Đệ nhất phu nhân Cilia Flores “quyền lực đằng sau ngai vàng” ở Venezuela

Đệ nhất phu nhân Cilia Flores là cánh tay phải của chồng, Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro

Đệ nhất phu nhân quyền lực nhất Venezuela

Không phải là một nhân vật của các nghi thức xã giao, nhiều năm qua Cilia Flores, một nhà lập pháp kỳ cựu, được biết đến là một người có tầm ảnh hưởng lớn trong chính trường Venezuela.

Hãng tin Reuters cho biết, người đứng ra tố cáo là Yazenky Lamas, cựu vệ sĩ 40 tuổi có 10 năm làm việc cho bà Flores, hiện đang trong tay của Mỹ.

Nicole Navas, phát ngôn viên Bộ Tư pháp Hoa Kỳ từ chối bình luận về bất kỳ cáo buộc nào có thể chống lại bà Flores. Bản thân bà Flores và văn phòng của bà tại Quốc hội Venezuela không có ý kiến gì về tin trên, trong khi đó, ông Jorge Rodríguez, Bộ trưởng Thông tin Venezuela, nói rằng cáo trạng (nếu có) của Mỹ về bà Flores là “buồn nôn, vu khống và xúc phạm”.

Từ  một nhà tù ở Washington, D.C, Lamas nói với Reuters rằng ông lên tiếng chống lại bà Flores vì ​​cảm thấy bị chính quyền Maduro bỏ rơi, “bị phản bội”.

Vệ sĩ Lamas (đeo kính râm) cùng với bà Flores (mặc áo khoác) và những người ủng hộ tại một sự kiện năm 2010 - Ảnh: Twitter

Bắt đầu từ năm 2017, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã trừng phạt vợ chồng Maduro cùng các thành viên thân cận khác trong bộ máy lãnh đạo Venezuela. Nhưng đòn tấn công mới đây nhắm vào bà Flores đã khiến vị Tổng thống nổi giận. Ông nói: “Nếu các vị muốn tấn công tôi, hãy tấn công đi, nhưng đừng làm phiền Cilia và hãy để yên cho gia đình tôi”.

Flores là một chiến lược gia kỳ cựu và là “kẻ buôn vua” lâu năm trong đảng Xã hội cầm quyền. Bà từng nổi tiếng với tư cách là một nhà lập pháp và là tri kỷ của cố lãnh đạo Hugo Chávez, người tiền nhiệm và người nâng đỡ Maduro. Mặc dù bà không nắm vai trò chính thức trong nội các Maduro, nhưng cuộc điều tra của Mỹ nhấn mạnh tầm ảnh hưởng to lớn của bà, đặc biệt là trong việc giúp Maduro vượt qua các đối thủ trong và ngoài Venezuela.

Ngoài Lamas, Reuters đã phỏng vấn hơn 20 người gần gũi và quen biết bà Flores. Những người này miêu tả bà là một chính trị gia sắc sảo và bí hiểm, hiện nắm giữ nhiều quyền lực của văn phòng Tổng thống, bà có thể thay mặt chồng triệu tập họp khẩn và đích thân đàm phán với các đại sứ nước ngoài cũng như các nhà lập pháp đối thủ.

Năm ngoái, khi Quốc hội nằm trong tay phe đối lập cố gắng hất cẳng ông Maduro, bà Flores đã ra lệnh các quan chức an ninh cung cấp trực tiếp cho bà các tin tình báo về vấn đề này. Manuel Cristopher Figuera - người đứng đầu cơ quan tình báo quốc gia thời kỳ ấy, sau đã chạy trốn khỏi Venezuela, nói với Reuters rằng “bà Flores là người giật dây sau hậu trường”.

Cặp vợ chồng liên minh chính trị Maduro - Flores

Vợ chồng ông Maduro và bà Flores hình thành liên minh đối tác chính trị và quan hệ cá nhân khi cả hai người cùng là cố vấn cho cố Tổng thống Hugo Chávez. Người ta biết rất ít về đệ nhất phu nhân Flores bên ngoài Venezuela, đặc biệt là mức độ vai trò của bà trong chính phủ Maduro, và những thỏa thuận của bà giúp nó tồn tại.

Cựu vệ sĩ Lamas bị bắt vì tội buôn bán ma túy, trong thỏa thuận bào chữa, Lamas thừa nhận tội danh buôn bán ma túy và đồng ý hợp tác làm nhân chứng trong các cuộc điều tra liên quan đến vụ án. Thông tin Lamas cung cấp cho các nhà điều tra, bao gồm các chi tiết về vai trò bị cáo buộc của Flores, trong kế hoạch buôn bán ma túy của các cháu trai của bà.

