Dù ai chiến thắng, nước Mỹ vẫn đang bị chia rẽ nặng nề

Người dân Mỹ hiện đang đứng về hai phía đối lập nhau hoàn toàn về tầm nhìn và nguyện vọng, một sự thống nhất trong yên bình là điều khó xảy ra

Ứng cử viên Joe Biden nhiều lần tuyên bố rằng không có tiểu bang xanh (Cộng hòa) và tiểu bang đỏ (Dân chủ) mà chỉ có một nước Mỹ thống nhất. Cuộc bầu cử, một lần nữa, đã chứng minh thực tế trái ngược. Kết quả sẽ tiếp tục chia rẽ một quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19, nền kinh tế suy thoái, và sự phân chia chủng tộc sâu sắc dẫn đến bạo lực. 

Tổng thống Donald Trump thậm chí còn đổ thêm dầu vào lửa bằng cách "tuyên bố" chiến thắng sớm và sau đó cáo buộc gian lận bỏ phiếu. Cuộc bầu cử dự kiến sẽ tiến đến các tòa án để quyết định số phiếu cuối cùng; đồng thời gây ra sự gián đoạn, bất ổn trên đường phố.

Nền kinh tế suy yếu dẫn đến phân chia xã hội

Vào năm 2016, các cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử khá nhất quán về một hướng. Dù vậy, tương tự như bây giờ, kết quả không phản ánh những gì được dự đoán. 

Ngay cả khi ông Joe Biden chiến thắng, khoảng cách sát nút ngụ ý rằng đảng Dân chủ đã có chiến dịch sai lầm. Biden là ứng cử viên sáng giá, nhưng ông vận động như thể đại dịch COVID-19 là vấn đề chính hiện tại. Hàng triệu người theo chủ nghĩa tự do đồng ý với ông, nhưng các cử tri thuộc tầng lớp lao động da trắng và các bang thượng Trung Tây - những người từng giao chiến thắng cho ông Donald Trump vào năm 2016 - vẫn không thay đổi suy nghĩ của mình. Họ bầu cho ông Donald Trump vì cảm thấy bị đảng Dân chủ bỏ rơi, công việc và cộng đồng của họ biến mất, họ nghĩ những người khác - kể cả người nước ngoài - đang đạt được những thỏa thuận quá tốt và họ muốn ai đó nói thay mình.

Dù Tổng thống Trump hay ông Joe Biden chiến thắng thì nước Mỹ vẫn đang bị chia rẽ nặng nề

Sự thể hiện mạnh mẽ hơn nhiều so với dự đoán của ứng viên đảng Cộng hòa ở những bang vốn thuộc về phe Dân chủ lần này cho chúng ta biết rằng trải nghiệm quyết định trong cuộc bầu cử năm 2020 chính là nền kinh tế và đằng sau đó là dư chấn lâu dài của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 lẫn sự bất bình đẳng xuất phát từ nó.

Thực tế vẫn không thay đổi vào năm 2020, hoặc không nhiều như đảng Dân chủ và cả các phương tiện truyền thông mong đợi. Những lời phàn nàn của người Mỹ da trắng về việc bị bỏ lại phía sau, hoặc phớt lờ vẫn sâu sắc và tồn tại. Tổng thống Trump đáp ứng những lời phàn nàn đó theo nhiều cách mà ông Biden đã và sẽ không làm.

Dịch bệnh và sắc tộc

Sự cẩu thả liều lĩnh của chính quyền Tổng thống Trump khi đối mặt với đại dịch rõ ràng đã giúp ông Biden tiến gần hơn đến chiến thắng. Nhưng ông Donald Trump cũng biến COVID-19 thành lợi thế khi vô tình nhiễm vi-rút vào tháng Mười và có một màn trở lại mạnh mẽ trong những tuần cuối cùng của chiến dịch. Về mặt sức khỏe cộng đồng, đó là sự liều lĩnh, nhưng về mặt chính trị, nó cực kỳ thành công.

Ở khía cạnh sắc tộc, các phiếu bầu của người Mỹ gốc Phi sẽ rất quan trọng cho ông Joe Biden. Ngược lại, người Mỹ da trắng, bộ phận chiếm đa số cử tri, một lần nữa ủng hộ Tổng thống Trump với số lượng còn lớn hơn trước đây. Các cử tri gốc Latinh có xu hướng ủng hộ ông Biden, nhưng rõ ràng ông Trump đã thu hút nhiều phiếu bầu ở nhóm này hơn hồi bốn năm trước.

Dù kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử như thế nào, có một điều rõ ràng rằng đây không phải là khoảnh khắc mà hầu hết phần còn lại của thế giới và một nửa nước Mỹ khao khát. Một mầm mống độc hại về những thách thức trong tương lai, tranh chấp, điều tra, thuyết âm mưu, dối trá đang nảy mầm… 

Tấn Vĩ (theo Guardian, ABC, NY Times)