Điện ảnh Việt 2018: Niềm vui đến từ thất bại doanh thu

Tình cảm gia đình là nội dung chủ chốt

Hồn Papa, da con gái (Ken Ochiai đạo diễn, phát hành chính thức vào ngày 28/12) đã kết lại 1 năm của điện ảnh Việt, với câu chuyện xoay quanh tình cảm gia đình. 

Hồn Papa da con gái - cái kết đẹp cho điện ảnh Việt 2018

Bộ phim mở màn cho năm mới 2018 của điện ảnh Việt là Siêu sao siêu ngố (đạo diễn Đức Thịnh), kể về hai anh em sinh đôi Sơn và Tùng, chia cắt nhau từ nhỏ vì ba mẹ ly dị. Mỗi người mỗi tính cách, nhưng sự va chạm đã buộc họ nghĩ về giá trị của gia đình, về tình anh em.

Các phim “tiêu điểm” tiếp nối trong năm như: 100 ngày bên em (Vũ Ngọc Phượng), Tháng năm rực rỡ (Nguyễn Quang Dũng), Nhắm mắt thấy mùa hè (Cao Thúy Nhi), Chàng vợ của em (Charlie Nguyễn), Song Lang (Leon Lê)... dù đề cập đến những chủ đề khác nhau, từ thời thanh xuân, theo đuổi ước mơ hay tình yêu đôi lứa thì tình cảm gia đình vẫn là sợi dây xuyên suốt, tác động đến các nhân vật trong phim, hình thành nên tính cách, ảnh hưởng đến cuộc đời họ.

Tháng năm rực rỡ - một phim đẹp về thời thanh xuân và tình cảm gia đình

Hiểu Phương trong Tháng năm rực rỡ cô đơn trong ngôi nhà của chị, không hiểu được con gái; Nhật Hạ trong Nhắm mắt thấy mùa hè lặn lội sang xứ sở hoa anh đào tìm bố; Mai trong Chàng vợ của em, cô gái của thời hiện đại, giỏi giang, xinh đẹp, tự tin, độc lập, tìm cách trốn chạy khỏi người mẹ vô tâm, trái lại cô em gái của Hùng muốn sớm thoát khỏi người anh lúc nào cũng sống vì người khác mà quên đi hạnh phúc của bản thân; trong Song Lang, Dũng “thiên lôi” vì giận sự bỏ đi của mẹ mà bỏ gánh hát…

Nhắm mắt thấy mùa hè - phim độc lập ra mắt sau thời gian trầy trật tìm cách sản xuất

Kể những câu chuyện gần gũi, hiện đại, chạm đến trái tim người xem khi đi sâu vào khám phá thân phận con người là sự dịch chuyển thấy rõ của các nhà làm phim, tiếp nối mạch đã được manh nha từ năm 2017 với Lô tô, thay vì mải mê chạy theo dòng phim thanh xuân hoặc gượng gạo với các phim remake như 2 năm trước đó. 

Sự gần gũi, hiện đại này sẽ còn tiếp tục làm nên chuyện với hàng loạt dự án đã vào guồng quay, chuẩn bị ra rạp trong năm 2019 như Hai Phượng (Lê Văn Kiệt), Vu quy đại náo (Lê Thiện Viễn), Chị trợ lý của anh (Mira Dương)…

Chàng vợ của em - bộ phim có nội dung gần gũi với những cô gái thành thị

Tất nhiên, không phải bộ phim nào khai thác đề tài tình cảm gia đình cũng được đánh giá cao về chất lượng. Lật mặt: Ba chàng khuyết (Lý Hải), Quý cô thừa kế (Nguyễn Hoàng Duy), Mặt trời, con ở đâu? (Nguyễn Hữu Tuấn)… là một vài trong số phim xem được. Còn lại là những phim lê thê, rườm rà về nội dung, thậm chí là ngô nghê như Siêu sao siêu ngố, Tìm vợ cho bà (Lương Trung Tín), Em gái mưa (Kawaii Tuấn Anh) hay Chú ơi, đừng lấy mẹ con (Đinh Tuấn Vũ)…

