Dòng kênh xanh thay đổi đời sống hơn 1 triệu dân

Hứa hẹn cuộc sống tốt hơn

Đường Tân Hóa - Lò Gốm chạy từ Q.Tân Bình qua Q.Tân Phú đến Q.6, trong ngày khánh thành (5/4), niềm hân hoan lan tỏa từ người già đến trẻ nhỏ.

Nhiều phụ nữ cùng con ra bờ kênh hòa cùng không khí tươi vui của lễ khánh thành. Nhiều bạn trẻ cùng nhau chụp ảnh lưu niệm. những ngôi nhà, những tiệm tạp hóa, cà phê khang trang... mọc lên

Không thể đến dự lễ khánh thành vì tuổi cao, sức yếu nhưng hơn 10g, bác Nguyễn Tam Thành, 80 tuổi (222 Văn Thân, P.7, Q.6) vẫn ngồi trên vỉa hè đường Lò Gốm cùng vài người bạn ôn lại kỷ niệm xưa. Nụ cười sảng khoái của ông già vang lên khi chúng tôi hỏi về cảm xúc:

“Vui lắm, 60 năm sống ở đây là bấy nhiêu năm phải chịu đựng mùi hôi, chuột bọ, rác rưởi, chưa kể đường sá đầy ổ voi ổ gà, đèn đóm hạn chế, mưa lớn hay triều cường là nước kênh đen ngòm tràn vào tận nhà. Mọi thứ đã thay đổi từ năm tháng nay, khi nhà thầu mở rào chắn, con kênh hiện ra trước mắt với diện mạo mới. Đường sá thông thoáng, đèn điện sáng trưng, bà con có thể tập thể dục sáng chiều. Tôi không phải lội bộ cả cây số để qua công viên Bình Phú tập thể dục nữa, chỉ cần vài bước chân là đến bờ kênh rồi”.

Ngồi kề bên, ông Hai, 75 tuổi, chen vào: “Nhiều người chuẩn bị tiền nong sửa sang nhà cửa cho tương xứng với dòng kênh mới. Đã có một số căn nhà khang trang treo bảng cho thuê mặt bằng”.

Việc buôn bán, kinh doanh dọc hai bờ kênh cũng dần phát triển. Vợ chồng cô Chung Thị Hỏn (65 tuổi, nhà số 1044 Lò Gốm, P.7, Q.6) dừng tay dọn dẹp nhà, vui vẻ mời chúng tôi uống nước. Chỉ tay vào tiệm tạp hóa nhỏ của mình, cô Hỏn nói đang tính mở rộng, bán thêm vài thứ như gạo, đường, mắm, muối…

“Lúc trước nhà cửa tối tăm, mở cửa ra thấy khu nhà lụp xụp trước mặt, đường thì nhỏ xíu, ổ gà khó đi, buôn bán khó khăn lắm… Nay nhìn ra thấy dòng kênh xanh mát, nhà ra mặt tiền rồi, phải tính toán để kiếm thêm thu nhập”, cô Hỏn chia sẻ. Tương tự, cô Trần Thị Phấn (96E Lò Gốm, P.8, Q.6) cũng vừa bỏ thêm 1,2 triệu đồng để mua tủ kính trưng bày bán thuốc lá, mì tôm…

Dù vẫn còn những lo lắng, băn khoăn vì dự án còn đợt giải tỏa nữa, nhà cửa của hàng chục hộ gia đình bị lún nứt, hư hỏng trong quá trình nhà thầu thi công công trình…, nhưng theo lời cô Hỏn, cô Phấn, một cuộc sống mới hứa hẹn nhiều tốt lành đã mở ra trước mắt người dân. Không gian trong lành giúp khu dân cư an ninh hơn, người già, trẻ con có thể vui đùa, tập dưỡng sinh mỗi sớm mai và lúc chiều tà.

Dự án cải tạo kênh Tân Hóa - Lò Gốm giúp người dân thoát khỏi cảnh ô nhiễm môi trường - Ảnh: Phùng Huy

Giữ gìn để phát huy giá trị dòng kênh

Con kênh này phải đẹp hơn kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, lãnh đạo TP.HCM yêu cầu như thế khi thị sát tuyến kênh này. Quá trình thi công, chủ đầu tư, nhà thầu đã cố gắng đảm bảo các điều kiện vệ sinh môi trường cho người dân khu vực, nay dự án khánh thành, phần còn lại là ý thức người dân, làm thế nào giữ gìn dòng kênh mãi xanh.

Theo Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình nâng cấp đô thị TP.HCM, công trình được xây dựng trong ba năm với sự tham gia của hơn 332 cán bộ quản lý, kỹ sư và 1.000 công nhân. Không thể tránh khỏi có những khó khăn như thời điểm mưa nhiều khiến dòng chảy bị thu hẹp gây ngập úng nhiều khu vực, hay một số nhà cửa bị lún nứt khiến người dân bức xúc… Tuy nhiên, những khó khăn trên cũng đã qua và công trình đã hoàn thành đúng dự kiến.

Ông Lê Thanh Liêm - Giám đốc Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình nâng cấp đô thị TP.HCM, cho biết: dự kiến toàn bộ công trình sẽ hoàn thành vào tháng 4/2015 để chào mừng kỷ niệm 40 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, giúp thay đổi cuộc sống và giúp thoát nghèo cho hơn 1 triệu người dân thuộc các Q.Tân Bình, Tân Phú, Q.6 và Q.11.

Toàn bộ tuyến kênh dài 9km sẽ được nạo vét không chỉ giảm ô nhiễm mà còn giảm tác động của triều cường với 45 cửa xả thoát nước được lắp đặt van ngăn triều. Sau khi giải tỏa hàng ngàn hộ dân, hai con đường dọc kênh được lắp đặt hệ thống thoát nước và mở rộng giúp giảm ùn tắc giao thông. Chưa kể, giá trị đất sẽ tăng gấp năm-bảy lần so với trước.

Vấn đề băn khoăn hiện nay là làm sao giữ gìn và phát huy giá trị của con kênh này. TS Phạm Sanh - chuyên gia giao thông, chia sẻ: “Giống như kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, để đảm bảo chất lượng nguồn nước, nhà đầu tư cần kiểm tra lại tất cả các nhánh kênh đổ về kênh Tân Hóa - Lò Gốm xem ổn định chưa, nơi nào còn ô nhiễm cần khoanh vùng xử lý.

Quan trọng hơn nữa là nâng cao ý thức người dân, ngoài việc lắp đặt các thùng rác dọc kênh, địa phương cần tổ chức lực lượng thu gom rác, vận động người dân không câu cá sau khi thả cá xuống kênh. Kinh nghiệm các nước cho thấy, nếu gắn kết lợi ích người dân với dòng kênh thì tự bản thân họ sẽ giữ gìn kênh xanh. Về lâu dài, không chỉ tuyến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè mà kênh Tân Hóa - Lò Gốm, kênh Bến Cát - Tham Lương (sau khi được cải tạo) cũng cần hướng đến phát triển các tuyến du lịch thủy nội địa, qua đó quy hoạch nơi buôn bán cho người dân dọc kênh”.

 HỒNG NGUYÊN