Dịch vụ "test sóng não": Chi tiền triệu để... định hướng tương lai

Kiểm tra sóng não để biết… khả năng lãnh đạo?

Sau quan trắc vân tay, thời gian gần đây, nhiều trung tâm giáo dục lại cho ra đời thêm một dịch vụ mới là “test sóng não”, với khả năng “nhận biết hiện tại, định hướng tương lai”. Dịch vụ này đang được một số trung tâm quảng bá tới tận các trường, không chỉ áp dụng với trẻ nhỏ mà còn với đối tượng phụ huynh học sinh.

Tại một trường mẫu giáo tư thục, chị Nguyễn Phương Thảo (Long Biên, Hà Nội) được cả phía trung tâm và lãnh đạo nhà trường giới thiệu về dịch vụ "test sóng não" như một phương pháp còn “cao siêu” hơn cả quan trắc vân tay. “Theo đó, việc "test sóng não" giúp người kiểm tra thấy được các vấn đề của mình trong quá khứ và hiện tại, từ đó sẽ định hướng công việc, cuộc sống tốt hơn trong tương lai”, chị Thảo nói.

Quá trình “test sóng não”, theo chị Thảo khá đơn giản, nhanh chóng. Người kiểm tra sẽ được sử dụng một chiếc máy, rồi gắn các miếng dán trên trán, phía sau gáy… Thời gian ngồi kiểm tra khoảng 15-20 phút. Sau đó, trung tâm cho chị Thảo xem kết quả là hình ảnh các loại sóng não được hiển thị trên biểu đồ và đưa ra kết luận.

Tuy nhiên, kết luận này khiến chị Thảo không thực sự thỏa mãn: “Họ chỉ cho tôi những đường sóng màu đỏ và nói rằng, tôi đang bị stress nặng. Thậm chí họ còn nhấn mạnh, vấn đề của tôi là bị căng thẳng mà không hề hay biết, khi thấy tôi tỏ thái độ ngạc nhiên trước kết quả này”. Điều đáng nói là sau khi đưa ra kết luận "test sóng não", trung tâm này khuyên chị Thảo nên… đi học một khóa tâm lý do chính trung tâm này tổ chức với giá khoảng bảy triệu đồng.

Ảnh minh họa

Liên hệ với một trung tâm chuyên ứng dụng công nghệ vào giáo dục tại quận Long Biên (Hà Nội), chúng tôi được nhân viên tư vấn cho hay, dịch vụ "test sóng não" hiện chủ yếu được “tặng kèm” khi các phụ huynh, học sinh sử dụng dịch vụ quan trắc vân tay. Khi chúng tôi tỏ ý chỉ muốn sử dụng riêng dịch vụ "test sóng não", cô nhân viên không quên nhắc: “Dịch vụ này có giá cũng khá đắt em nhé, một lần kiểm tra có giá 1,1 triệu đồng”.

Việc kiểm tra sóng não, theo trung tâm này sẽ dựa vào việc phân tích các sóng trong não người phát ra như alpha, beta, delta… Từ đó, sẽ đánh giá được trạng thái căng thẳng trong cơ thể con người. Ngoài ra, dịch vụ này còn được quảng cáo sẽ giúp người thực hiện biết được chỉ số lãnh đạo của mình.

“Có những người rất nhanh nhẹn, hoạt động tốt nhưng chưa chắc đã có tố chất làm lãnh đạo. "Test sóng não" sẽ giúp em nhận ra chỉ số này”, cô nhân viên phân tích. Cô này cũng cho biết thêm, sau khi nhận được kết quả kiểm tra, nếu người thực hiện có “vấn đề” thì trung tâm sẽ tư vấn cụ thể, đảm bảo có thể cải tạo chất lượng cuộc sống trong vòng sáu tháng.

Chưa đủ cơ sở khoa học

Khi được hỏi về công dụng kiểm tra stress hay “chỉ số lãnh đạo” từ việc phân tích sóng não, các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh đều tỏ vẻ bất ngờ. Ông La Đức Cương - Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương I khẳng định: “Tất cả các bộ phận, tế bào hoạt động đều phát ra dòng điện, não cũng vậy. Tuy nhiên, tới nay chưa có cơ sở khoa học nào để khẳng định hình ảnh sóng não có thể đo được tình trạng diễn biến tâm lý, thần kinh của con người… Thực tế, phương pháp này chỉ đo để kiểm tra xem sóng não bình thường hay bất thường, từ đó có thể chẩn đoán bệnh lý. Nếu chỉ dựa trên hình ảnh đo được thì không thể nói lên điều gì”.

Việc đo sóng não chỉ để làm cơ sở lâm sàng hỗ trợ cho việc chẩn đoán chứ không coi đó là kết quả. Đó là chưa kể tới việc, dịch vụ đo sóng não tại các BV không hề đắt, chỉ có giá dưới 100 nghìn đồng/lượt.

Theo TS-BS Lê Văn Tuấn - Tổng thư ký Hội thần kinh học TP.HCM điện não đồ là phương pháp ghi lại các hoạt động điện ở bề mặt của não. Phương pháp này thường sử dụng để phát hiện các biểu hiện lên quan đến bệnh động kinh, phân loại nguy cơ động kinh… Ngoài ra, sóng điện não giúp chẩn đoán một số bệnh lý liên quan đến tổn thương não như hôn mê gan, viêm não do virus herpes… và đặc biệt trong chẩn đoán não chết.

Cụ thể hơn, não người phát ra nhiều sóng điện não, trong đó có bốn dạng sóng cơ bản là alpha, beta, theta và delta. Người bình thường có sóng alpha và beta. Các sóng chậm theta và delta có thể xuất hiện ở trẻ nhỏ hay ở người lớn khi ngủ. Tuy nhiên, nếu sóng này xuất hiện ở người lớn khi thức thì thường có ý nghĩa bệnh lý, chẳng hạn như một tổn thương cụ thể nào đó, như u não, viêm não…

Liên quan đến ý nghĩa của sóng não tới trạng thái stress của cơ thể, BS Lê Văn Tuấn cho hay, trên thế giới có một số nghiên cứu về vấn đề này. Theo đó, người bị stress có thể có những thay đổi trên điện não. Khi cơ thể mệt mỏi, lo lắng, sóng beta có thể hoạt động nhiều hơn. “Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa ngược lại, khi beta xuất hiện nhiều thì có thể kết luận người kiểm tra đang bị stress”, BS Lê Văn Tuấn nhấn mạnh.

Cũng theo các chuyên gia y tế, lĩnh vực khoa học hiện nay có rất nhiều nghiên cứu và tiến hành ở các khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, từ lý thuyết tới ứng dụng lại là chuyện khác. Với những nghiên cứu chưa được đánh giá một cách đầy đủ, thậm chí còn mơ hồ, thì người sử dụng dịch vụ cần có sự cân nhắc để tránh “tiền mất, tật mang”.

Trung Hoàng