Đối thoại Mỹ-Trung: Ba điều Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình mong muốn nhất là gì?

Trước khi lên đường đến châu Á, Tổng thống Trump đã nói rõ ông muốn thảo luận điều gì với lãnh đạo năm quốc gia ông dự định đến thăm trong chuyến công du kéo dài 12 ngày.

Ông Trump nói tại Nhà Trắng: "Chúng tôi sẽ bàn thảo về thương mại, chúng tôi sẽ trao đổi về Triều Tiên”.

Tuy nhiên, trong khi ông Trump dường như đã hoạch định trước các vấn đề đàm phán, thì vẫn chưa rõ những chủ đề nào được Chủ tịch Tập Cận Bình quan tâm nhất.

Phóng viên báo South China Morning Post (SCMP) xuất bản ở Hong Kong đã đặt câu hỏi cho ba chuyên gia quan hệ quốc tế về các chủ đề có thể sẽ nóng trên bàn đàm phán ở Bắc Kinh. Dưới đây là ý kiến của các chuyên gia này:

Trung Quốc muốn điều gì từ chuyến thăm của ông Trump?

Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump tại cuộc gặp thượng đỉnh Mar-a-Lago tháng 4/2017 - Ảnh: Reuters

1. Một tuyên bố rõ ràng từ Washington về quan điểm của họ đối với quan hệ Trung-Mỹ

Liu Weidong, chuyên gia các vấn đề Hoa Kỳ tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói: "(Thương mại và Triều Tiên) nằm trong chương trình nghị sự của Mỹ, nhưng Trung Quốc có quan điểm khác”.

Theo ông Liu, “Bắc Kinh trước tiên muốn Washington xác định quan hệ song phương, trước khi đi vào chi tiết về cách thức giải quyết các vấn đề của mỗi bên”.

Nếu người tiền nhiệm Barack Obama từng nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng một quan hệ đối tác chiến lược hòa bình, thì ông Trump không đặt ra mục tiêu chung cho hai nước.

Zhang Zhexin, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải, cho biết ông hy vọng hai nhà lãnh đạo sẽ đưa ra một tuyên bố chung sau cuộc họp; Trung Quốc và Mỹ sẽ thiết lập một quan hệ đối tác kinh tế cân bằng, mở rộng phạm vi hợp tác và cùng làm việc để tránh xung đột.

2. Tái khẳng định "quyền hợp pháp" của Trung Quốc

Kerry Brown, chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học King ở London (Anh), cho rằng hai nhà lãnh đạo sẽ trao đổi về yêu sách của Bắc Kinh ở Biển Đông, cũng như quan điểm của Trung Quốc cho rằng Thái Bình Dương là không gian cho cả Trung Quốc và Mỹ.

Ông Brown nhấn mạnh vấn đề là không phải tìm cách để Mỹ rời khỏi khu vực, “mà hiện tại thiếu hệ thống đẳng cấp giữa hai nước”.

3. Quan hệ thương mại hai bên cùng có lợi

Trong bài phát biểu khai mạc tại Đại hội ĐCS Trung Quốc tháng 10/2017, ông Tập Cận Bình nói rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục mở cửa các thị trường của mình, tuy nhiên việc này phải có lợi cho các bên.

Ông Zhang nhận định: "Trung Quốc đã sẵn sàng mở cửa một số thị trường của mình cho Mỹ, ví dụ như các mảng văn hóa và ngân hàng, nhưng phải trên nguyên tắc hai bên đều có lợi”.

Ông Liu lưu ý: "Trung Quốc sẽ không để Hoa Kỳ đổ lỗi cho họ gây mất cân bằng cán cân thương mại” thông qua việc Washington cần điều chỉnh các chính sách thương mại, cân bằng thâm hụt bằng cách xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao sang Trung Quốc.

Mỹ muốn gì từ chuyến đi thăm Trung Quốc của Tổng thống Trump?

Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫy chào khi ông đến căn cứ không quân tại Hàn Quốc hôm 7/11. Ông dự kiến sẽ đến Trung Quốc ngày 8/11 và tiến hành đàm phán với Chủ tịch Tập Cận Bình vào ngày hôm sau - Ảnh: AFP

1. Cân bằng thương mại tốt hơn

Tổng thống Trump cam kết trong các cuộc đàm phán với Chủ tịch Tập Cận Bình, ông sẽ giúp cân bằng mức thâm hụt thương mại trị giá 347 tỷ đô la của Mỹ đối với Trung Quốc.

Cùng đi với Tổng thống Trump có Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross, người dẫn đầu phái đoàn 29 công ty Mỹ đến Trung Quốc.

Ông Zhang nhận định: "Tổng thống Trump sẽ không ‘tay không’ trở về Mỹ mà không có bất kỳ hợp đồng kinh doanh hay thỏa thuận thương mại mới nào".

2. Thêm cam kết từ phía Trung Quốc để giải quyết vấn đề Triều Tiên

Ông Zhang nói rằng Mỹ muốn Trung Quốc tích cực thúc đẩy Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân và tuân thủ đầy đủ các biện pháp trừng phạt của LHQ.

Trong khi đó, ông Liu cho biết Bắc Kinh có thể sẽ có một quan điểm khác.

Ông nói: "Trung Quốc muốn duy trì một phản ứng về vấn đề Triều Tiên, nếu không có những hành động khiêu khích thêm từ Triều Tiên, thì cũng có thể không có hành động nào tiếp theo từ Hoa Kỳ và Trung Quốc”.

Ông Liu nói rằng vẫn chưa rõ liệu ông Tập và ông Trump có thảo luận về khả năng đàm phán giữa Mỹ và Triều Tiên hay không.

3. Một mối quan hệ ổn định hơn với Trung Quốc

Ông Trump có mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Tập Cận Bình kể từ khi họ lần đầu gặp nhau, song nhà lãnh đạo Mỹ vẫn chỉ trích Bắc Kinh về vấn đề thương mại Trung-Triều.

Tuy nhiên, ông  Zhang nói rằng Tổng thống Mỹ có thể sẽ tìm kiếm sự ổn định cao hơn với Trung Quốc vì lợi ích của việc cải thiện quan hệ kinh tế.

"Quan hệ Trung-Mỹ được nhắm tới sẽ mang tính hợp tác và ít biến động hơn", ông Zhang nhận định.

Quế Lâm (Theo South China Morning Post)