Đêm ba mươi

Ảnh: Lan Huê

Lão ngửa cổ uống ừng ực. Vị đắng của nước lá vằng làm lão dần tỉnh lại. Trận mưa rừng quái ác khiến lão ốm liệt giường không đi đâu được. Chiều hôm kia, lão còn đi bẫy. Gió cuối đông thổi từng đợt, giật tung những chiếc lá vàng ra khỏi cành cây rơi lả tả. Cơn mưa ập đến đột ngột khiến lão ướt sũng. Về nhà, lão thịt một con gà rừng nấu cháo, con còn lại định mai mang xuống chợ. Nhưng chưa kịp bán chác gì thì lão đã lăn đùng ra ốm.

Hôm nay đã là 27 Tết. Lão mong cho mình chóng khỏi để còn đi chợ mua đồ về cúng tổ tiên. Lão cố lần ra cửa một cách khó nhọc. Tuổi già đến mang theo bao phiền phức. Nhìn ra ngoài đường, lão thấy mấy người đàn bà đang đi chợ Tết. Tiếng bọn trẻ cười nói râm ran. Ai ai cũng háo hức đón năm mới, trừ lão. Lão ghét Tết như người ốm ghét cơm. Ngày Tết gợi cho lão những kỷ niệm buồn. Đã nhiều năm nay, Tết nào lão cũng lủi thủi trong căn nhà ọp ẹp. Khi những gia đình khác quây quần bên nồi bánh chưng thì lão trùm chăn kín đầu mà khóc. Thực ra thì trước đây lão cũng thích Tết như mọi người. Ngày ấy, vợ lão chưa mất và thằng con chưa bỏ đi biền biệt. Cứ đến chiều 30 là hai cha con lại chặt một cây tre to dựng trước nhà làm cây nêu. Vợ lão tất bật đi chợ sắm sửa. Mỗi lần nhớ tới những hình ảnh ấy, lão lại thấy nhói trong lòng. Ở cái tuổi của lão dường như người ta không còn nước mắt để mà khóc nữa. Lão thấy trống rỗng...

Lão sống cô độc trong căn nhà này đã ngót chục năm. Lão trở nên trơ trọi từ ngày vợ mất. Đó là một ngày cuối thu. Chiều hôm đó, lão và thằng con trai lại đi bẫy như mọi ngày. Đang định về, lão chợt nhớ ra có một cái bẫy heo rừng đã lâu chưa kiểm tra. Vậy là hai cha con rẽ sang một lối mòn nhỏ. Từ xa nhìn lại, lão đã thấy khấp khởi mừng thầm. Miệng hố đã sụp xuống. Không phải heo mà là một con mang. Nó chạy quanh dưới hố, sợ hãi nhìn hai con người đang vui mừng trên mặt đất. Hai cha con lão phải đánh vật hồi lâu mới trói được nó khiêng về. Giống mang vốn rất nhát, nhưng khi bị dồn vào đường cùng, nó sẵn sàng cắn bất cứ ai. Con vật nhịn đói đã mấy ngày, sợ để lâu mất giá, lão bảo vợ hôm sau đem xuống chợ bán.

Nhưng, đêm đó trời chuyển. Sấm chớp đì đùng phía xa. Đấy là dấu hiệu cho thấy có mưa lớn ở phía nguồn. Khoảng 4g sáng, lão gọi vợ dậy để chuẩn bị đi chợ. Chợ ở tận mãi thị trấn. Người dân ở đây muốn ra chợ phải đi từ rất sớm. Vợ lão nói: “Đêm qua hình như trên nguồn có mưa, sợ có lũ xuống”. Tuy trong bụng hơi lo, nhưng nghĩ đến con mang, lão tặc lưỡi: “Chắc không sao đâu, khi qua suối, bà nhớ cẩn thận là được”. Thằng con lão làu bàu: “Trời đất thế này mà còn bắt đi chợ, để mai không được sao?”. Lão nổi khùng: “Dậy mà xách đồ xuống chợ cho mẹ. Nhanh!”. Tính lão là vậy, đã quyết việc gì là phải làm ngay cho bằng được. Biết vậy nên không ai nói thêm gì nữa. Lão nhìn theo ánh đèn dầu của hai mẹ con cho tới lúc khuất sau con dốc mới trở vào nhà. Tự nhiên một cảm giác bất an ập đến. Lão nhỏm dậy, định chạy theo bảo hai mẹ con quay lại, nhưng rồi lại nghĩ “rõ vớ vẩn, chỉ lo hão lo huyền”. Trằn trọc một hồi, lão ngủ thiếp đi lúc nào không hay. Lão thấy mình lang thang trong rừng mà không biết là đi đâu. Đột nhiên con mang xuất hiện trước mặt và lão đuổi theo nó. Bất thình lình, một khuôn mặt trắng bệch, tóc tai rũ rượi của một cái xác đang mắc kẹt trên một cây cao nhìn xoáy vào lão. Lão chồm dậy. Thì ra lão mơ. Một giấc mơ khủng khiếp.

