Dự án đua nhau khoác áo "tiêu chuẩn xanh"

Trước xu hướng nhiều người thích sống xanh, sạch, gần gũi thiên nhiên, nhiều dự án bất động sản (BĐS) đua nhau vẽ ra các tiêu chuẩn xanh của Mỹ, Đức, Nhật, Singapore... Khiến khách hàng không khỏi hoa mắt trước các mỹ từ do chủ đầu tư dán lên. Thế nhưng, những tiêu chuẩn này là gì, chủ dự án có thực hiện đúng như quảng cáo hay không thì không ai biết.

“Ma trận” tiêu chuẩn xanh

“Chuỗi căn hộ xanh chính phẩm theo tiêu chuẩn Leed của Mỹ lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam” là lời giới thiệu của Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng Phúc Khang (CT Phúc Khang) về dự án Diamond Lotus Lake View (Q.Tân Phú, TP.HCM).

CT Phúc Khang giải thích, tiêu chuẩn Leed là tiêu chuẩn xanh đầu ngành xây dựng do Hội đồng Công trình xanh Hoa Kỳ chứng nhận. Lợi ích của tiêu chuẩn này là tăng chất lượng công trình, tăng giá trị tài sản, tăng sức khỏe và tuổi thọ, tiết kiệm năng lượng. Cư dân ở trong những căn hộ này sẽ sống trong cảnh “vườn là nhà, nhà là vườn”, đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho gia đình.

Dự án còn có vườn thiền Zen Lotus trên không độc đáo với hơn 3.000 cây xanh. Trên website diamondlotuslakeview. com, CT Phúc Khang còn quảng cáo như thể dự án đã được cấp chứng chỉ Leed từ lâu: “Diamond Lotus Lake View: Căn hộ xanh theo tiêu chuẩn Leed và Lotus đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam”.

Tuy nhiên, trên thực tế, sau gần một năm công bố, đến nay, ngay cả móng dự án cũng chưa đổ xong. Trong khi đó, song hành với chương trình quảng cáo tiêu chuẩn Leed, thông tin rao bán căn hộ trên mạng cũng được bung ra ồ ạt.

Dự án Diamond Lotus Lake View của CT Phúc Khang phần lớn vẫn còn là bãi đất trống nhưng đã thông tin đạt tiêu chuẩn Leed của Mỹ

Tiếp nối “thành công”, dự án Diamond Lotus Riverside tọa lạc tại Q.8, TP.HCM cũng được CT Phúc Khang đưa vào tiêu chuẩn Leed. Dù hiện tại phần lớn dự án chỉ là bãi đất trống nhưng trên website: diamondlotus.com.vn, CT này vẫn mạnh miệng giới thiệu “Diamond Lotus Riverside là dự án đầu tiên và duy nhất tính đến thời điểm hiện tại đạt chuẩn xanh Leed do Mỹ cấp”.

Trong vai khách hàng, tôi gọi điện gặp N. (tự giới thiệu là nhân viên của CT Phúc Khang), N. nói: “Diamond Lotus Riverside là dự án duy nhất tại Việt Nam được cấp chứng chỉ Leed của Mỹ nên giá trị tăng rất cao. Anh nên mua ngay”. “Dự án chưa xây xong, sao được cấp chứng chỉ?” - tôi hỏi. N. khẳng định: “Dự án đã được Mỹ cấp chứng chỉ vàng trong tiêu chuẩn Leed rồi. CT chỉ thi công theo đúng chứng chỉ của Mỹ cấp”. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi chứng chỉ Leed có được cam kết trong hợp đồng không? N. nói: “Không. Vì không cần thiết” (?).

Bà Vũ Hoàng Thùy Trang, Giám đốc Marketing CT Phúc Khang cho biết: "Phúc Khang và các chuyên gia của Leed xây dựng nên bảng thiết kế theo các tiêu chuẩn của Leed và theo yêu cầu của đơn vị cấp chứng nhận".

Tương tự, dự án The Pegasuite nằm trên đường Tạ Quang Bửu (Q.8) do PVComland làm chủ đầu tư được quảng cáo là “căn hộ hiện đại theo tiêu chuẩn Đức đầu tiên tại TP.HCM”. Dự án gồm hai block chung cư với 1.150 căn hộ và dãy phố liền kề.

Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi dự án đạt tiêu chuẩn Đức là tiêu chuẩn gì, một nhân viên giới thiệu đang làm việc tại PVComland trả lời: “Dự án đạt tiêu chuẩn Đức vì... được thiết kế bởi CT Korn Architect của Đức; trong tương lai sẽ được sử dụng thang máy Kornler của Đức”.

