Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau khi Tổng thống Hàn Quốc bị phế truất?

Những người biểu tình phản đối ông Yoon Suk Yeol vui mừng sau khi tòa án hiến pháp bỏ phiếu ủng hộ việc luận tội tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol -. Ảnh: Pedro Pardo/AFP/Getty Images

Vào ngày 4/4, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc đã phế truất ông Yoon Suk Yeol khỏi chức tổng thống, duy trì việc luận tội của quốc hội.

Các thẩm phán nhất trí ủng hộ quan điểm của các nhà lập pháp rằng, ông Yoon đã vượt quá quyền hạn của mình khi tuyên bố thiết quân luật gây sốc vào ngày 3/12/2024.

Tòa án phán quyết với tỷ lệ 8-0 rằng, Yoon đã "từ bỏ nhiệm vụ duy trì hiến pháp và phản bội nghiêm trọng lòng tin của người dân Hàn Quốc".

Hiến pháp Hàn Quốc cho phép tổng thống ban bố thiết quân luật "khi cần thiết để đối phó với tình huống quân sự bắt buộc, hoặc để duy trì an toàn và trật tự công cộng bằng cách huy động lực lượng quân đội trong thời chiến, xung đột vũ trang hoặc tình trạng khẩn cấp quốc gia tương tự".

Sau khi bị quốc hội luận tội vào tháng 12/2024, ông Yoon đã bị đình chỉ thực hiện các nhiệm vụ theo hiến pháp, nhưng vẫn giữ chức tổng thống và nguyên thủ quốc gia trên danh nghĩa.

Sau phán quyết có hiệu lực ngay lập tức vào sáng 4/4, ông Yoon bị bãi nhiệm khỏi chức vụ và trở thành một công dân bình thường.

Giới hạn một nhiệm kỳ của Hàn Quốc đối với các tổng thống đồng nghĩa với việc ông không thể tái tranh cử. Ông Yoon cũng phải đối mặt với các cáo buộc nổi loạn hình sự liên quan đến nỗ lực áp đặt thiết quân luật của mình.

Phiên tòa hình sự của ông, dự kiến ​​bắt đầu vào ngày 14/4, ​​sẽ đưa ra phán quyết vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2026. Nếu bị kết tội, về mặt lý thuyết, ông Yoon có thể phải đối mặt với án tù chung thân hoặc thậm chí là tử hình, mặc dù Hàn Quốc chưa hành quyết bất kỳ ai kể từ năm 1997.

Theo hiến pháp Hàn Quốc, cuộc bầu cử tổng thống để chọn người kế nhiệm Yoon phải được tổ chức trong vòng 60 ngày.

Ông Yoon Suk Yeol vẫy tay chào những người ủng hộ sau khi rời Trung tâm giam giữ Seoul ở Uiwang, Hàn Quốc vào ngày 8/3 - Ảnh: Xinhua/Newsis

Lee Jae-myung - người lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập cánh tả - đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò. Ông đã bị ông Yoon đánh bại với cách biệt chưa đến 1% trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022.

Những ứng cử viên khác từ đảng Quyền lực Nhân dân của ông Yoon bao gồm bộ trưởng lao động Kim Moon-soo, thị trưởng Seoul Oh Se-hoon, thị trưởng Daegu Hong Joon-pyo và cựu lãnh đạo đảng Han Dong-hoon.

Tuy ông Lee của đảng Dân chủ được coi là ứng cử viên hàng đầu, ông cũng phải đối mặt với những thách thức pháp lý về cáo buộc đưa ra những tuyên bố sai sự thật trong chiến dịch tranh cử.

Hiện tại, Thủ tướng Han Duck-soo, người được ông Yoon bổ nhiệm và là nhà kỹ trị lâu năm qua nhiều đời tổng thống, sẽ tiếp tục giữ chức quyền tổng thống cho đến cuộc bầu cử.

Ông Han đã bị đình chỉ nhiệm vụ trong nhiều tháng kể từ cuối tháng 12/2024 sau khi các đảng đối lập bỏ phiếu luận tội ông, vì ông từ chối lấp đầy 3 vị trí còn trống trong Tòa án Hiến pháp gồm 9 thành viên.

Vai trò quyền tổng thống sau đó thuộc về Choi Sang-mok, bộ trưởng tài chính của đất nước, người đã lấp đầy 2 trong 3 vị trí còn trống của Tòa án Hiến pháp.

Tháng 3/2025, tòa án đã lật ngược bản luận tội nhắm vào ông Han, khôi phục chức thủ tướng và quyền tổng thống cho ông.

Tấn Vĩ (theo Financial Times)