Đến Udayagiri để nghe chuyện 2.000 năm cũ

Trên đất Ấn, có khá nhiều miền di tích mang tên Udayagiri. Tại tiểu bang Odisha nhìn ra vịnh Bengal cũng có đến 2 địa danh mang tên này: một là các di tích Phật giáo, một là di sản của tôn giáo khá lạ với người Việt, ra đời cùng thời với Phật giáo, cũng đã hơn 2.000 năm tuổi là Kỳ Na giáo. 

Những tượng 2.000 năm cứ ngỡ mới vừa đây

Udayagiri nằm ở ngoại ô thành phố Bhubaneswar, thủ phủ bang Odisha. Trong cổ sử, trước khi trở thành vị vua mộ đạo, hoằng dương mạnh mẽ Phật giáo ở thế kỷ III trước công nguyên, A Dục Vương (King Ashoka) vốn lừng danh với những cuộc chinh phạt đẫm máu.

Miền xưa cổ Udayagiri giữa ngày đông nắng vẫn xanh đẹp

Chính tại Bhubaneswar, sau trận thắng oanh liệt Kalinga đã đi vào chính sử, chứng kiến cảnh máu chảy thành sông, xác người chất như núi, A Dục Vương đã giật mình tỉnh ngộ, bắt đầu con đường tu tập và phát dương quang đại Phật giáo. 

Ủng hộ Phật giáo nhưng A Dục Vương và các vua kế vị vẫn tôn trọng những tôn giáo khác. Nhờ vậy, Udayagiri, miền di tích của Kỳ Na giáo vẫn được giữ gìn thận trọng. Những di tích từ thế kỷ II trước công nguyên vẫn còn rõ nét, kể lại chuyện xưa bằng hình ảnh và cả chữ viết. 

Độc đáo tu viện đá hai tầng Ranigumpha

Kỳ Na giáo (đạo Jain) ra đời vào thế kỷ V trước công nguyên, từng là tôn giáo chính của nhiều tiểu quốc miền Bắc Ấn bấy giờ, trong đó có Kalinga. Những hang động trên ngọn đồi Udayagiri và cả Khandagiri cách đó mấy bước chân là nơi vua Kharavela dành cho các vị sư cư trú, tu tập, diện bích... 18 hang của Udayagiri và 15 hang của Khandagiri có cái là tự nhiên, có cái được khoét sâu thêm để đủ rộng.

Hang Cọp, với đường nét đầu cọp khá tượng hình

Đặc biệt, tu viện hai tầng Ranigumpha, là hai hang đá nằm chồng lên nhau, lưu giữ khá nhiều di tích xưa. Tại đây, có rất nhiều pho tượng sinh động tạc trực tiếp vào đá núi và mang đến từ nơi khác. Không chỉ là hình dáng của những binh sĩ, vũ công kể chuyện chiến trận, cung đình mà muôn thú cỏ cây cũng góp mặt cực kỳ sinh động và đa dạng.

Cảnh người, cảnh voi khá sinh động uyển chuyển ở Udayagiri

Udayagiri còn có những thứ quý giá hơn là những văn bản, thư tịch, ghi chú khắc vào đá núi. Từng hang động đều có văn bản nói về lý do, mục đích, việc ban tặng cho vị cao tăng nào, của vua, hoàng hậu, công chúa, hoàng tử nào…. và kể lại những câu chuyện thế sự, hoàng gia trải dài qua nhiều thời kỳ. Tư liệu văn bản ở đây càng quý giá hơn vì còn được sử dụng để giải mã các văn bản cổ ở nhiều nơi khác, chứ không chỉ ở Udayagiri này. 

Niềm vui được đặt chân đến một miền đất xa xưa, được nghe chuyện của hơn 2.000 năm trước chính là sức hút của chốn này với du khách năm châu. 

Ngôi chùa Kỳ Na khá lạ với người Việt

Chuyện đi đường: từ Việt Nam, có thể bay đến Kolkata bằng hàng không giá rẻ; rồi bay tiếp, cũng với hàng không giá rẻ hoặc đi tàu lửa, nếu không muốn ngồi xe vượt chặng đường 480km Kolkata - Bhubaneswar.

Trong thành phố, ngoài các xe buýt chật cứng người thường thấy ở xứ này, còn có xe buýt máy lạnh sạch sẽ, thoáng mát, giá chỉ đắt hơn một chút nhưng có thông tin lộ trình bằng tiếng Anh rất rõ và ghé đến nhiều điểm du lịch quan trọng.

Một hành lang đá xưa vẫn còn rạng rỡ

Nếu đi taxi 3 bánh chung (giống tuk-tuk ở Thái), có khi chỉ phải trả 2-3.000 đồng cho chặng đường vài km. Đây là thành phố du lịch yêu thích của dân du lịch tự túc nên nhà nghỉ, khách sạn thượng vàng hạ cám đều có. Ẩm thực cũng là một nét quyến rũ, giá lại rẻ đến bất ngờ.

Trần Thái Hoãn