Vai diễn đổi đời - phim có màu sắc khác biệt trong năm 2018

Năm 2018 có hơn 40 phim điện ảnh Việt ra rạp, tương đương số lượng phim phát hành trong những năm trước. Điểm khác biệt nằm ở sự đa dạng về phong cách làm phim. Thay vì trói buộc trong thể loại hài, tình cảm rom-com, các nhà sản xuất mạnh tay tiếp sức cho các dự án mang màu sắc khác biệt như hình sự, điều tra (Ống kính sát nhân, phim đầu tay của đạo diễn 9X Nguyễn Hữu Hoàng, kinh phí 16 tỷ đồng), mang màu sắc art-house (Song Lang, kinh phí 20 tỷ đồng), nhạc kịch (Mùa viết tình ca, đạo diễn trẻ Thắng Vũ)…

Ngay cả phim kinh dị - món ăn không bao giờ nhàm chán với khán giả Việt cũng được các nhà làm phim làm khác đi. Vai diễn đổi đời (Nguyễn Đức Minh) hay Dream Man (Roland Nguyễn) là minh chứng. Sự kiên trì của ê-kíp phim độc lập Nhắm mắt thấy mùa hè cũng là một hành trình đẹp, tiếp sức cho các nhà làm phim trẻ trên con đường nghệ thuật thứ 7.

Trailer phim Hồn papa da con gái:

Truyền thông phản cảm - "con sâu làm rầu nồi canh"

Khi một bộ phim chuẩn bị ra rạp, một album nhạc sắp ra lò, việc ca sĩ, diễn viên, ê-kíp làm phim xuất hiện trên các phương tiện truyền thông để quảng bá cho sản phẩm là điều tất yếu. Bên cạnh những câu chuyện liên quan đến sản phẩm, chuyện đời tư của ngôi sao cũng được hé lộ phần nào. Quy luật bất thành văn này đã xuất hiện và làm mưa làm gió tại Hollywood từ thập niên 60, đến nay. Việt Nam không ngoại lệ.

Bất chấp để PR phim là câu chuyện đầy ngán ngẩm mà Chú ơi, đừng lấy mẹ con vẽ nên

"Chơi dao có ngày đứt tay", không phải ê-kíp nào cũng đủ bản lĩnh và sự thông minh để truyền thông hiệu quả cho phim, đồng thời lăng-xê tên tuổi các diễn viên. Nếu như phim của những đạo diễn như Victor Vũ, Charlie Nguyễn, Nguyễn Quang Dũng... chọn cách truyền thông liên quan đến sản phẩm trong một dự án dài hơi, gợi sự tò mò cho khán giả từ bối cảnh, phục trang, dàn diễn viên tham gia đến những câu chuyện hậu trường thú vị thì Chú ơi, đừng lấy mẹ con chọn cách vừa cũ kỹ, vừa phản cảm: phim giả tình thật!

Gái già lắm chiêu 2 lại dùng "chiêu" bị quay lén tại rạp

Sẽ chẳng có gì đáng nói, nếu họ không tung hỏa mù, "hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại", tạo tranh cãi không hồi kết, thực giả lẫn lộn. Tất cả những gì xấu xí nhất đều được bày ra trước mắt. Khán giả quay lưng lại với bộ phim, vì chất lượng đã đành. Nhưng khán giả còn quay lưng vì cách quảng bá phản cảm của ê-kíp truyền thông và sự liều mạng của nghệ sĩ.

Ngay cả khi sự việc đã bung bét còn "cố đấm ăn xôi" đem con cái ra thề thốt. Sự cố chấp này không chỉ “giết chết” một bộ phim, “giết chết” hình ảnh dày công xây dựng và nỗ lực không ngừng nghỉ của diễn viên mà còn “giết” luôn dự án có họ tham gia sau đó đang chờ ngày ra rạp, dù khách quan mà nhận định, là bộ phim lủng củng, thừa thãi.

Đó là bài học xương máu cho những ai coi thường khán giả một cách bất chấp! 

Song Lang dù được khen ngợi, gặt hái nhiều giải thưởng nhưng doanh thu phim không mấy khả quan

Cũng cần nói thêm trường hợp PR khác gây phản ứng trong thời gian gần đây khi "tát nước theo mưa", tung “chiêu” phim bị quay lén trong rạp hoặc làm rầm rộ việc dán nhãn phim, với mục đích kêu gọi sự thương cảm nơi khán giả. Gái già lắm chiêu 2, Mặt trời, con ở đâu? tiếc thay lại chọn hướng đi này!

