Điềm tốt tự chế

Vào ngày tết cuối cùng, chị N. sung sướng nói to thành tiếng “khỏe rồi!”. Bốn mươi năm về làm dâu là bốn mươi năm chị sợ tết. Nhà chồng không hiểu sao nghĩ ra quá lắm thứ để cúng. Ngoài giỗ chạp, sửa nhà, động thổ, còn cúng Trời, cúng Đất, cúng tạ ơn, cúng mùa mới, cúng đầu năm, cúng cuối năm, cúng đầu tết, cúng cuối tết, ngày tết nào cũng cúng… Tất cả về tay chị N. - dâu trưởng. Chồng chị đến bóc giùm củ hành cũng không. Các con chị đã lên thành phố, có vào bếp lớ ngớ chị cũng tức mắt đuổi ra cho rồi.

Một mình chị N. với công thức đồ cúng gần như bất biến: một con gà luộc, một nồi canh miến, một nồi cá thu kho, một xâu bắp bò hấp, rồi đồ xào, ram cuốn, bánh ướt, xôi, thịt luộc. Chị loay hoay trong cái bếp nhỏ không cửa sổ, rửa rau củ, bát đũa nơi sàn nước lem nhem. Không gian của phụ nữ nông thôn thường là thế: tối tù mù và ẩm ướt.

Bữa cúng hôm nay dọn ra năm mâm: ba bàn thờ trong ngoài, hai bàn thờ ngoài sân. Chị N. phải bày vào những dĩa nho nhỏ cho đủ chỗ. Chen chúc từng đó món là cả một công trình.

Trong suốt quá trình làm, có một con gà mái mót đẻ đi quanh quẩn, chực chờ nhảy lên bàn, lên nóc chạn. Chị N. vừa làm vừa xùy con gà. Chồng chị cũng không đuổi hộ chị. Anh chỉ làm những việc “trên cao”: phủi bàn thờ, thắp sẵn đèn cầy chờ mọi thứ bưng lên rồi thắp nhang khấn.

Thế rồi, khi hai bàn thờ ngoài sân đâu đó sẵn sàng, con gà mái nhảy tót lên, hai chân bẩn đứng hẳn lên các món đồ cúng. Cả nhà náo loạn, không đuổi xuống thì nó “phẹt” vào coi như hỏng hết. Đuổi thì nó sẽ làm tung tóe. Chị N. liều xông tới và con gà nhảy xuống, hất đổ bát cơm cúng. Chồng chị giận bừng bừng, chưa bao giờ có chuyện thế này. Điềm gì đây, điềm gì đây?

Vợ chồng bác T. mới ghé thăm, thấy nhà lộn xộn bèn đứng lên ra về. Bác T. trai vừa quay xe vừa thong thả nói to: “Năm nay trúng lớn, gà nhảy bát cơm là làm ăn tốt lắm đây”. Vợ chồng chị N. như thoát nạn, hỏi bác thật vậy sao. Bác T. vừa nổ máy xe vừa gật gù nói như đinh đóng cột: “Cứ nỗ lực vào sẽ rất hanh thông. Điềm gà tìm ổ gặp được bát cơm”.

Ra đến đường, vợ bác T. hỏi chồng: “Thật vậy à, sao tôi không biết?”. Bác T. bảo: “tôi cũng có biết đâu, tôi bịa ra đấy. Nhưng trong hoàn cảnh như thế, ai mà biết là tốt hay xấu, ta cứ nói điều tốt để mọi người vui mà phấn đấu, mất gì nào!”.

Mạch Nha