Dịch vụ taxi đặc biệt dành cho phụ nữ tại Nam Phi

Cape Flats, vùng bình nguyên thuộc ngoại ô thành phố du lịch biển nổi tiếng Cape Town (Tây nam Nam Phi), từ lâu được biết đến như là một nơi có tình hình trị an đặc biệt phức tạp. Ở đây, tình trạng xung đột giữa nhiều băng nhóm diễn ra thường xuyên. Và, theo Joanie Fredericks, tội ác liên quan đến xâm hại tình dục là “nỗi sợ thường trực của phụ nữ bản xứ, những người vì lý do mưu sinh buộc phải đi lại bằng taxi hay các phương tiện công cộng khác”.

Fredericks, 51 tuổi, là nhà hoạt động xã hội tích cực tại quê nhà Cape Flats trong hơn 2 thập niên qua. Cô là người mở trường dạy lái xe và dịch vụ taxi dành cho nữ giới.

Fredericks ngồi sau xe taxi dịch vụ, tuyên truyền về những thủ tục an toàn trong phòng chống dịch COVID-19. Dự án taxi dành riêng cho phụ nữ của cô đang được nhiều người tích cực hưởng ứng - Ảnh: Reuters

Dịch vụ taxi do Fredericks khởi xướng có tên “Vận tải dành riêng cho phụ nữ” (Ladies Own Transport) bắt đầu hoạt động vào trung tuần tháng 1/2021 và đã nhận được hàng loạt cuộc gọi đặt xe từ khách hàng nữ. Một số hành khách tiết lộ, khi nghe về ý tưởng của Fredericks, họ cảm thấy rất “ấn tượng”.

“Tôi biết đã có rất nhiều vụ quấy rối phụ nữ xảy ra bên trong taxi. Lâu nay, tôi luôn muốn tìm cách gì đó để giúp đỡ. Vài tuần trước, khi hay tin một người tôi quen biết bị cưỡng bức khi đi taxi, tôi đã nghĩ: "Không thể chần chừ thêm nữa” - Fredericks trả lời trang tin Reuters.

Tháng 9/2020, nhóm của Fredericks tiếp sức cho nhiều phụ nữ sắp sinh có hoàn cảnh khó khăn trong vùng bằng những chuyến hỗ trợ nhu yếu phẩm, tã, sữa - Ảnh: Reuters

Năm 2019, theo thống kê thường niên chính thức từ văn phòng cảnh sát Nam Phi, có khoảng 53.000 báo cáo về xâm hại tình dục trên toàn lãnh thổ. Tuy nhiên, các nhóm hoạt động vì nữ quyền trong nước tin rằng con số thực tế có thể còn cao hơn nhiều.

Nghiên cứu cho thấy, ở vùng Hạ Sahara, thực trạng “điều kiện giao thông nghèo nàn” - khi ngành vận tải không đáp ứng đúng nhu cầu sử dụng hoặc tác động tiêu cực đến sinh hoạt đời sống - đã và đang tạo áp lực lớn lên phụ nữ, thiếu nữ trước nguy cơ bị tấn công tình dục.

Cũng vào năm 2019, một chương trình khảo sát quy mô được thực hiện bởi Viện Hàn lâm vì phụ nữ, hòa bình và an ninh Geogretown (trực thuộc Đại học Geogretown, bang Washington D.C, Hoa Kỳ) đo lường mức độ an sinh xã hội tại 167 quốc gia, ghi nhận chỉ 25% phụ nữ Nam Phi cảm thấy an toàn khi tham gia giao thông vào ban đêm.

Fredericks tiết lộ, nỗi sợ bị xâm hại hoặc hành hung luôn ám ảnh những phụ nữ quanh khu vực Cape Flats đa sắc tộc.

Fredericks và tình nguyện viên trong một chiến dịch phòng chống COVID-19 vào tháng 1/2021. Nhóm của cô phân phát khẩu trang, thực phẩm miễn phí để giúp đỡ cộng đồng quanh khu vực Cape Town - Ảnh: Reuters

Ladies Own Transport là ý tưởng phụ trợ hữu ích sau dự án trường dạy lái xe cho nữ mà Fredericks mở năm 2018, vốn đến nay trở thành nơi giảng dạy cho hàng trăm học viên nữ mong muốn tự lái xe để chủ động hơn trong việc đi lại. Ngày khai giảng, Fredericks cho biết, cô đã rất bất ngờ khi có đến 500 người đăng ký học.

Các dịch vụ xã hội do Fredericks khởi xướng khiến nhiều phụ nữ cảm thấy được đồng cảm và còn giúp họ có cơ hội được giãi bày.

“Không ít lần chúng tôi dừng xe bên đường để ngồi trò chuyện cùng nhau. Tôi nghĩ, chiếc taxi giúp tạo không gian kết nối hiếm hoi với một số chị em phụ nữ đang chịu áp lực bị xâm hại, hành hung”, Fredericks bày tỏ. Cô hy vọng trong tương lai có thể mở rộng dịch vụ taxi đến Tafelsig, khu dân cư lân cận Cape Flats.

Nhiều phụ nữ địa phương cho biết họ thường bị tài xế taxi lẫn giáo viên dạy lái xe nam gạ gẫm. Tamara Goliath, 29 tuổi, một cựu học viên tại trường của Fredericks, chia sẻ: “Với giáo viên hướng dẫn là nữ, tôi thấy yên tâm, thoải mái hơn khi học lái xe”.

“Chúng tôi luôn phải cân nhắc, lo ngại mất an toàn khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Vì thế, nỗ lực của Joanie thật sự khiến tôi xúc động, khi cô ấy sẵn lòng làm hết sức để giúp đỡ những phụ nữ quanh đây”, Tamara Goliath nói tiếp.

Nói về dự án trường dạy lái xe và dịch vụ taxi dành cho nữ giới của mình, Fredericks hào hứng: “Tôi sẽ tiếp tục cố gắng cho đến khi tất cả phụ nữ tại đây cảm thấy an toàn, tự tin để đi lại ngoài phố. Tôi nghĩ mong ước này của mình là rất khả thi”.

Từ tháng 3/2020, Fredericks cũng vận động quyên góp và phân phát thực phẩm cứu trợ cho hơn 100.000 người dân địa phương gặp khó khăn do COVID-19. 

Như Ý (theo Reuters)