Đề xuất lập Khu dự trữ sinh quyển thế giới Hải Vân - Sơn Trà

Sáng 21/7, ông Huỳnh Tấn Vinh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng cho biết đã có thư kiến nghị gửi tới các lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước sau hội thảo "Bảo tồn và phát triển bền vững hệ sinh thái tự nhiên bán đảo Sơn Trà" được tổ chức ngày 15/7/2017.

Hội thảo do Viện Sinh thái học Miền Nam (trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam) và Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng đồng chủ trì với sự tham dự của gần 190 đại biểu đến từ Văn phòng Chính phủ; Bộ TNMT; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Công an; các đại biểu quốc hội; các vị lão thành cách mạng, nhân sỹ trí thức  và cựu chiến binh thành phố Đà Nẵng; các viện nghiên cứu và trường đại học…

Quang cảnh hội thảo

Tại hội thảo đã có 12 báo cáo và 7 tham luận khoa học chứng minh bán đảo Sơn Trà thực sự là một vùng sinh thái đặc thù của Việt Nam nằm trên thành phố Đà Nẵng. Cụ thể, có ít nhất 1.010 loài thực vật và 21 loài nấm lớn, trong đó có 43 loài quý, hiếm theo quy định của Việt Nam và quốc tế. Thảm thực vật ở cao độ thấp hơn 200 mét có vai trò quan trọng bảo vệ an toàn cho loài Chà vá chân nâu.

Sơn Trà có 370 loài động vật (38 loài thú, 160 loài chim, 18 loài lưỡng cư, 52 loài bò sát, 19 loài cá và 79 loài côn trùng), trong đó có 24 loài quý, hiếm theo quy định của Việt Nam và quốc tế. 

Có từ 700 đến 1.300 cá thể Chà vá chân nâu. Tình trạng sinh trưởng và phát triển tốt, có nhiều con non trong bầy đàn. Bán đảo Sơn Trà đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong bảo tồn nguồn gen và loài trước nguy cơ tuyệt chủng. Loài này phân bố ở tất cả các đai độ cao và sinh cảnh trên bán đảo (kể cả rừng trồng và bãi đá), từ sát mặt nước biển đến độ cao 696m. Bán đảo Sơn Trà có nguồn thức ăn phong phú, đa dạng cho Chà vá chân nâu. Phạm vi kiếm ăn của chúng rất rộng, bao gồm toàn bộ các vùng rừng tự nhiên và trảng cây bụi.

Các loài thực vật đặc hữu trên Sơn Trà

Sơn Trà có khoảng 20 con suối chảy quanh năm hoặc theo mùa. Lượng nước ngầm mà Đà Nẵng hiện được hưởng từ bán đảo Sơn Trà dao động ở mức trên 1.200m3/ngày đêm, là nguồn cung cấp nước ngọt quan trọng cho mọi hoạt động trên bán đảo. Việc bảo vệ Sơn Trà không chỉ là bảo vệ rừng mà còn bảo vệ đất, nước và cả vùng đại dương.

Giới khoa học khẳng định bán đảo Sơn Trà là độc nhất bởi số lượng loài động, thực vật (kể cả loài quý, hiếm, đặc hữu) tập trung cao trên một diện tích rất nhỏ (4.300 ha). Không những vậy, Sơn Trà còn là kho cây thuốc tự nhiên với 329 loài, có mật độ phong phú và đa dạng, trong số đó có 8 loài cây thuốc quý thuộc diện bảo tồn cấp quốc gia. Đây là một trong số ít nơi ở Việt Nam là khu bảo tồn thiên nhiên còn có cảnh quan rừng tự nhiên gắn liền với biển.

Kiến nghị tháo bỏ 40 móng biệt thự

Thư kiến nghị cho rằng, cần xác định Sơn Trà là một vườn quốc gia thuộc hệ thống rừng đặc dụng của Việt Nam, hoàn trả lại diện tích rừng của bán đảo Sơn Trà đã bị chuyển sang cho việc quy hoạch du lịch; tiến hành khảo sát xác định phạm vi, ranh giới, diện tích chính xác của vườn quốc gia Sơn Trà trên thực địa và trên bản đồ, bao gồm cả hợp phần trên cạn và hợp phần biển ven bờ.

Để làm được việc này, trước mắt các đại biểu hội thảo cho rằng phải giữ nguyên hiện trạng ở Sơn Trà, không xây dựng mới các công trình hạ tầng và du lịch, tháo bỏ ngay 40 móng biệt thự đã xây trái phép. Yêu cầu chủ đầu tư phải thực hiện các biện pháp chống trôi đất xuống biển trước mùa mưa bão 2017.

Giới khoa học và chuyên gia vẫn kiến nghị đập bỏ 40 móng biệt thự trái phép trên Sơn Trà

Các đại biểu và nhà khoa học cũng kiến nghị UBND Đà Nẵng và Chính phủ không quy hoạch bán đảo Sơn Trà thành khu du lịch quốc gia để ưu tiên tập trung cho quy hoạch bán đảo Sơn Trà thành khu bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Đồng thời, thành lập đoàn kiểm tra đánh giá hiện trạng các dự án đầu tư trên bán đảo Sơn Trà để có các giải pháp chấn chỉnh và cải thiện hiệu quả của hoạt động du lịch.

Bên cạnh đó, UBND thành phố Đà Nẵng xem xét, nghiên cứu có thể thành lập Khu dự trữ sinh quyển thế giới Hải Vân-Sơn Trà.

Một góc bán đảo Sơn Trà

Theo nhận định của chuyên gia, việc bảo tồn và phát triển bền vững hệ sinh thái tự nhiên bán đảo Sơn Trà có một thuận lợi hết sức to lớn, đó là công tác bảo tồn nằm ngay trong khu vực chiến lược an ninh quốc gia. Sơn Trà hiện đang thực thi nhiệm vụ kiểm soát không lưu và cảnh báo sớm toàn bộ vùng nước Biển Đông, vịnh Bắc Bộ và không phận Đông Nam Á, vì vậy vai trò của quốc phòng đối với vấn đề bảo tồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng sinh học của bán đảo Sơn Trà là rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế và giữ gìn bảo vệ an ninh, an toàn xã hội bền vững.

Hoàng Thanh Nhân