Quá nhiều bi kịch của các gia đình liên quan tới cơn bão đa cấp. Sinh viên bỏ học đi bán đa cấp, thanh niên thất nghiệp do dịch COVID-19 vay tiền gia đình gia nhập đội quân đa cấp. Những viên chức nhà nước, những ông bà tuổi hưu cũng hào hứng "khởi nghiệp". Cuốn theo cơn mộng làm giàu này, rất nhiều người đã mất tiền, phá sản, mất việc làm, mất tình thân...
Bạn hãy chia sẻ ý kiến, câu chuyện liên quan của bạn cùng chúng tôi. Bài viết xin gửi về email của báo Phụ Nữ: online@baophunu.org.vn. Bài được chọn đăng sẽ nhận nhuận bút của tòa soạn như quy định.
|
"Thời này mà đa cấp vẫn còn sống hả trời?", là câu hỏi lướt nhanh qua đầu tôi khi nhận cuộc gọi của cô bạn thân thời phổ thông.
Lần đầu tiên tôi biết đến hình thức kinh doanh đa cấp là lúc vừa rời quê lên TP.HCM học đại học. Trong lớp tôi lác đác có vài đứa bị "lừa" đi đến công ty nghe "sếp đa cấp" nói chuyện làm giàu.
Lúc đó hình thức kinh doanh đa cấp rất thịnh nên ra đường, cứ thấy người nào mặc quần tây, áo sơ mi trắng (thỉnh thoảng là trắng ngả màu cháo lòng) đóng thùng, xách cặp màu đen và đi xe đạp thì là đấm bóp giác hơi, nếu mang giày tây nữa thì chắc chắn là bán hàng đa cấp.
Nhưng được 5-7 năm thì từ người trí thức đến bà nội trò đều biết kinh doanh đa cấp không phải là hình thức kinh doanh lâu bền, nên mô hình kinh doanh cũng không còn thịnh. Tôi còn tưởng mấy năm gần đây nó đã tuyệt chủng rồi chứ.
|
Một buổi hội thảo đa cấp tiêu biểu. Ảnh minh họa |
Hồi nhỏ tôi và bạn thân nhau hình với bóng. Tốt nghiệp phổ thông trung học thì cô ấy lấy chồng xa. Từ đó, 3-4 năm mới có cơ hội gặp nhau một lần, câu chuyện cũng trở nên khách sáo, giữ kẽ. Nhưng dù sao một đứa bạn thân thì mãi mãi là bạn, mỗi người giữ cho mình những tâm tình cũ của người kia.
Mỗi lần bạn về TP.HCM, chúng tôi vẫn dành cho nhau một cuộc hẹn cho tới một hôm tôi bất ngờ nhận được vài tấm hình bạn chụp với một "chị đẹp". Tôi còn chưa kịp hiểu chuyện gì thì bạn nhắn: "Hôm nay tao mới gặp chị giám đốc tài chính ngân hàng P.".
Tôi vẫn chưa hiểu ra chuyện gì vì lâu lắm chúng tôi đâu có trò chuyện kiểu: “Hôm nay trời mưa, hôm qua thèm ăn bún mắn...” thì bạn bảo gặp chị giám đốc ấy để hợp tác làm ăn. Tôi cũng lịch sự chúc bạn có cơ hội làm ăn suôn sẻ, chứ không có ý định tìm hiểu coi nó làm ăn gì mà gặp tới người lớn vậy ở ngân hàng.
Đột nhiên, bạn hỏi mày rảnh không để gọi điện nói chuyện. Tôi hào hứng đồng ý ngay vì đang nghỉ việc rảnh rỗi nằm chỏng chơ, vớ được người nói chuyện thì mừng như bắt được vàng.
Vừa alo, bạn hỏi hồi này ở nhà hả, rồi làm cái gì vì kiếm tiền. Tôi thật thà: "Ai thuê gì thì làm nấy". Bạn bảo: "Tao có một cơ hội kiếm tiền đây, vừa có là tao nghĩ tới mày liền".
