Dự án bị thu hồi vẫn không trả đất cho dân

Dự án thực hiện chậm, bị UBND TP.HCM thu hồi, đề nghị trả lại đất cho dân, nhưng hơn bốn năm qua, Công ty (CT) TNHH Lâm sản mỹ nghệ Suối Tiên, nay là CT cổ phần Du lịch văn hóa Suối Tiên - chủ đầu tư dự án, vẫn không thực hiện. 

Dù dự án đã bị thu hồi, nhưng Công ty Suối Tiên vẫn không chịu trả đất cho người dân

Thiệt thòi vì... gương mẫu chấp hành

Theo phản ánh của bà Phan Thúy Uyên (138A đường Bùi Thị Xuân, P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM), cách nay khoảng 14 năm, UBND TP.HCM ban hành quyết định thu hồi một phần đất tại P.Tân Phú, Q.9, giao cho CT Suối Tiên đầu tư xây dựng dự án khu tái định cư phục vụ dự án mở rộng khu lâm trại Suối Tiên. Thế nhưng nhiều năm trời, chủ đầu tư vẫn “án binh bất động”. 

Sau bảy năm dự án rơi vào cảnh quy hoạch “treo”, khoảng năm 2010, việc bồi thường, giải tỏa, tái định cư cho người dân mới bắt đầu thực hiện. Khi chính quyền địa phương thông báo giá bồi thường, bà Uyên đã giao 3.500m2 đất cho chủ đầu tư, nhận khoảng 700 triệu tiền đền bù và được bố trí nền tái định cư.

Tuy nhiên, sau đó dự án vẫn “giậm chân tại chỗ” do còn rất nhiều hộ dân chưa nhận đền bù. Phần lớn các hộ dân cho rằng giá đền bù quá thấp nên không chịu bàn giao đất. Khoảng giữa năm 2013, UBND TP.HCM ban hành quyết định hủy bỏ quyết định thu hồi đất trước đây. Đồng thời đề nghị chính quyền địa phương và Sở Tài nguyên - Môi trường (TNMT) giải quyết các thủ tục đất đai cho người dân theo đúng quy định. 
Dự án bị thu hồi, hủy bỏ, bà Uyên đề nghị CT Suối Tiên trả đất cho bà, bà sẽ trả tiền lại cho CT. Nhưng phía CT Suối Tiên không đồng ý, cho rằng đất đã thuộc quyền sở hữu của CT. 

Bức xúc, bà khiếu nại đến Sở TNMT đề nghị buộc CT Suối Tiên hoàn trả đất cho bà. Thế nhưng, thay vì giải quyết quyền lợi cho người dân theo chỉ đạo của UBND TP, Sở TNMT lại ra văn bản thoái thác trách nhiệm, cho rằng, do trước đây người dân và chủ đầu tư tự thỏa thuận bồi thường, nên giờ hai bên tự thỏa thuận giải quyết.

Tương tự, bà Võ Thị Ngọc Thúy (136/4 Lê Thánh Tôn, P.Bến Thành, Q.1, TP.HCM) sau khi giao 2.619m2 đất cho chủ đầu tư, được đền bù hơn 500 triệu đồng và bố trí nền tái định cư. Sau đó, bà “dài cổ” chờ đợi nhưng dự án không triển khai, nền tái định cư không thấy đâu. Khi UBND TP thông báo thu hồi dự án, chủ đầu tư không chịu trả đất, bà khiếu nại đến Sở TNMT. Tương tự trường hợp bà Uyên, Sở TNMT đổ lỗi cho bà đã tự thỏa thuận với chủ đầu tư, nên giờ tự giải quyết. “Họ ban hành giá thu hồi rõ ràng, bắt tôi phải chấp hành. Giờ thoái thác trách nhiệm, từ chối giải quyết, đổ lỗi hết cho chúng tôi” - bà Thúy bức xúc.   

Áp giá đền bù rồi đổ cho dân tự thỏa thuận

Theo tìm hiểu của chúng tôi, dự án trên được UBND TP ban hành quyết định thu hồi lên đến hơn 81.000m2 đất, gần 40 hộ dân bị ảnh hưởng. Các hộ dân cho rằng giá đền bù thấp nên không ai chịu bàn giao đất. Chỉ có hộ bà Uyên và bà Thúy chấp hành bàn giao ngay từ đầu nên đến khi dự án bị thu hồi, khối lượng đền bù, giải tỏa không đáng kể.

Đối với việc bồi thường, giải tỏa cho bà Uyên và bà Thúy, theo hồ sơ chúng tôi có được, ngay khi ban hành quyết định thu hồi đất, UBND TP đã chỉ đạo Sở Tài chính vật giá (nay là Sở Tài chính TP) và UBND Q.9 tổ chức bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định. Khi dự án chính thức thực hiện thu hồi, UBND Q.9 đã ban hành quyết định công bố giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Giao cho Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB) Q.9 và UBND P.Tân Phú thực hiện. Giá bồi thường, hỗ trợ được cơ quan này ấn định: đất trồng cây lâu năm 200.000 đồng/m2; các loại cây trồng trên đất hỗ trợ từ 5.000-100.000 đồng/cây. Mỗi hộ đều được UBND Q.9 bố trí nền tái định cư. 

Dù cơ quan chức năng áp giá đền bù, nhưng CT Suối Tiên vẫn lập một hợp đồng thỏa thuận bồi thường với người dân. Trong hợp đồng này, CT Suối Tiên đã hỗ trợ thêm tiền bồi thường cho người dân. 

Việc người dân cho rằng dự án do Nhà nước áp giá đền bù, không phải thỏa thuận, từng được chính Ban BTGPMB Q.9 xác nhận. Theo đó, khi người dân khiếu nại CT Suối Tiên không chịu trả đất, UBND Q.9 đã chỉ đạo Ban BTGPMB Q.9 rà soát hồ sơ.

Kết quả, Ban BTGPMB Q.9 xác định: “Trường hợp của bà Uyên và bà Thúy không thuộc dạng thỏa thuận bồi thường với chủ đầu tư. Đây là trường hợp bồi thường bằng quyết định hành chính do UBND quận ban hành. Đến nay chính sách tái định cư của hai hộ dân chưa được giải quyết. Ban BTGPMB Q.9 đề nghị cho người dân trả lại tiền và chủ đầu tư trả lại đất cho họ”.

Như vậy, rõ ràng dự án trên được Nhà nước áp giá đền bù và doanh nghiệp thỏa thuận hỗ trợ thêm, nhưng không hiểu sao khi báo cáo UBND TP về việc giải quyết khiếu nại của người dân, Sở TNMT chỉ nêu một nửa sự thật. Cuối cùng kết luận người dân đã tự thỏa thuận bồi thường và bàn giao đất cho chủ đầu tư, nên nay hai bên tự thỏa thuận giải quyết.   

Phan Trí