Từ một luật sư đến vị trí đệ nhất phu nhân 

Bà Flores sinh ngày 15/10/1956 tại Tinaquillo, một thành phố nhỏ ở tây bắc Venezuela. Là em út trong sáu anh chị em, bà sống trong một căn nhà gạch lát bùn và sàn đất. Cha bà là một nhân viên bán hàng rong ở các thị trấn gần đó. Sau đó, gia đình bà chuyển đến thủ đô Caracas của Venezuela.

Là một học sinh giỏi, Flores ghi danh vào một trường đại học tư và học luật hình sự. Ở đó, bà đã gặp Maikel Moreno, một người bạn sau này nhờ sự giúp đỡ của bà trở thành chánh án của Venezuela.

Khi còn là sinh viên, Flores ít tỏ ra quan tâm đến chính trị. Bà từng làm việc bán thời gian tại một đồn cảnh sát, ghi lời khai của các nhân chứng và kết hôn với một người bạn trai lâu năm là một thám tử cảnh sát, họ có với nhau 3 con trai. Sau khi lấy được bằng luật, trong khoảng 10 năm bà làm việc với tư cách là luật sư bào chữa cho một công ty luật tư nhân.

Năm 1989, giá nhiên liệu tăng cao gây nên cuộc bạo loạn rung chuyển cả Venezuela và “đánh thức” ở Flores điều mà sau này bà mô tả với truyền hình nhà nước là “tiếng gọi của cách mạng”. Hàng trăm người biểu tình phản đối nạn tham nhũng và bất bình đẳng gia tăng ở quốc gia sản xuất dầu mỏ đã thiệt mạng khi đụng độ với lực lượng an ninh. Sự kiện này được gọi là Caracazo (thức tỉnh Caracas) cũng truyền cảm hứng cho ông Chávez. Khi lạm phát tăng cao, tình trạng thiếu lương thực và những khó khăn khác trở nên tồi tệ hơn, năm 1992 trung tá quân đội Chávez đã tiến hành một cuộc đảo chính thất bại. Ông bị bắt và bỏ tù tại một doanh trại quân đội.

Flores đã phát hiện ra một người hùng. Bà tổ chức đã phun sơn tên Chávez khắp thành phố Caracas. Bà đã gửi cho Chávez một lá thư đề nghị bào chữa cho ông trước tòa và ông đã chấp nhận. Không lâu sau đó, bà tư vấn cho Chávez và giúp ông trả lời thư của hàng ngàn người ủng hộ.

Trong một chuyến thăm Chávez, bà đã gặp một lãnh đạo công đoàn ở Venezuela, người cũng đang tư vấn cho Chávez, đó là ông Maduro, người chồng tương lai của bà. Hai người đến với nhau sau khi li dị vợ và chồng của mình.

Bà Flores tham dự một khóa họp của LHQ tại Geneva năm 2015 - Ảnh: Reuters

Bà Flores không chỉ là hình bóng ngoại giao bên cạnh chồng. Bà hoạt động tích cực và quyết đoán với các đối thủ của đảng cầm quyền trong cơ quan lập pháp. Nhưng bà cũng bắt đầu sử dụng vị trí của mình để giúp đỡ các thành viên trong gia đình.

Flores thay thế khoảng 50 nhân viên phục vụ trong Quốc hội bằng người thân và các cộng sự. Bốn anh chị em, hai anh em họ và chồng cũ của bà nằm trong số những người được thuê. Bà đề cử anh trai mình, một nhân viên cảnh sát, làm trưởng phòng an ninh Quốc hội. Một cháu trai được bà bổ nhiệm làm giám đốc hành chính của cơ quan lập pháp. Flores bị chỉ trích là “gia đình trị”, nhưng bà đã dẹp yên vấn đề này.

Năm 2012, Chávez cử bà Flores làm Tổng chưởng lý (Bộ trưởng Tư pháp). Bà giữ chức vụ này đến tháng 3/2013 khi ông Chávez qua đời. Cử tri đã bầu Phó tổng thống Maduro làm tổng thống kế vị ông Chávez. Tháng 7 năm đó, bà Flores và ông Maduro mới chính thức kết hôn.

Là đệ nhất phu nhân, Flores ban đầu xuất hiện khá khiêm tốn với những công việc tại Cung điện Miraflores, nhưng chẳng bao lâu sau, bà dần dần bắt đầu đóng một vai trò quyền lực quan trọng hơn ở Venezuela.

Hoàng Diệu