Du học có phải chỉ là chuyện… 2G

Vì sao?

Chưa có cuộc khảo sát chính thức nào về mối quan tâm của phụ huynh Việt Nam trong chuyện đưa con em đi du học. Nhưng từ thống kê của Quỹ giáo dục Varkey Foundation cuối năm 2017, Việt Nam là quốc gia đứng thứ hai trong việc phụ huynh dành thời gian cho chuyện học của con cái, và trong số 29 quốc gia được khảo sát, phụ huynh Việt “tốn” mỗi tuần 10 tiếng cho việc “chăm” con học, chỉ xếp sau Ấn Độ (12 tiếng).

Những nhà phân tích giáo dục cho thấy chỉ số này ở quốc gia nào càng cao thì điều kiện giáo dục ở quốc gia đó càng có vấn đề.

Chính vì vậy, việc tìm kiếm một môi trường học tập tốt hơn cho con em ở những quốc gia như thế (trong đó có Việt Nam) là điều hiển nhiên. Và rõ ràng, con số gần 64.000 du học sinh trong tổng số hơn 24 triệu người đi học là một tỷ lệ thấp, nếu không muốn nói là quá thấp.

Cuộc thăm dò bỏ túi của chúng tôi trong phạm vi hẹp với 20 phụ huynh trẻ là thị dân, có công việc ổn định và tổng thu nhập gia đình trong khoảng 20-25 triệu đồng mỗi tháng cho thấy, cả 20 phụ huynh, đều muốn con em được du học.

15 người trong số đó cho rằng họ hoàn toàn không có khả năng thực hiện giấc mơ du học cho con em vì các trở ngại tài chính. Hai phụ huynh cho rằng họ cố gắng đầu tư cầu may cho con học để có thể kiếm được những học bổng toàn phần đi du học. Ba người còn lại nói rằng cố gắng tìm kiếm thân nhân ở Bắc Mỹ hoặc châu Âu để gửi gắm con em mình.

Lẽ nào bài toán du học lại khó giải đến mức vậy? Lẽ nào chuyện du học chỉ là câu chuyện 2G: giàu thật giàu hoặc giỏi thật giỏi (để giành các học bổng toàn phần)?

Câu trả lời là "không".

Minh chứng điều này là câu chuyện của một gia đình công chức ở Nha Trang với thu nhập trung bình tương đương nhóm phụ huynh được khảo sát ở trên. Ngay khi sinh đứa con đầu lòng, họ đã lên một kế hoạch chi tiêu cụ thể và gửi tiết kiệm hàng tháng vào ngân hàng. Họ cũng hướng cho bé L.N.H.M (cô con gái rượu của họ) học song ngữ Pháp - Việt ở một trường chuyên ngay tại phố biển.

Xong lớp 12, cô bé đã đủ điều kiện (cả tài chính lẫn học vấn) để sang Pháp du học, chỉ việc xách ba lô lên đường. Con đường du học thật phẳng phiu, nhẹ nhàng. H.M giờ đang làm việc cho một công ty chuyên về tài chính du học ở TP. HCM.

Viết lại toàn bộ kế hoạch thực hiện ước mơ du học của H.M do cha mẹ hoạch định như trên, chỉ gói gọn trong chưa đến 100 chữ. Nó đơn giản đến mức không ngờ. Nhưng có phải vì nó quá đơn giản nên nó nằm ngoài những dự liệu của số đông phụ huynh?

Dĩ nhiên, nói đơn giản, nhưng, đó là cả ý chí của gia đình. Quá trình tiết kiệm có mục đích của mỗi gia đình rất dễ bị chệch hướng do hoàn cảnh chi phối. Chưa kể trong một xã hội tiêu thụ như hiện nay, với những ông bố bà mẹ trẻ, tránh được những cám dỗ của việc vung tay quá trán trong mua sắm là điều cực khó.

Nếu kiên định cho mục đích cuối cùng bằng tích lũy, câu chuyện du học hóa ra không cần một chữ G nào trong 2 chữ G (giàu và giỏi) nói trên. Một sự am hiểu nhất định về điểm đến du học, một kế hoạch tài chính hợp lý trên căn bản tiết kiệm, một sự chuẩn bị nền tảng học vấn cho con em, coi như giấc mơ du học đã hoàn toàn trong tầm với.

Chuyện du học ở thời điểm này, khi mà thế giới phẳng đi bởi công nghệ, không còn là việc quá xa lạ. Điều quan trọng là khao khát đó “thiêu đốt” phụ huynh và con em tới mức nào. Bởi, giải pháp luôn có dù thu nhập của bạn không dư dả nhiều.

Châu Thanh