Dị vật bỏ quên đe dọa nghiêm trọng tính mạng trẻ

Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 1 TP.HCM vừa cảnh báo về hai trường hợp trẻ nuốt dị vật bị biến chứng nghiêm trọng. Trường hợp thứ nhất là bé trai 6 tuổi tên T.H.L., ở Tiền Giang. Vài ngày trước, bé L. được mẹ đưa vào BV Nhi đồng 1 cấp cứu trong tình trạng ho kéo dài ra đàm và dịch có mùi hôi.

Bác sĩ Nguyễn Kinh Bang đang thăm khám cho bệnh nhi T.H.L. Ảnh: Phạm An.

Mẹ bé kể, hai ngày trước khi đến BV, bé chỉ bị sốt nhẹ. Kết quả X-quang lồng ngực cho thấy bé có dị vật nằm trong phế quản bên phải, các bác sĩ (BS) đã rất vất vả để nội soi gắp dị vật ra. Theo BS Nguyễn Kinh Bang - Phó khoa Ngoại tổng hợp, ngày 20/12/2017 thấy bé L. ho đàm nhiều, BS quyết định nội soi để lấy dị vật ra, nhưng soi đến phế quản dưới thì mủ trào lên, quanh vùng có dị vật phù nề, nên phải tạm ngưng.

Nếu miễn cưỡng tiến hành, bệnh nhi (BN) sẽ bị chảy máu, đe dọa tử vong trên bàn mổ do dị vật để lâu ngày đã ăn sâu vào nhu mô của phế quản. Hai ngày sau, diễn tiến bệnh của BN trở nặng, phổi ran, thở nhanh, các BS buộc phải gấp rút chuẩn bị phẫu thuật khẩn cấp lần thứ hai.

Chụp X-quang không thấy được dị vật, BN được cho chụp CT mới xác định được dị vật đã đâm thủng phế quản, lọt ra ngoài nhu mô, phổi bên phải của BN bị xẹp và hư hỏng hoàn toàn. Không thể trì hoãn thêm, ê-kíp phẫu thuật đành cắt bỏ thùy dưới của phổi bên phải để giữ tính mạng cho BN. Dị vật được lấy ra là chiếc bóng đèn led có chấu bằng kim loại. Hiện BN vẫn đang trong giai đoạn hậu phẫu, đã tỉnh táo và hết sốt. 

Bóng đèn và những đồ vật nhỏ bé khác có thể gây nguy hiểm cho trẻ nếu lọt vào đường thở hay đường tiêu hóa

Mẹ bé cho biết, cách đây khá lâu chị đã nghi ngờ con nuốt đồ chơi nhưng không nghĩ đó lại là chiếc bóng đèn. Ban đầu bé ho sặc sụa rồi bình thường trở lại nên gia đình chủ quan không kiểm tra kỹ. Thời gian sau, bé hay bị viêm phổi tái đi tái lại nhưng gia đình cũng không nghĩ trong phổi bé lại có dị vật bỏ quên như vậy.

Liên quan đến vấn đề nuốt dị vật, BS Đào Trung Hiếu - Phó giám đốc BV Nhi Đồng 1 - cảnh báo, không chỉ dị vật đường thở mà dị vật đường ăn cũng có thể khiến trẻ rơi vào nguy kịch. Mới đây, BV đã phải cắt bỏ một đoạn ruột để cứu sống một cháu bé 4 tuổi, được mẹ đưa vào cấp cứu vì đau bụng dữ dội. Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy trong ruột BN có bốn viên bi sắt. Đây lại là những viên bi có từ tính như nam châm, khi bị nuốt vào ruột đã hút chặt lấy nhau, khiến ruột bị thủng 4 lỗ. Đoạn ruột bị thủng không thể bảo toàn được nên khi lấy dị vật ra, các BS phải cắt bỏ 15cm ruột bị hoại tử.

Đây là hai trường hợp dị vật đường ăn và đường thở nặng nhất trong tháng qua mà BV Nhi Đồng 1 ghi nhận. Ngoài ra, các BS vẫn thường xuyên xử lý các ca tương tự nhưng nhẹ hơn. Dị vật các bé hít và nuốt phải chủ yếu là hạt đậu phộng, bi, đồ chơi, hạt dưa, rau câu. Để tránh hậu quả đau lòng như hai ca trên, BS Hiếu lưu ý, phụ huynh không chỉ tránh cho trẻ chơi các vật dụng có nguy cơ mà còn phải nhận biết được dấu hiệu khi con bị hội chứng xâm nhập.

Nếu trẻ đang chơi bỗng dưng ho sặc sụa, dù sau đó bình thường trở lại thì cũng cần đưa đến BS để loại trừ nguyên nhân sặc dị vật. Thông thường, có hai tình huống xảy ra khi trẻ bị sặc dị vật. Nếu dị vật đó bít đường thở, trẻ sẽ tím tái và suy hô hấp lập tức; nhưng nếu dị vật nhỏ, không đủ gây tắc đường thở mà lọt sâu vào phế quản, để lâu sẽ gây viêm nhiễm hoại tử. Trẻ có dị vật bỏ quên trong phổi hay viêm phổi tái đi tái lại, dễ bị chẩn đoán nhầm với bệnh suyễn. 

Trẻ có dị vật bỏ quên trong đường hô hấp lâu ngày không được xử lý sẽ bị viêm phổi tái đi tái lại và có nguy cơ xẹp phổi, phải cắt bỏ phần phổi bị hoại tử. Hậu quả là trẻ sẽ gánh chịu các biến chứng của ca mổ và những di chứng lâu dài như: biến dạng lồng ngực, vẹo cột sống do sẹo mổ, chức năng hô hấp giảm... Với những trẻ bị dị vật đường ăn uống, hậu quả nghiêm trọng là tắc ruột, hoại tử ruột nếu không phát hiện kịp thời.

Thanh Huyền