Địa Trung Hải nằm gọn trên một chiếc đĩa

Từ “pasta” thường được dùng để chỉ mì Ý truyền thống như một cách phân biệt rạch ròi món ăn này với các loại mì khác trên thế giới. Pasta được làm từ bột không men có chứa bột lúa mì cứng và nước hoặc trứng. Nhờ hàm lượng gluten cao và độ ẩm thấp của bột lúa mì cứng mà pasta mang lại trải nghiệm ẩm thực độc đáo, không một loại mì nào trên thế giới có thể sánh kịp.

Pasta không chỉ có dạng sợi như những gì chúng ta thấy trong các nhà hàng Ý tại Việt Nam, trái lại còn sở hữu đến hơn 30 hình thù đa dạng, nhằm mục đích kết hợp dễ dàng với những loại nước xốt đặc thù. Có một sự thật thú vị rằng, từ thuở bé, mỗi người Ý đều phải học cách kết hợp mỗi loại pasta với từng loại nước xốt chuyên biệt. Các loại pasta mỏng hoặc hình thù đơn giản thường dùng với các loại nước xốt loãng, ngược lại, pasta dày, có nhiều góc cạnh được sinh ra để dành cho những loại xốt đặc.

Đa số đều nghĩ pasta có nguồn gốc từ Ý. Tuy nhiên, không ít tài liệu và nghiên cứu cho rằng, pasta có thể là hậu duệ của món mì sợi đến từ châu Á cổ đại. Cụ thể, quyển “Những cuộc phiêu lưu của Marco Polo” kể rằng vào thế kỷ XIII, Marco Polo - một thương gia và nhà thám hiểm gốc Venezia - đã mang mì Trung Quốc về lại Ý. Tuy nhiên, một số các nhà khảo cổ tin rằng mì du nhập vào phương Tây nhờ dân du mục Ả Rập, bởi khu vực Trung Á vốn là cái nôi của mì sợi từ hàng ngàn năm trước. Khi đến Địa Trung Hải, mì được tinh chế lại, thêm bột lúa mì cứng vào trong thành phần và sấy khô nhằm kéo dài thời hạn sử dụng.

Theo thời gian, nhờ những ưu thế về khả năng lưu trữ, tính tiện dụng, tính linh hoạt và chất lượng mà pasta dần dần trở thành một phần không thể thay thế trong văn hóa ẩm thực Ý. Hơn nữa, kiểu khí hậu Địa Trung Hải ấm áp của Ý trở thành yếu tố lý tưởng để có được những loại rau củ, thảo mộc tươi ngon nhất cho các loại nước xốt hấp dẫn. Và nước xốt cà chua trở thành món ăn kèm với pasta được ưa thích nhất, từ thời xa xưa ấy cho đến ngày nay.

Pasta "thuần Ý" bắt đầu vươn ra thế giới vào cuối thế kỷ XIX, khi một nhóm người nhập cư mang món ăn này đến châu Mỹ và được người dân bản xứ đón nhận, nhanh chóng trở thành một món ăn phổ biến ở khắp các tiểu bang. Pasta “phiên bản Mỹ” được chế biến tương tự như “bản gốc”, nhưng lại ăn kèm với thịt viên và xốt tương cà - đơn giản, gọn nhẹ và không kém phần phóng khoáng tựa như phong cách sống của 
người Mỹ.

Có một sự thật không thể chối cãi rằng, dù xuất hiện ở hình dáng hay phiên bản nào, pasta vẫn là một món ăn “dễ chịu” và chất lượng hầu như không suy giảm theo thời gian. Pasta của thế kỷ XXI vẫn đảm bảo giữ được những nguyên liệu như thuở ban sơ, tựa một sợi dây vô hình kết nối con người hiện đại với những giá trị vô giá mà thế hệ tổ tiên đã dày công tạo dựng.  

Phương Hà