Có tiếng đập cửa ầm ầm. Thằng con hớt hải: “Bố, bố ơi. Mẹ bị lũ cuốn rồi…”. Lão chạy như điên, lao về phía cuối con dốc. Thằng con lão lóp ngóp chạy theo. Gai xé toạc áo quần, cành cây rạch những vết chằng chịt trên mặt và đá cứa chân lão bật máu. Con suối cạn đã trở thành một dòng sông hung hãn. Lão như con thú điên cuồng, vừa chạy vừa gầm rú. Cái bóng nhỏ bé của lão biến mất trong ánh sáng tờ mờ của buổi bình minh. Hôm sau, nước rút hết, người ta tìm thấy lão gục mặt bên xác vợ. Khi lão ngẩng lên, mọi người hoảng sợ lùi lại. Khuôn mặt bị gai cào trầy trụa, loang lổ máu. Đôi mắt lão đỏ ngầu ánh lên cái nhìn điên dại. Đó không phải là khuôn mặt người. Đó là gương mặt của một con thú lạ. Phải mất hồi lâu, người ta mới thuyết phục được lão buông cái xác ra…

Hai mẹ con tới suối lúc khoảng bốn rưỡi. Con suối khá rộng, nước có lên, nhưng cũng chỉ tới bắp chân, bà lão đã nghĩ rằng mình lo hão. Con mang nằm trong bao trên vai thằng con bỗng quậy mạnh. Cái bao đã mục nên con vật suýt rơi xuống suối. Vợ lão phải soi đèn cho thằng con buộc cái bao lại. Đột nhiên nó bảo: “Có tiếng gì nghe lạ lắm mẹ ạ”. “Yên nào, để tao nghe coi”. Đúng là có tiếng ù ù như xay lúa từ xa vọng tới. Âm thanh đó ngày một rõ hơn. Đất đá dưới chân bắt đầu rung lên. Bà hét to: “Chạy lên bờ ngay, lũ đấy”. Nhưng không kịp nữa rồi. Bức tường nước khổng lồ đã ập xuống cuốn phăng hai mẹ con. Dòng nước hung dữ làm thằng nhỏ tối tăm mặt mũi. Nó vớ được một cành cây. Bằng tất cả sức lực, nó níu chặt bằng cả hai tay và cố kéo người nhích dần vào bờ. Sau một hồi vật lộn, nó đã leo hẳn lên được trên cành cây. Giờ nó mới kịp định thần lại. Đó là một cành to chìa ra từ một cây đại thụ trên bờ. Nó vừa thoát chết nhờ một sự may mắn. Ngồi một lúc cho lại sức, nó mới tìm cách tụt xuống chạy về nhà báo tin cho bố.

Sau đám tang, thằng con lão trở nên lầm lì. Hai cha con hầu như không nói chuyện với nhau. Không khí nặng nề bao phủ ngôi nhà. Thằng con cho rằng, chính vì lão mà mẹ nó mới bị lũ cuốn. Nó hét to lên với lão rằng lão là người độc đoán, không có tình thương. Lão ngồi im lặng, nghe đứa con buộc tội. Gương mặt trắng bệch của vợ lão lúc nào cũng lởn vởn trước mặt. Một buổi sáng, lão thức dậy và thấy cửa mở toang. Thằng con đã bỏ đi...

Đêm 30 Tết. Lão thấy trong người đã khá hơn nhiều. Hồi sáng, lão sang nhờ chị hàng xóm mua cho một ít đồ. Lão quét dọn nhà cửa và sửa soạn lại bàn thờ. Ngoài trời bắt đầu mưa rả rích. Tiếng gió thổi ù ù trên mái nhà. Cành cây cọ vào mái ngói phát ra những âm thanh lách cách. Giao thừa năm nay lạnh hơn mọi năm. Lão thắp nén nhang rồi đứng trước bàn thờ, cúi mặt lầm rầm khấn vái. Tết nào cũng vậy, những ký ức của những đêm giao thừa ngày xưa lại quay về hành hạ lão. Lão từng có một gia đình, có vợ và có con. Nhưng đã hơn mười năm nay, lão thành kẻ bơ bơ. Thời gian như một gã bộ hành đang bị vắt những giọt sức cuối cùng trên con đường xa vạn dặm. Tiếng côn trùng kêu rả rích. Lão thở dài rồi tắt đèn, lên giường trùm chăn. Lão mong giấc ngủ sẽ đến sớm dù biết chẳng có đêm giao thừa nào lão ngủ được cả. Lão phải thức mà gặm nhấm nỗi cô đơn. Lão thoáng nghĩ đến cái chết. Dường như sức chịu đựng đã vượt quá giới hạn. Giao thừa nào lão cũng hy vọng thằng con trở về, để rồi lại thất vọng. Cuộc sống đối với lão đã trở thành một gánh nặng quá sức. Chết là hết, là giải thoát khỏi mọi ưu phiền của cuộc đời. Nhưng lão nghĩ đến tổ tiên. Lão chết rồi ai là người thờ phụng. Lão chết lúc này có nghĩa là lão không bao giờ còn được đứa con tha thứ. Nhưng trời ơi! Không thể chịu nổi nữa. Lão vùng dậy định đi xuống bếp tìm con dao rọc lá. Bỗng có tiếng gõ cửa. Lão nghe tim mình đập mạnh. Một cảm giác quen thuộc đến lạ kỳ…

NHÂN TRẦN