Điều gì ở làng rau Trà Quế khiến du khách Tây mê mẩn?

Phấn khích khi được làm nông dân

Từ sáng sớm, nhóm của Pauline đã đạp xe dạo khắp các cánh đồng của TP Hội An ngắm bình minh yên bình ở làng quê, thử cưỡi trâu ra đồng rồi đi chợ. Buổi trưa, cả nhóm về nhà hàng, ra vườn hái rau quế, húng cây, hành, rau cải… để làm bữa trưa. Pauline và nhóm bạn đã được hướng dẫn cách nấu các món tam hữu, gỏi đu đủ, bánh xèo, cá kho tộ… Ngân - nhân viên nhà hàng Tra Que Water Wheel - thoăn thoắt thực hành cách chuẩn bị bữa ăn cho 4 du khách và hướng dẫn bằng tiếng Anh một cách dễ hiểu và hóm hỉnh. Sau khi tự tay chế biến, cả nhóm thưởng thức một cách ngon lành. Pauline phấn khởi: “Thật là tuyệt vời. Nơi chúng tôi sống không có các món ăn này, không có khung cảnh yên bình kiểu thế này. Được đến Hội An du lịch và học cách làm món ăn Việt, được trồng rau là một trải nghiệm thực sự thú vị”.

Ông Nguyễn Lên hướng dẫn đoàn khách Tây Ban Nha trồng rau

Chị Huỳnh Thị Thương - chủ nhà hàng Tra Que Water Wheel - cho biết, 3 tháng cuối năm là mùa khách du lịch châu Âu, châu Mỹ đến Hội An, hầu hết là để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm cuộc sống làng quê Việt. Mỗi du khách chi trung bình khoảng 30 USD cho nhà hàng để được trải nghiệm các hoạt động đạp xe ngắm đồng ruộng, đi chợ, học nấu ăn từ buổi sáng đến xế trưa. Theo chị, hầu hết khách đến làng Trà Quế đều có ấn tượng tốt đẹp, họ để lại nhiều lời khen trên các diễn đàn du lịch và giới thiệu bạn bè đến thăm làng. Hiện nhà hàng đã có khách đặt chỗ cho năm 2026.

Có mặt ở làng rau Trà Quế, chúng tôi thấy nhiều nhóm khách châu Âu đang tham quan làng, trải nghiệm cuốc đất, trồng rau, tưới nước. Ông Nguyễn Lên (64 tuổi) cho biết, ông vừa trồng rau bán ở chợ, vừa phục vụ khách du lịch. Mỗi khi có đoàn khách, nhà hàng sẽ nhờ ông Lên ra ruộng để hướng dẫn du khách. Mỗi lần như vậy, nhà hàng trả cho ông 50.000 đồng tiền công, hướng dẫn viên đoàn hoặc khách thích thú thì cho thêm. “Ngày nào có khách, tôi thu vô vài trăm ngàn đồng” - ông kể.

Hấp dẫn nhờ yếu tố cộng đồng

Theo chị Huỳnh Thị Thương, làng rau Trà Quế có lợi thế là ở gần phố cổ Hội An và các làng nghề truyền thống, nhưng để trở thành một làng du lịch hấp dẫn thì không thể thiếu yếu tố cộng đồng. Con người nơi đây thuần hậu, tháo vát, thân thiện, đáng mến. Chị nói: “Trong làng có nhiều khách sạn, homestay (nhà dân cho du khách lưu trú) nhưng hễ khách chỗ này cần thì chỗ kia vui vẻ cho mượn xe đạp. Khi nông dân đang làm ngoài ruộng, nếu cơ sở du lịch cần người mát xa chân cho đoàn khách thì họ sẵn sàng bỏ cuốc vào hỗ trợ”.

Theo ông Phan Xuân Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Nam - thành công của làng du lịch Trà Quế là nhờ lịch sử lâu đời, người dân sống bằng nghề trồng rau nhiều đời và người làm du lịch đã nương vào cuộc sống đời thường của nông dân để giúp du khách khám phá, trải nghiệm nghề trồng rau, qua đó hiểu hơn cuộc sống của nông dân Việt Nam. Đây là yếu tố bền vững của du lịch dựa vào nông nghiệp, du lịch giúp nâng cao sinh kế cho người dân.

Ông kiến nghị: “UBND TP Hội An nên thúc đẩy các biện pháp để làng rau Trà Quế chuyển sang canh tác hoàn toàn hữu cơ, kiểm soát lượng phát thải các bon, từng bước nâng cao giá trị thành phẩm rau Trà Quế để từ đó nâng cao giá trị dịch vụ. UBND TP Hội An cũng nên tổ chức đào tạo về làm du lịch bền vững cho cộng đồng, hạn chế phát sinh xung đột lợi ích trong cộng đồng người dân và doanh nghiệp để đưa làng rau trở thành một điểm đến du lịch xanh, bền vững của thành phố”.

Ông Nguyễn Văn Lanh - Phó chủ tịch UBND TP Hội An - cho biết UBND TP Hội An đang triển khai hoạt động hướng dẫn tham quan làng rau Trà Quế, khuyến khích các cách làm sáng tạo của người dân địa phương như dịch vụ homestay, đồng thời tổ chức các chương trình “Một ngày làm nông dân Trà Quế”, “Dạy nấu ăn và thưởng thức ẩm thực làng rau”, “Du lịch nghỉ dưỡng và phục hồi sức khỏe”…

Làng du lịch Trà Quế hiện có 23 cơ sở lưu trú, 16 nhà hàng và nhiều loại hình dịch vụ bổ sung, giúp người dân trong làng và các làng lân cận có thêm việc làm và thu nhập.

TP Hội An cũng đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ làng rau Trà Quế về kinh tế, xã hội và phát triển du lịch, như phát triển làng nghề, khuyến khích các mô hình sản xuất mới, hỗ trợ vốn, giống cho nông dân tái sản xuất, quảng bá hình ảnh du lịch làng nghề, hỗ trợ chuyển đổi số, mở rộng các kênh bán hàng trực tuyến… UBND thành phố cũng quan tâm đầu tư nhiều hạng mục hạ tầng thiết yếu như bãi đỗ xe, đường giao thông, nhà đón tiếp, điểm dừng chân, đồng thời mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng làm du lịch, kỹ năng ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp cho người dân địa phương nhằm nâng cao chất lượng phục vụ du khách.

Lê Đình Dũng