Đổi cách gọi 'học phí' thành 'giá dịch vụ đào tạo'?

Học đại học có thể chỉ còn 3 năm

Sáng 30/5, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào  tạo (GD-ĐT) Phùng Xuân Nhạ đã trình bày Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (Dự án Luật GDĐH sửa đổi).

Theo đó, Dự án Luật GDĐH sửa đổi nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật GDĐH năm 2012, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn để phát triển và hội nhập quốc tế, phù hợp và đồng bộ với một số luật mới ban hành.

Dự án Luật GDĐH sửa đổi quy định về việc rút ngắn thời gian đào tạo

Một trong những điểm nổi bật Dự án Luật GDĐH sửa đổi rút ngắn thời gian đào tạo. Cụ thể, đào tạo trình độ đại học được thực hiện tương đương từ ba đến năm năm học tập trung liên tục, tùy theo ngành đào tạo đối với người đã tốt nghiệp trung học phổ thông. Đối với những người tốt nghiệp trình độ trung cấp, cao đẳng, thời gian học tập do cơ sở đào tạo quyết định căn cứ vào kết quả học tập đã tích luỹ được công nhận.

Đào tạo trình độ thạc sĩ được thực hiện từ một đến hai năm học tập trung liên tục đối với người đã tốt nghiệp trình độ đại học. Đào tạo trình độ tiến sĩ được thực hiện từ ba đến bốn năm học tập trung liên tục đối với người đã tốt nghiệp trình độ đại học, thạc sĩ.

Bên cạnh đó, Dự án Luật quy định, thời gian đào tạo theo tín chỉ được xác định trên cơ sở số lượng tín chỉ phải tích lũy và quy định trong Khung trình độ quốc gia Việt Nam. Hiệu trưởng cơ sở giáo dục đại học quyết định số lượng tín chỉ cho từng chương trình và trình độ đào tạo phù hợp.

Tuy nhiên, Báo cáo Thẩm tra Dự án Luật giáo dục đào tạo của Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội đề nghị cân nhắc việc quy định cứng về học tín chỉ. Bởi phương thức đào tạo có thể thay đổi theo thời gian. Đồng thời, cân nhắc quy định rõ ràng hơn về trình độ tương đương đối với một số ngành đào tạo theo định hướng nghề nghiệp chuyên sâu đặc thù.

Cân nhắc đổi học phí thành giá dịch vụ đào tạo

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội Phan Thanh Bình cũng cho biết, đa số ý kiến tán thành việc tính đúng, tính đủ chi phí cần thiết cho hoạt động đào tạo. Cho phép cơ sở GDĐH được tự chủ quyết định mức giá dịch vụ đào tạo đối với các dịch vụ không sử dụng ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu không nhất trí với việc thay thuật ngữ học phí bằng giá dịch vụ đào tạo như thể hiện trong Dự thảo Luật. “Do đó đề nghị cân nhắc sử dụng khái niệm học phí như quy định”, Chủ nhiệm Phan Thanh Bình nói thêm.

Dự án Luật GDĐH sửa đổi sử dụng thuật ngữ "giá dịch vụ đào tạo" thay vì học phí

Dự án Luật GDĐH sửa đổi lần này cũng quy định về quyền tự chủ và trách nhiệm giải trình của cơ sở giáo dục đại học. Cụ thể, các cơ sở giáo dục đại học tự chủ phải có trách nhiệm giải trình trong các hoạt động về tổ chức và nhân sự, tài chính và tài sản, đào tạo, khoa học và công nghệ, hợp tác quốc tế, công tác sinh viên phù hợp với chức năng, năng lực tự chủ, theo quy định của Luật này và các quy định của pháp luật liên quan; bảo đảm chất lượng giáo dục đại học.

Không chỉ với cơ quan quản lý các cơ sở giáo dục đại học còn có trách nhiệm giải trình với người học và xã hội. Thực hiện công khai đầy đủ trên trang thông tin điện tử của cơ sở giáo dục đại học theo quy định.

Liên quan tới vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu nhiên và nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình đánh giá, tự chủ là cần thiết và phù hợp với xu thế chung của GDĐH; đi đôi với mở rộng tự chủ là tăng cường trách nhiệm giải trình và đổi mới quản trị cơ sở GDĐH, đặc biệt là nâng cao vai trò, năng lực của Hội đồng trường.  

Tuy nhiên, đề nghị cần làm rõ hơn các khái niệm, nội hàm về quyền tự chủ, về năng lực tự chủ; về phạm vi, mức độ, điều kiện thực hiện quyền tự chủ phù hợp với năng lực của cơ sở GDĐH và yêu cầu cụ thể về trách nhiệm giải trình. Đồng thời, quy định trong Dự thảo Luật nguyên tắc pháp lý cần thiết nhằm tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật về vấn đề tự chủ cho các cơ sở GDĐH, đặc biệt là về tổ chức – nhân sự, tài chính và tài sản.

Tuấn Minh