Dự án Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 lãng phí hơn 1.200 tỉ, lãnh đạo Bộ Y tế có trách nhiệm gì?

Giá trị lãng phí cả ngàn tỉ đồng

Theo Thanh tra Chính phủ, quá trình thực hiện 2 dự án có nhiều vi phạm quy định về đấu thầu, xây dựng và các quy định khác có liên quan trong hầu hết các khâu. Điển hình như việc điều chỉnh thiết kế cơ sở phương án móng cọc khoan nhồi sang ép cọc bê tông không thuộc trường hợp được điều chỉnh, nhưng Ban Y tế trọng điểm đã trình và được Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt là trái quy định.

Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra tại 2 dự án bệnh viện - Ảnh: TTCP

Việc thi công kéo dài thời gian làm tăng chi phí so với phương án móng cọc khoan nhồi được phê duyệt ban đầu khi chưa điều chỉnh thiết kế cơ sở. Phương án này gây lãng phí, có dấu hiệu thiệt hại số tiền tạm tính khoảng 20,7 tỉ đồng.

Vẫn theo kết luận thanh tra, dự án dừng thi công từ tháng 1/2021 đến nay khiến một số hạng mục đã thực hiện bị hư hỏng, xuống cấp. Chi phí bảo hành với các hệ thống, thiết bị đã vượt quá thời hạn và phải chịu các chi phí khác như quản ý, dịch vụ bảo vệ, tiền điện, bảo lãnh ngân hàng. Lãng phí do dừng thi công làm phát sinh chi phí, tạm tính đến ngày 31/12/2024 là khoảng 253,6 tỉ đồng.

Theo quy định của pháp luật hiện hành về việc tài sản cố định tại đơn vị sự nghiệp công lập phải trích khấu hao, Thanh tra Chính phủ đánh giá 2 dự án đã khánh thành kỹ thuật rồi tạm ngừng hoạt động nên có nguy cơ gây lãng phí vốn nhà nước do không trích được khấu hao và không tính đủ chi phí khấu hao trong giá dịch vụ khám, chữa bệnh.

Tính đến thời điểm thanh tra, nếu thực hiện trích khấu hao trong 4 năm (từ 2021 đến 2024) với khối nhà chính của 2 dự án thì có giá trị tạm tính khoảng 217,1 tỉ đồng.

2 dự án còn bị xác định gây lãng phí khi không sử dụng hết nguồn vốn. Với nguồn vốn từ quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp, nếu lấy tiền trong từng năm gửi ngân hàng thương mại với lãi suất bình quân kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng của 4 ngân hàng thương mại thì số lãi tạm tính khoảng 309,1 tỉ đồng.

Với nguồn vốn ngân sách Nhà nước, nếu tính theo lãi suất danh nghĩa trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm thì khoản tiền lãi vay phải trả cho phần vốn đã bố trí cho 2 dự án nhưng không được sử dụng hết có giá trị tạm tính khoảng 453,4 tỉ đồng.

Lãnh đạo Bộ có trách nhiệm gì?

Kết quả thanh tra cho thấy, những sai phạm trong quá trình triển khai 2 dự án có tính hệ thống, vi phạm sau có nguyên nhân từ vi phạm trước. Các yếu tố chủ quan xảy ra ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đến đầu tư, phê duyệt chủ trương, lựa chọn nhà thầu, tổ chức đấu thầu.

Dự án Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 "trùm mền" nhiều năm nay

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra các nguyên nhân để xảy ra sai phạm liên quan 2 dự án, trong đó nêu rõ trách nhiệm của bộ trưởng và thứ trưởng Bộ Y tế.

Theo kết luận, bộ trưởng Bộ Y tế, thứ trưởng phụ trách đã có hành vi vi phạm trong việc phê duyệt chủ trương tuyển tư vấn nước ngoài lập dự án, thiết kế dự án thiếu căn cứ, không đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật. Đồng thời kết luận "chỉ đạo trái pháp luật về đơn vị tư vấn nước ngoài thực hiện các gói thầu tư vấn lập dự án khi chưa thực hiện quy trình lựa chọn nhà thầu".

Bộ trưởng, thứ trưởng Bộ Y tế bị kết luận là "thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý không đôn đốc kiểm tra, giám sát và không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn khác của người quyết định đầu tư. Từ đó để xảy ra nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm, sai phạm trong hầu hết các khâu thực hiện dẫn đến sử dụng không hiệu quả, không sử dụng hết nguồn vốn được cấp" - kết luận nêu.

Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm và các đơn vị, cá nhân có liên quan trong quản lý dự án không đáp ứng năng lực về kinh nghiệm, chuyên môn, trong khi sử dụng tư vấn không đảm bảo chất lượng, không đáp ứng các điều kiện về năng lực…

Chi Mai