Tôi vừa cảm động vừa tò mò hỏi: "Ủa chứ cơ hội ra sao, nói thử nghe". Bạn bèn bật chế độ thao thao bất tuyệt: "Đây là mô hình kinh doanh toàn cầu, ai cũng làm được, chỉ cần có một chiếc điện thoại có kết nối internet là có thể trở thành đại lý. Rồi sau đó có rất nhiều người lại muốn trở thành đại lý của mình. Lúc đó, đi ngủ tiền cũng có thể tự động chạy vào túi của mình".
Những lời lẽ này tôi nghe có mùi đa cấp, nên hỏi thẳng: "Sao giống bán hàng đa cấp vậy?". Bạn khẳng định: "Không phải là bán hàng đa cấp, đây là kinh doanh toàn cầu, không phải chỉ ở Đài Loan hay Việt Nam đâu, ở Mỹ, ở Úc gì cũng có thể tham gia kinh doanh được. Chỉ cần tham gia đóng 19 triệu đồng, rồi sau đó là tự động sẽ có những người khác họ muốn vào làm đại lý của mình, rồi tiền sẽ tự động chảy vào túi của mình không cần làm gì cả, nằm ngủ cũng đẻ ra tiền, tao kiếm một ngày từ bảy đến mười triệu là chuyện bình thường".
Tôi hỏi kinh doanh toàn cầu là mua cái gì, bán cái gì và cách thức mua bán ra sao mà tiền tự sinh ra ra được chứ. Bạn nói: "Mày không cần quan tâm đến sản phẩm, cũng chẳng có áp lực bán hàng hàng. Nếu mày chịu tham gia thì tao sẽ hướng dẫn tiếp".
Nghe đến đó thì tôi khẳng định đây đích là kinh doanh đa cấp thời công nghệ rồi, tôi từ chối vì không muốn mất 19 triệu đồng oan, tiền mình tốt nhất cứ cất trong túi mình cho chắc chứ tôi không muốn bỏ ra mua một cái gì đó mơ hồ.
|
Lợi nhuận của kinh doanh đa cấp chủ yếu ở phần trăm hoa hồng của dại lý cấp dưới. Đồ hoạ: Internet |
Sau đó tôi để ý trên Facebook của bạn, thấy nó hay đăng hình ảnh đi ăn nhà hàng ngồn ngộn thịt thà, hải sản; "check-in" ở khách sạn 5 sao; đi chơi ở khu du lịch... Đời sống bạn có vẻ rất sang chảnh, thảnh thơi kèm theo câu “caption” kiểu như đi chơi cũng kiếm ra tiền, đi ngủ cũng kiếm ra tiền, cuộc sống không áp lực, nếu tình hình tài chính của bạn đang gặp khó khăn hãy “inbox” ngay cho mình để mình hướng dẫn ăn cách kiếm tiền.
Nhưng rồi sau 5-7 tháng thì tôi không còn thấy bạn đăng status sang chảnh, kiếm tiền dễ như thò tay vào túi áo lấy tiền. Có lẽ bạn kiếm đủ nhiều tiền rồi không cần khoe nữa mà từ bây giờ bắt đầu sống một đời sống hướng nội sâu sắc chăng?
N. Phạm (Q. Thủ Đức, TP.HCM)
Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp không được thực hiện những hành vi như:
- Yêu cầu người muốn tham gia bán hàng đa cấp phải đặt cọc hoặc đóng một khoản tiền nhất định dưới bất kỳ hình thức nào để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;
- Yêu cầu người muốn tham gia bán hàng đa cấp phải mua một số lượng hàng hóa dưới bất kỳ hình thức nào để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;
- Yêu cầu người tham gia bán hàng đa cấp phải trả thêm một khoản tiền dưới bất kỳ hình thức nào để được quyền duy trì, phát triển hoặc mở rộng mạng lưới bán hàng đa cấp của mình;
- Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác từ việc dụ dỗ người khác tham gia bán hàng đa cấp;
(Trích Điều 5, Nghị Định 42/2014/NĐ- CP của Chính phủ)
|