Dịch vụ F0 chăm sóc F0, hiệu quả ra sao?

Giá cao nhưng lắm nhọc nhằn

“Mẹ tôi là F0, đang điều trị tại Bệnh viện Hóc Môn. Cần một F0 khỏi bệnh vào chăm sóc cho bà”, chị Ngô Thị L. (H.Hóc Môn, TPHCM) mới đây đăng thông tin “tuyển dụng” trên một nhóm hỗ trợ F0, do một bác sĩ lập ra với hàng chục ngàn thành viên tham gia. Mẹ chị 81 tuổi, có bệnh nền và đang phải đặt ống thông dạ dày. Theo chị L., gia đình mong tìm một F0 đã khỏi bệnh để túc trực bên mẹ, giá thuê 500.000 đồng/ngày. “Do mẹ đã có bác sĩ chăm sóc, điều trị nên tôi chỉ cần người đó chịu khó, tốt bụng để giúp mẹ tôi vệ sinh, hỗ trợ khi bác sĩ có yêu cầu”, chị L. cho hay.

Dịch vụ thuê F0 chăm sóc bệnh nhân F0 đang rất được nhiều gia đình ưa chuộng. Khả năng tái nhiễm thấp, các F0 khỏi bệnh không chỉ dễ dàng “đóng vai” thân nhân, cùng F0 nhập viện để hỗ trợ và là cầu nối liên lạc, cập nhật tình hình của bệnh nhân với gia đình; mà họ còn được tin cẩn bởi kinh nghiệm “chiến đấu” với từng triệu chứng của bệnh. Tùy bệnh tình và “độ khó” của F0 cần chăm sóc, như lớn tuổi, nhiều bệnh nền, nằm một chỗ, tại nhà hoặc trong khu cách ly, nhập viện… mà các F0 khỏi bệnh được thuê với mức giá khác nhau, từ 500.000 - 1,5 triệu đồng/ngày. 

Ngoài những F0 tham gia hỗ trợ miễn phí, có những người cần được trả chi phí để trang trải cuộc sống (trong ảnh: Nhiều F0 khỏi bệnh đã tham gia vào chương trình “ATM F0 chống dịch” của Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam) - Ảnh: Sơn Vinh

Là F0 khỏi bệnh từ hai tháng trước, để có thu nhập nuôi gia đình, anh T.N.Th. (34 tuổi, ngụ Q.12, TPHCM) nhận chăm sóc đến nay tổng cộng năm bệnh nhân F0. Tuy vậy, anh khẳng định: “Nhìn vào giá tiền, nhiều người tưởng “ngon ăn”, song thực chất có bắt tay vào làm việc mới thấm thía cực nhọc”. Theo anh Th., F0 khỏi bệnh muốn làm tốt công việc chăm sóc một F0 khác cần rất nhiều yếu tố: Sức khỏe, tấm lòng và có tinh thần chống chịu tốt. Anh phân tích thêm, phần lớn F0 khỏi bệnh đều ít nhiều mắc hội chứng hậu COVID-19, việc chăm sóc một bệnh nhân khác có thể khiến bệnh tình của mình nặng hơn, nhất là hỗ trợ các F0 đã lớn tuổi hay nằm một chỗ càng đòi hỏi phải có kinh nghiệm. 

“Ngay cả khi nằm trong lực lượng tăng cường hỗ trợ, như chương trình “F0 khỏi bệnh hỗ trợ bệnh nhân F0” của TP.HCM hay các ATM F0 thì các F0 cũng phải được xét nghiệm kháng thể và khám sức khỏe sàng lọc để đảm bảo an toàn”, anh Th. nói. Ngoài ra, theo anh Th., hầu hết F0 cần chăm sóc đều là các bệnh nhân chuyển nặng, không thể tự lo cho mình và thường có nguy cơ cao rơi vào trạng thái nguy kịch hoặc tử vong. Người chăm sóc có thể chịu rất nhiều sang chấn tâm lý khi chứng kiến những ngày tháng khổ sở đó của bệnh nhân…

Mang tính… hỗ trợ là chính

Bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy, nhìn nhận: Việc F0 khỏi bệnh chăm sóc F0 chỉ mang tính hỗ trợ và hiệu quả của việc chăm sóc này cũng không cao. Khi cao điểm dịch bệnh, số lượng bệnh nhân tăng cao; nhiều cơ sở y tế rất cần tăng cường một lực lượng F0 khỏi bệnh làm cộng tác viên, có thể giúp đội ngũ y tế các đầu việc như kiểm tra, thay bình oxy, thay tã, xoay trở bệnh nhân, đút ăn, theo dõi Sp02… hoặc trò chuyện giúp bệnh nhân có thêm niềm tin, lạc quan chiến thắng dịch bệnh như mình.

“Họ phần nào giảm tải cho lực lượng y tế. Còn bệnh lý hay các triệu chứng của bệnh nhân phải do nhân viên y tế hoặc người có kiến thức y khoa coi sóc và đánh giá kỹ lưỡng cũng như chịu trách nhiệm”, bác sĩ Lê Quốc Hùng cho hay.

Đối với các bệnh nhân là F0 tại nhà hoặc đang ở khu cách ly, tầng điều trị thứ nhất trong tháp điều trị COVID-19, theo bác sĩ Lê Quốc Hùng, phần lớn có thể tự sinh hoạt và hoàn toàn an tâm nếu có kết nối với nhân viên y tế, phòng trường hợp bệnh chuyển nặng. “Bệnh nhân một khi bắt buộc cần người chăm sóc thì phải là người có kiến thức chuyên môn. F0 khỏi bệnh với các kinh nghiệm đã trải qua rất khó để nói có thể áp dụng được hay không cho trường hợp bệnh nhân khác”, bác sĩ Lê Quốc Hùng nhấn mạnh.

Một bác sĩ (đề nghị giấu tên) cũng không đánh giá cao “mô hình” thuê F0 khỏi bệnh chăm sóc cho F0 khác. Ông kể, có trường hợp một người nam, 40 tuổi, là F0 triệu chứng nhẹ và tự chăm sóc tại nhà. Người này sống một mình do đó được giới thiệu một F0 đã khỏi bệnh chăm sóc, đỡ đần các công việc như nấu ăn, giặt giũ và… “canh gác” sức khỏe của mình hòng diễn tiến trở nặng.

Sau 8 ngày không có triệu chứng, người này ho nhiều và chuyển nặng, phải nhập viện điều trị, lúc này phổi đã đông đặc. Ngày thứ ba nhập viện, bệnh nhân qua đời. “Người F0 chăm sóc cho bệnh nhân đó bị sốc nặng vì vốn dĩ tưởng bệnh tình của người kia không đáng ngại. Thực tế, việc thuê F0 khỏi bệnh ít nhiều tạo tâm lý chủ quan cho các gia đình khi gắn các kinh nghiệm của họ với F0 cần chăm sóc”, vị bác sĩ này nói. 

Phong Vân