Diễn viên da màu được xướng tên: Có đúng Hollywood đã đa sắc tộc?

Từ một giải thưởng phim ảnh...

Emmy 2020 ghi nhận một số lượng kỷ lục các diễn viên da đen nhận được đề cử. Có tổng cộng 102 đề cử diễn xuất trong năm qua, trong đó, có 35 đề cử gọi tên các diễn viên da màu, chiếm 34,3%. Năm 2019, con số này là 19,8%. Năm 2018 chiếm 27,7% - đây là con số từng cao nhất trong lịch sử của giải Emmy.  

Ngoài Maya Rudolph và Giancarlo Esposito chiếm 2 vị trí đề cử diễn xuất, nhiều diễn viên da màu khác nhận được vinh dự như Billy Porter, Sterling K. Brown, Zendaya, Anthony Anderson, Don Cheadle, Issa Rae, Tracee Ellis Ross, Regina King, Jeremy Pope, Octavia Spencer và Kerry Washington...

Ông Frank Scherma, Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành Học viện Truyền hình cho biết, ngoài cuộc khủng hoảng sức khoẻ toàn cầu do COVID-19, giải thưởng đang tìm cách thực hiện những thay đổi mang tính lịch sử về sự công bằng trong xã hội. “Chúng tôi phải khuếch đại những tiếng nói cần được lắng nghe và kể những câu chuyện phải kể” - Frank Scherma nói.

Từ trái sang Issa Rae, Kerry Washington, Jeremy Pope vinh dự được xướng tên ở các hạng mục đề cử khác nhau.

Sau khi các đề cử được công bố, nhóm diễn viên da màu chia sẻ cảm xúc vui mừng, xem đây là cột mốc lớn không chỉ với cá nhân, mà với cộng đồng người da đen. Jeremy Pope nói: “Tôi tự hào khi thấy nhiều nghệ sĩ da đen được đề cử trong năm nay. Tôi hy vọng rằng sự thay đổi này không nhất thời mà phải mang tính hệ thống trong ngành công nghiệp giải trí”.  

Tituss Burgess cũng không giấu được xúc động. Anh nói được tranh giải Emmy là vinh dự lớn vì đó không chỉ là sự thừa nhận, mà còn là động lực để anh sống đúng với bản chất của mình.

People cho rằng ngành công nghiệp giải trí đang có những bước tiến trong việc công nhận người da màu. Con số đề cử kỷ lục dành cho họ từ Emmy có thể là bước khởi đầu để các giải thưởng điện ảnh sau này lấy đó làm động lực thay đổi.

Vẫn hồ nghi về sự đa sắc tộc

Theo Variety, không chỉ Emmy 2020 mà với các giải thưởng điện ảnh, phải còn lâu nữa, các chỉ số liên quan đến sắc tộc, giới tính mới được quân bình. Hiện tại, ở các hạng mục diễn xuất, vì buộc chia theo giới tính nên dễ cân bằng số lượng. Còn lại, ở các hạng mục như biên kịch hay đạo diễn thì không. “Đó gần như vẫn là sân chơi của người da trắng” - trang này viết.

Regina King trong Watchmen - bộ phim nhận được nhiều đề cử Emmy 2020 nhất.

Hollywood Reporters cũng cho rằng nỗ lực của Emmy 2020 đáng ghi nhận nhưng lặp lại một lần nữa, sự thay đổi có chăng chỉ nằm ở các hạng mục diễn xuất: “Ngay khi ngành công nghiệp điện ảnh tính toán để cân bằng số lượng, tránh sự chênh lệch thì người da trắng vẫn chiếm phần lớn. Họ xuất hiện nhiều cả trước và sau máy quay”.

Tỉnh táo hơn, nhiều chuyên gia đi sâu vào phân tích các hạng mục đề cử. Ở nhóm giải chính, trong số 34 đề cử, diễn viên da đen chiếm 11; nhóm giải phụ, có 14 trong số 44 đề cử xướng tên họ; trong vai trò diễn viên khách mời, họ chiếm 10 trong số 24 đề cử.

