“Đo” thị trường nào?

Ngay khi Zing Music Awards (ZMA) 2013 vừa công bố thông tin vào ngày 14/11/2013 về mùa giải mới, đã dấy lên nhiều tranh cãi và hoài nghi. Việc bầu chọn cho giải thưởng năm nay sẽ chỉ có một cách duy nhất là dựa trên các ứng dụng chính thức của Zing Mp3 phát hành trên kho ứng dụng của các dòng điện thoại. Điều đó có nghĩa, chỉ những người dùng smartphone có cài các ứng dụng của Zing mới có thể thực hiện được thao tác bình chọn. Ban tổ chức (BTC) lý giải, sự thay đổi đó là để kiểm soát tốt hơn lượt bình chọn, phản ánh chính xác hơn thị trường. Tuy nhiên, ở đây rõ ràng là, nếu có một thị trường nào đó được phản ánh thì đó là thị trường smartphone chứ không phải thị trường âm nhạc. Nói cách khác, BTC giải thưởng đang lấy thị trường smartphone để đo thị trường âm nhạc, dù hai thị trường này vốn chẳng liên quan gì với nhau. Chưa kể, các tài khoản Zing có thâm niên sử dụng lâu năm sẽ được tính số điểm cao gấp ba lần các tài khoản mới, vì thế, giải thưởng giống như một cách để tri ân khách hàng của Zing hơn là đo thị trường âm nhạc vốn biến đổi liên tục.

Ngoài ra, ở hạng mục nghệ sĩ của năm (vốn dành cho báo chí bầu chọn ra top 10, top 3, sau đó Hội đồng nghệ thuật sẽ chọn người thắng giải) cũng gây nhiều tranh cãi ngay trong buổi bầu chọn. Tiêu chí bình chọn là nghệ sĩ có hoạt động nghệ thuật nổi bật, hoạt động xã hội nhiều và không có scandal. Tuy nhiên, ngay trong danh sách “gợi ý” gồm 40 người mà BTC đưa ra cho báo chí, cái tên Đàm Vĩnh Hưng vẫn nằm chễm chệ, dù ca sĩ này trong thời gian qua được mệnh danh là “ông trùm scandal” với nhiều phát ngôn và hành vi bị dư luận phản ứng. Ngạc nhiên hơn, danh sách top 10 được công bố sau đó vẫn có tên ca sĩ này. Sự khó hiểu, nghi ngờ đã khiến chính những người bầu chọn - những nhà báo, đã yêu cầu công khai con số bầu chọn cụ thể nhưng bị BTC từ chối với lý do “đảm bảo sự bất ngờ đến phút cuối” (?).

Trước đó, khả năng “đo” thị trường âm nhạc của một giải thưởng do một nhật báo tổ chức, cũng khiến nhiều người tá hỏa khi ca khúc của năm là một ca khúc không ai biết đến, ngay cả ca sĩ thể hiện là Đ.T. cũng than trời vì không hiểu tại sao ca khúc này bỗng dưng lại xuất hiện và đoạt giải, vì bản thân anh cũng không nhớ mình đã từng hát nó. Hạng mục Ca sĩ triển vọng của năm của một giải thưởng khác thì lại khiến nhiều người ngơ ngác khi trao giải cho một nữ ca sĩ mà năm đó không hề có hoạt động nghệ thuật nào đặc biệt, chỉ có mỗi sự cố ầm ĩ về “cái quần ren” mà cô mang lên biểu diễn trên sân khấu, khiến đơn vị tổ chức chương trình đó bị phạt năm triệu đồng…

Sự khách quan trong các giải thưởng mà kết quả dựa vào lượt bầu chọn của khán giả thật ra chỉ mang tính tương đối, bởi sự bầu chọn đôi khi chỉ là động tác của sự yêu/ghét cá nhân. Chưa kể, những cách thức bình chọn còn nhằm phục vụ cho ý đồ kinh doanh của BTC. Cho nên, "đo thị trường" chỉ là chuyện la lên cho vui mà thôi!

 VÕ HÀ