Dự án sân bay Long Thành: Xây 'biệt thự' trong khu tái định cư phục vụ ai?

Thảo luận về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành của Chính phủ sáng ngày 27/10, nhiều đại biểu bày tỏ sự băn khoăn trong vấn đề quy hoạch hai khu tái định cư cho người dân bị thu hồi đất.

Lô đất này dành cho mục đích nào đó chứ không phải tái định cư?

Đại biểu Hoàng Thanh Tùng (Sóc Trăng) đánh giá, quy mô của hai khu tái định cư trong hồ sơ báo cáo là rất lớn. Về dài hạn, quy hoạch này có thể đáp ứng nhiều nhu cầu của địa phương nhưng nguồn tiền phải minh bạch, không thể dùng tiền của dự án Long Thanh để làm cho những mục đích khác 

Đại biểu Hoàng Thanh Tùng nghi ngờ mục đích sử dụng của những căn "biệt thự" trong khu tái định cư

Đại biểu Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, cần phải xác định rõ, số tiền nào dành để phục vụ cho người dân tái định cư, số tiền nào để phát triển và dùng cho các mục đích khác của tỉnh.

Đặc biệt, theo hồ sơ gửi tới Quốc hội, nhiều nhà trong khu tái định cư có diện tích lên tới 250 – 350 m2. Đại biểu Tùng nhận định: “Đây là biệt thự rồi chứ không phải nhà nữa". Cũng theo báo cáo, 90% người dân tại khu vực đất được đền bù đang ở nhà cấp 4, tức không thuộc diện “khá giả”. 

Trước thực tế này, đại biểu Hoàng Thanh Tùng đặt vấn đề: “Làm sao người dân mua nổi 250 – 300m2, tất nhiên không phải tất cả nhưng nhiều lô là như thế. Lô đất này dành cho mục đích nào đó chứ không phải tái định cư của những hộ dân này? Chỗ này cần phải giải trình rõ cho đúng mục đích”.

Trong khi đó,  Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh) cũng đặt câu hỏi, nếu bố trí toàn bộ đất nền cho toàn bộ gần 100 ngàn hộ dân bị thu hồi với diện tích 150 - 350m2 đất thì có khả thi hay không?

“Theo điều tra xã hội học của tỉnh Đồng Nai thì loại nhà cấp 3, cấp 4 là đa số. Vậy để xây dựng khu vực này phải phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân đang ở dự án này”, bà Quyết Tâm nói.

Vị đại biểu này cũng đề nghị Chính phủ, Quốc hội cần giám sát chặt chẽ mục tiêu đề ra xây dựng khu tái định cư như một khu đô thị hiện đại. Một số đại biểu trong đoàn TP HCM đề xuất, dành một diện tích trong khu vực để xây dựng các chung cư cao cấp trong khu vực này, như vậy có thể lấy khu tái định cư này một phần, một phần bù đắp vào ngân sách của Nhà nước

Giấy tờ thực hiện rất hay, bài bản nhưng…

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm cho biết, lo lắng nhất là phương án phục hồi sản xuất và thu nhập cho người dân tái định cư. Bởi trên thực tế, hầu hết người dân trong khu vực này lao động nông nghiệp và số lượng đất nông nghiệp là rất lớn. Khi tái định cư, không có đất nông nghiệp thì phải làm thế nào?

Để ổn định cuộc sống mới, ngân sách nhà nước sẽ bỏ ra để đào tạo nghề cho người dân tái định cư. Tuy nhiên, bà Nguyết Thị Quyết Tâm băn khoăn: “Người dân có sống được bằng nghề đó hay không, hay cuối cùng vẫn là thất nghiệp, khó khăn trong cuộc sống, nảy sinh rất nhiều vấn đề xã hội”. Đây là lo lắng gây ra “lãng phí kép” cần phải quan tâm ở dự án này.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm lo "lãng phí kép" trong phương án phục hồi sản xuất và thu nhập cho người dân

Trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế yêu cầu rà soát để hỗ trợ tái định cư với 6 đối tượng, trong đó có bồi thường đất cho người dân không có quyền sử dụng đất. “Nói như thế này rất chung và phức tạp theo quy định Luật đất đai”, bà Quyết Tâm nói. Do đó, bà đề nghị Chính phủ và Đồng Nai cần làm rõ vấn đề này để đảm bảo khiếu kiện, không để khiếu kiện, kéo dài thời gian thực hiện dự án này.

Đại biểu Quốc hội, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy Đồng Nai Hồ Văn Năm nói: “Trên giấy tờ dự án rất hay, bài bản nhưng khi thực hiện nếu không đồng bộ, sẽ gây ảnh hưởng tới trật tự an ninh địa phương. Hầu hết cư dân trong vùng dự án là nông dân, làm công nhân cao su, sản xuất nông nghiệp, nếu thu hồi đất thì số thất nghiệp rất lớn. Tôi nhấn mạnh lại là nếu dự án này triển khai không tính đồng bộ thì chuyển biến tình hình an ninh chính trị ở địa phương sẽ phức tạp”.

Vị đại biểu cũng chia sẻ, nếu thống nhất quan điểm thu hồi đất mà đưa vào tái định cư thì không phù hợp đặc điểm của nông thôn. Bởi dự kiến lập khu đô thị thì phải có thời gian, dân đang chăn nuôi trồng trọt mà đưa về khu tái định cư không có nhà, vườn thì biết làm nghề gì? đào tạo nghề cho dân có hiệu quả ngay không?...

Tuấn Minh