Nhìn vào những con số này, có thể thấy diễn viên da đen chưa thể chen chân nhiều vào các hạng mục chính. Các đối thủ của họ gồm nhiều diễn viên gạo cội người da trắng và 3 diễn viên da vàng là Sandra Oh (Killing Eve), Dev Patel (Modern Love) và Ramy Youssef (Ramy). Họ đều là những ứng viên vô cùng xuất sắc.

Người hâm mộ đăng dòng trạng thái trên Twitter rằng: “Hôm nay là một ngày tốt để những diễn viên da đen khẳng định mình nhưng đối thủ da trắng của họ, thật quá đáng gờm”. Đây là một trong nhiều bình luận có chiều sâu, quan sát của người hâm mộ. Họ không vội mừng khi thấy nhiều người da màu được xướng tên trong bảng đề cử bởi lẽ vấn đề đa sắc tộc đã được nhắc đến từ lâu trong làng giải trí nhưng chưa thể tháo gỡ.  

Nam diễn viên Sterling K. Brown trong This is us.

Gần đây, làn sóng đấu tranh chống phân biệt chủng tộc bùng nổ mạnh mẽ từ sau cái chết của người đàn ông da màu xấu số George Floyd. Nhiều sản phẩm văn hoá – giải trí nếu có nhắc đến vấn đề sắc tộc, đều phải nhún nhường trước cơn giận giữ của phần đông người dân Mỹ.

Hollywood đa sắc tộc: Làm sao bền vững?

Trong lúc Emmy đang được tung hô khi vinh danh diễn viên da màu, thì trên Daily Mail, David Harewood vẫn đang kêu gào vì bị đối xử bất công. Nam diễn viên nói anh chuyển đến Mỹ vì không chịu được sự phân biệt chủng tộc trong ngành công nghiệp điện ảnh ở Anh.

“Tôi bật tivi ở Mỹ và xem được loạt chương trình có sự xuất hiện của các diễn viên da đen hàng đầu. Netflix có nhiều chương trình như thế. Đó là lý do vì sao các diễn viên da đen của Anh chọn rời đi vì quốc gia này không có bất cứ sự hỗ trợ nào cho chúng tôi” - David Harewood nói.

Điều quan trọng mà David Harewood muốn nhắc tới là việc mọi người đang không thừa nhận ngành giải trí có sự phân biệt màu da. Anh nói, nếu không thừa nhận thực tế thì chẳng bao giờ nền công nghiệp giải trí của Anh thay đổi. Nhưng đáng tiếc, tại Mỹ, việc đối xử với người da màu có cởi mở hơn nhưng vẫn chưa thật công bằng. David Harewood nói rằng anh có 2 cách để xử lý việc bị phân biệt đối xử, hoặc là không làm trong ngành giải trí, 2 là đấu tranh và chứng tỏ thực lực.

Tituss Burgess trong Unbreakable Kimmy Schmidt phần 4, ra mắt năm 2019.

Sau cái chết của George Floyd, hơn 300 diễn viên và nhà làm phim da màu đã kêu gọi Hollywood xem trọng việc chống phân biệt chủng tộc trong ngành. Nhóm diễn viên nổi tiếng như Idris Elba, Latifah, Billy Porter, Viola Davis, Tiffany Haddish... đã thể hiện ý kiến trên các trang mạng xã hội.

Họ mong đợi Hollywood thay đổi nhanh chóng hơn nữa cách nhìn nhận về tài năng của diễn viên da đen. Họ tin rằng màu da không nói lên thực lực vì theo một báo cáo từ Trường Đại học California, Los Angeles (UCLA), số diễn viên da màu đảm nhận vai chính trong các bộ phim hàng đầu năm 2019 chiếm 27,6%. So với năm 2011, con số này cao gần gấp 3 lần.

Nhóm 300 nghệ sĩ vẫn đăng tải các dòng trạng thái ủng hộ nạn chống phân biệt chủng tộc. Đặc biệt sau khi Emmy công bố đề cử, họ tin rằng thành quả lao động của các nghệ sĩ da màu đã được ghi nhận. Hành trình đấu tranh để Hollywood đa sắc tộc sẽ còn rất dài vì khó có thể thay đổi định kiến nhưng nhóm nghệ sĩ da màu vẫn tiếp tục lên tiếng mạnh mẽ đòi quyền lợi cho chính mình, điều đó dù vô hình nhưng có giá trị. 

Minh Tú