Trong khi đó, Song Lang - một cuốn phim đầy rung cảm - lại vấp phải việc PR sai hướng khi cố tình lái câu chuyện đầy chất thơ của Dũng “thiên lôi” và Linh Phụng theo hướng “đam mỹ”! Dù biết rằng, một phim thiên hướng art-house sẽ khó thu hồi vốn, nhưng việc khai thác sai hướng nhanh chóng đẩy bộ phim rơi vào thảm cảnh, dù chiếm được nhiều tình cảm của giới phê bình và người làm nghề.

Không còn ngôi sao phòng vé, chỉ có diễn viên hợp vai

2018, điện ảnh Việt không đột phá doanh thu phòng vé nhưng chứng kiến sự tự tin của các nhà làm phim khi phần lớn tác phẩm trình làng trong năm đều đến từ những câu chuyện thuần Việt. Sự vay mượn cốt truyện từ nước ngoài nếu có, cũng được Việt hóa nhuần nhuyễn, mềm mại và tạo cảm giác dễ chịu.

Jun Vũ - phát hiện mới của điện ảnh Việt trong năm 2018

Mặt khác, các nhà làm phim cũng đã mạnh dạn thoát khỏi công thức thường thấy: kịch bản hài/kinh dị, sau đó đổ dồn kinh phí mời cho kỳ được một hai ngôi sao đang "hot" thủ vai chính hòng kéo khán giả đến rạp. Khán giả ngày càng tiếp cận được nhiều phim trên thế giới, nhà làm phim hiểu cách duy nhất để giữ chân khán giả chính là một bộ phim đảm bảo được các yếu tố: kịch bản hay, diễn viên ăn ý, diễn xuất tốt và hợp vai thay vì phập phù trông chờ vào một ngôi sao.

Sự lựa chọn này mở ra cơ hội cho rất nhiều gương mặt trẻ. Phương Anh Đào, Kaity Nguyễn, Jun Vũ, Hoàng Yến Chibi, Trịnh Thảo... đều là những cái tên nổi bật và gặt hái thành công ngay từ bộ phim đầu tay, bởi tài năng của họ và bởi... con mắt xanh của đạo diễn khi đã chọn họ vào những vai phù hợp, không chỉ giúp họ tỏa sáng mà còn mang lại thành công cho bộ phim.

Và, sự thất bại về doanh thu của 2018 được cho là điều cần thiết, để các NSX nhìn nhận một cách nghiêm túc hơn sau những công thức phi điện ảnh như thời gian qua.

Sự trở lại mạnh mẽ của phim ngắn 

Trong nhịp điệu sôi động của điện ảnh Việt 2018, còn có sự góp mặt của phim ngắn. Kể từ khi Yxineff dừng hoạt động, phim ngắn mới có một năm nở rộ như vậy.

Tinh thần của ê-kíp Nhắm mắt thấy mùa hè tiếp sức cho rất nhiều nhà làm phim trẻ

Bên cạnh hoạt động thường niên dành cho phim độc lập Gặp gỡ mùa thu, Dự án phim ngắn cùng CJ với sự quy tụ những cái tên đạo diễn uy tín tham gia như Phan Đăng Di, Nguyễn Hoàng Điệp, Hồng Ánh, Leon Lê... và Giải thưởng Phim ngắn HTV mùa đầu với nhà sản xuất Trần Bích Ngọc (phim Người bất tử, Người vợ ba), diễn viên Trương Ngọc Ánh, DOP K’Linh, đạo diễn Vũ Ngọc Phượng, biên kịch Trần Khánh Hoàng (Em chưa 18) cũng ra mắt. Hay Film Fest 2018 - một dự án cộng đồng do trường KH-XH & NV TP.HCM tổ chức, quy tụ đông đảo nhà làm phim trẻ với sự góp sức của Phan Xine, Hồng Ánh, Đào Lê Na… cũng "chào sân". 

Đạo diễn Chu Ánh Nguyệt hóa trang cho diễn viên trong một cảnh quay cho phim ngắn Tôi đưa em trên đường phố Hà Nội - dự án phim ngắn cùng CJ.

Các cuộc thi phim ngắn này mở ra cho nhà làm phim trẻ rất nhiều cơ hội, tương tự Yxineff, Giai điệu mùa thu đã hoặc đang làm. Một sự chung tay cùng sự nâng đỡ, giúp sức từ những thế hệ tiếp nối nhau, chắc chắn sẽ tạo nên một cộng đồng điện ảnh vững mạnh, có tiếng nói đa dạng trong tương lai.

Lê Phan