tham quan mà còn được hóa thân, tham gia vào dòng chảy lịch sử. Đây chính là hướng đi giúp du lịch đêm không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn khơi dậy niềm tự hào, hiểu biết về lịch sử dân tộc.

Tour du lịch đêm tại các di tích lịch sử, văn hóa như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, di tích nhà tù Hỏa Lò… thu hút rất đông du khách - Ảnh: MT

Không phải là nước duy nhất ở Đông Nam Á phát triển du lịch đêm gắn với lịch sử, nhưng Việt Nam có những lợi thế riêng. Ở Thái Lan, du lịch đêm tập trung vào khu vui chơi, giải trí nhiều hơn là di sản. Ở Trung Quốc, một số thành phố như Tây An hay Bắc Kinh đã rất thành công với những chương trình nghệ thuật kết hợp lịch sử. Nhật Bản thì khai thác du lịch đêm gắn liền với các yếu tố tâm linh, như các tour tham quan đền, chùa về đêm ở Kyoto, Tokyo.

Việt Nam, đặc biệt là Hà Nội, có một đặc trưng khác: có lịch sử hàng ngàn năm với hệ thống di tích phong phú, đậm chất Á Đông nhưng cũng có dấu ấn phương Tây. Đây là điểm khiến Hà Nội có thể tạo nên những sản phẩm du lịch đêm không trùng lặp với bất kỳ quốc gia, thành phố nào, miễn là biết cách khai thác.

Muốn du lịch đêm trở thành một ngành kinh tế quan trọng, cần có sự đầu tư bài bản và tầm nhìn dài hạn. Trước hết, phải đa dạng hóa sản phẩm. Các tour trải nghiệm cần ứng dụng mạnh mẽ hơn nữa công nghệ trình chiếu 3D, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) để làm sống lại những câu chuyện lịch sử. Hiện nay, một số tour đã áp dụng công nghệ này nhưng vẫn còn ở mức thử nghiệm.

Bên cạnh đó, cần mở rộng không gian và thời gian hoạt động. Các khu di tích nên có khung giờ mở cửa linh hoạt hơn, có thể kéo dài đến nửa đêm thay vì chỉ giới hạn trong khoảng 21 - 22g như hiện nay. Điều này không chỉ giúp tăng độ trải nghiệm mà còn kéo dài thời gian lưu trú của du khách, thúc đẩy chi tiêu nhiều hơn vào các dịch vụ khác. Du lịch cũng nên được kết nối chặt chẽ, đồng bộ với các ngành dịch vụ khác, như hệ thống ẩm thực, nghệ thuật, giao thông và lưu trú. Cần có các tuyến phố ẩm thực phục vụ suốt đêm với những món ăn gắn liền với văn hóa địa phương, những sô diễn về lịch sử, văn hóa được tổ chức ngay trong không gian di tích để tăng tính liền mạch cho hành trình trải nghiệm.

Cuối cùng, cần có chính sách hỗ trợ và quảng bá mạnh mẽ hơn cho du lịch đêm. Cơ quan nhà nước và các doanh nghiệp du lịch cần hợp tác để tạo ra những chiến dịch truyền thông bài bản, đưa hình ảnh du lịch đêm gắn với di sản của Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung đến gần hơn với du khách quốc tế. Các quy định về hoạt động ban đêm cũng cần linh hoạt hơn để tạo thuận lợi cho các đối tượng liên quan, gồm du khách, doanh nghiệp du lịch, địa điểm du lịch, chủ các dịch vụ lưu trú, ẩm thực, giải trí…

Ngành du lịch TP Hà Nội và TPHCM đã và đang đi đúng hướng khi chú trọng khai thác du lịch đêm từ các tài nguyên lịch sử và văn hóa. Tuy nhiên, để “di tích lên đèn giúp kinh tế đêm cất cánh”, cần có chiến lược tổng thể, bài bản thay cho những ý tưởng đơn lẻ, ngắn hạn.

Minh Tuệ