Ngoài ra, theo nhân viên này, dự án “đạt tiêu chuẩn Đức” còn được thiết kế thông minh với mảng xanh đặc sắc. “Mảng xanh đặc sắc như thế nà o để đạt tiêu chuẩn Đức?” - tôi hỏi. Nhân viên này ấp úng: “Diện tích cảnh quan và cây xanh lớn, hơn 4.500m2 ”.

Dự án Đạt Gia Residence ở Q.Thủ Đức, TP.HCM cũng được giới thiệu là đạt tiêu chuẩn xanh của Singapore, với lời quảng cáo chung chung: "Cư dân sẽ được thoải mái thư giãn với những mảng xanh mênh mông cho bạn cảm giác an lành của một cuộc sống thanh bình”. Khi chúng tôi hỏi, dự án có gì mà đạt tiêu chuẩn xanh của Singapore thì nhân viên tư vấn cho biết mật độ xây dựng chỉ khoảng 25%, có nhiều mảng xanh.

Coi chừng ăn "bánh vẽ"

Theo một lãnh đạo Hội Môi trường xây dựng Việt Nam, hiện trên thế giới có nhiều tiêu chuẩn xanh do các nước xây dựng với chất lượng và uy tín cao như: tiêu chuẩn Leed của Mỹ; Green Mark của Singapore; Edge của tổ chức IFC thuộc Ngân hàng Thế giới... Riêng ở Việt Nam, có tiêu chuẩn Lotus của Hội đồng Công trình xanh Việt Nam.

Hầu hết các tiêu chuẩn đều đặt ra tiêu chí khá giống nhau như: sử dụng năng lượng điện và nước hiệu quả; vật liệu xây dựng thân thiện môi trường và có khả năng tái tạo; thiết kế sáng tạo; địa điểm xây dựng công trình bền vững... Tuy nhiên, các nước châu Âu thường đặt chỉ tiêu cao hơn các nước châu Á, nên uy tín cao hơn.

Đối với các công trình trên thế giới, đạt được các tiêu chuẩn trên là vinh dự rất lớn, không dễ thực hiện. Ở Việt Nam, chỉ có một vài cao ốc thuộc khu nhà ở thương mại rất cao cấp mới đạt được tiêu chuẩn xanh. Vì vậy, việc hàng loạt dự án hiện nay công bố đạt tiêu chuẩn xanh của Singapore, Đức, Mỹ... là có dấu hiệu mạo danh tiêu chuẩn để bán hàng.

Ông Đặng Thành Long - Giám đốc điều hành Hội đồng Công trình xanh Việt Nam - cho biết thêm, để dự án đạt chứng nhận tiêu chuẩn xanh, chủ đầu tư phải trải qua các bước: đăng ký, gửi hồ sơ thiết kế và cuối cùng là hoàn công. Có nghĩa, chỉ có công trình xây dựng hoàn chỉnh mới được cấp chứng chỉ tiêu chuẩn xanh. Như vậy, các dự án chưa hoàn thành công trình mà cho rằng đã được cấp chứng chỉ công trình xanh là không đúng.

Bên cạnh đó, để đạt chứng chỉ công trình xanh của các nước trên thế giới, không phải chuyện đùa. Chẳng hạn, tất cả các tiêu chí về chọn vật liệu xây dựng, thiết kế, thi công, tiết kiệm năng lượng... đều đạt, nhưng vị trí xây dựng công trình gần khu vực ô nhiễm môi trường cũng không được chấp nhận.

Chưa hết, đối với các nước trên thế giới, cứ vài năm, họ lại nâng bộ tiêu chuẩn lên một lần. Chẳng hạn, bộ tiêu chuẩn Leed vừa được Mỹ nâng cao hơn, nên các công trình không dễ đạt được. Ngoài ra, theo quy định của hội đồng công trình xanh của các nước trên thế giới, khi dự án chưa được cấp chứng chỉ tiêu chuẩn công trình xanh thì chủ đầu tư không được đưa thông tin ra quảng cáo, tránh làm ảnh hưởng uy tín của bộ tiêu chuẩn.

Luật sư Nguyễn Văn Trương - Trưởng Văn phòng luật sư Nguyễn Văn Trương cảnh báo: “Việc chủ đầu tư các dự án công bố công trình đạt tiêu chuẩn công trình xanh nhưng không đưa vào hợp đồng cam kết, rõ ràng là điều không minh bạch. Nếu chủ đầu tư chỉ quảng cáo, sau này không thực hiện thì khách hàng sẽ không có cơ sở nào để khiếu nại. Vì vậy, khách hàng cần thận trọng đối với những dự án này trước khi mua”.

Phan Chí