"Đốt" cả nghìn tỷ đồng, nhà máy vẫn không hoạt động

Ngày 24/11, Thanh tra Chính phủ thông báo kết luận thanh tra việc đầu tư các dự án nhiên liệu sinh học có vốn góp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và các đơn vị thành viên, chỉ ra nhiều sai phạm trầm trọng tại các dự án này.

Theo kết luận thanh tra, ba dự án sản xuất ethanol gồm các nhà máy nhiên liệu sinh học tại Phú Thọ, khu kinh tế Dung Quất - tỉnh Quảng Ngãi và tỉnh Bình Phước do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đầu tư đều phải điều chỉnh tổng mức đầu tư với số vốn rất lớn, nhưng hiệu quả kinh tế hầu như không đạt được.

Cụ thể, dự án tại Dung Quất, tổng mức đầu tư ban đầu hơn 1.493 tỷ đồng, sau điều chỉnh thành 1.886,9 tỷ đồng, tăng gần 394 tỷ đồng, nhưng nhà máy hiện nay hầu như không vận hành thương mại. Dự án tại Bình Phước có tổng mức đầu tư ban đầu hơn 80,6 triệu USD, sau tăng lên thành 84,5 triệu USD. Tổng mức đầu tư tăng mạnh nhất là dự án tại Phú Thọ, với khoảng 1.167,43 tỷ đồng (từ 1.317,5 tỷ đồng thành 2.484,93 tỷ đồng) nhưng chưa hoàn thành do nhà thầu đã dừng thi công từ tháng 11/2011.

Tập đoàn Dầu khí Việt Nam

Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, các chủ đầu tư, nhà thầu và các đơn vị liên quan đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm. Đơn cử, trong việc chỉ định liên danh thực hiện gói thầu EPC dự án tại Phú Thọ và tại Dung Quất, các nhà thầu PVC và PTSC đều đảm trách thực hiện các công việc quan trọng nhưng năng lực hạn chế, chưa có kinh nghiệm thực hiện dự án nhiên liệu sinh học, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, dẫn đến thi công dự án chậm tiến độ.

Đặc biệt, nhà thầu PVC dừng thi công dự án tại Phú Thọ gần 5 năm, vi phạm hợp đồng EPC, toàn bộ máy móc, thiết bị lắp đặt nay đã han gỉ… Đến nay, các bên liên quan vẫn chưa tìm ra giải pháp, dự án đang trong tình trạng bế tắc. Trong việc điều chỉnh giá trị hợp đồng EPC dự án tại Dung Quất, chủ đầu tư và nhà thầu PTSC đã ký phụ lục hợp đồng EPC với giá trị điều chỉnh từ 59,177 triệu USD lên 67 triệu USD (tăng 3.245.532 USD) chưa có căn cứ, vi phạm quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.

Nhà thầu PTSC thi công dự án này chậm tiến độ tới 24 tháng, làm tăng chi phí cho chủ đầu tư. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra rất nhiều vi phạm trong việc sử dụng vốn đầu tư, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, tiền tạm ứng… trong ba dự án kể trên.

Thanh tra Chính phủ đánh giá, các nhà máy đi vào hoạt động đều bị thua lỗ lớn và hầu như không vận hành thương mại. Toàn bộ vốn đầu tư vào ba dự án với tổng số tiền đã thanh toán tính đến tháng 11/2014 là 5.401 tỷ đồng chưa có hiệu quả.

Thanh tra Chính phủ đề nghị Chính phủ giao Bộ Công thương chủ trì, chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những vi phạm, khuyết điểm theo từng việc cụ thể.

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với các sai phạm trong quá trình đầu tư xây dựng dự án tại Phú Thọ và Dung Quất có dấu hiệu cố ý làm trái và/hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc lựa chọn địa điểm xây dựng (dự án tại Dung Quất); trong chỉ định thầu; trong ký kết và thực hiện các hợp đồng EPC, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Phương Mai