Để học phí đại học không cản bước sinh viên

“Học y giờ không chỉ giỏi mà còn phải giàu”

Sau hai năm dịch bệnh, từ năm học 2022-2023, nhiều trường đại học (ĐH) công lập trọng điểm trên cả nước bắt đầu tăng học phí, trong đó các trường tại TPHCM có mức tăng cao hơn so với khu vực khác. Ở khối ngành sức khỏe, Khoa Y - ĐH Quốc gia TPHCM đã công bố mức thu học phí giai đoạn 1 (2021-2023). Trong đó ngành y khoa năm 2022 là 66 triệu đồng/năm, năm 2023 là 72,6 triệu đồng/năm. Ngành dược học có học phí năm 2022 là 60,5 triệu đồng/năm, năm 2023 là 66,5 triệu đồng/năm. Ngành răng - hàm - mặt học phí năm 2022 là 96,8 triệu đồng và năm 2023 là 106,5 triệu đồng.

Trường ĐH Y Dược TPHCM cũng công bố mức học phí mới lên đến 77 triệu đồng/năm đối với ngành răng - hàm - mặt, kế đến là y khoa với 74,8 triệu đồng/năm, dược học là 55 triệu đồng/năm... Đáng chú ý, mức tăng này áp dụng cả với sinh viên đang theo học hai khóa trước là 2020 và 2021. Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch cũng tăng học phí thêm 12 triệu đồng so với năm ngoái, cao nhất là 44,4 triệu đồng/năm đối với ngành y khoa, dược học, răng - hàm - mặt. So với mức học phí 32 triệu đồng/năm của năm 2021, năm nay, học phí của trường tăng 40%.

Nhiều chuyên gia cho rằng các trường đại học cần có giải pháp đa dạng nguồn thu, giảm áp lực tăng học phí (trong ảnh: Sinh viên Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM trong giờ học thực hành) - Ảnh: Trần Huy

Dù thuộc ngành xã hội nhưng học phí Trường ĐH Luật TPHCM công bố cho năm học mới cũng ở mức cao bất ngờ. Theo đó, ngành có học phí thấp nhất là hơn 31 triệu đồng/năm, ngành cao nhất là 165 triệu đồng/năm. Những năm sau đó, học phí tăng 9-10%/năm. Ở khối ngành kinh tế, Trường ĐH Kinh tế TPHCM năm 2022 có mức học phí tăng hơn 33%, từ 22,5 triệu đồng/năm lên 30 triệu đồng/năm. Đồng thời, dự kiến sẽ tăng thêm 5%/năm. 

Em Thái Lâm - học sinh Trường THCS, THPT dân tộc nội trú Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) - cho biết những năm phổ thông em đã rất cố gắng học môn sinh với mơ ước vào Trường ĐH Y Dược TPHCM. Nhưng nhìn mức học phí quá nặng, dù có đậu em cũng phải “quay xe” về Trường ĐH Y Dược Cần Thơ.

Thái Lâm nói: “Với mức học phí 77 triệu đồng/năm, chưa kể những năm sau còn tăng, thì để hoàn thành chương trình sáu năm và thêm 18 tháng thực tập, cũng mất cả nửa tỷ đồng. Rồi tiền trọ, ăn uống, sinh hoạt tại thành phố đắt đỏ nhất cả nước. Nhiều anh chị khóa trước cũng khuyên em nếu gia đình không dư dả thì nên bỏ cuộc. Bởi học y chương trình rất nặng, buổi tối phải đi thực tập, nên sinh viên ngành y không có thời gian làm thêm kiếm chi phí trang trải như các ngành khác. Ai cũng bảo ngày xưa học y phải giỏi, còn hiện nay, học y không chỉ giỏi mà còn phải giàu nữa”.

Còn Huyền Trang - học sinh Trường THPT Nguyễn Trãi (tỉnh Kon Tum) - cho biết từ lâu đã rất thích Trường ĐH Kinh tế TPHCM và cũng đủ điểm đậu vào trường. Tuy nhiên, trước mức học phí quá cao em không dám đăng ký nguyện vọng mà đang cân nhắc chọn các trường khác có cùng ngành yêu thích nhưng học phí “mềm” hơn.

Nỗ lực không để sinh viên nào bị bỏ lại

Theo các trường, việc tăng học phí gần như là bắt buộc với lộ trình tự chủ của ĐH công lập. Tuy nhiên, các trường luôn cố gắng xây dựng chính sách hỗ trợ học phí, cấp học bổng cho sinh viên với phương châm “không để sinh viên nào bị bỏ lại phía sau”. Từ năm học 2020-2021, ĐH Quốc gia TPHCM đã thành lập Quỹ phát triển phối hợp với ngân hàng triển khai cho sinh viên vay ưu đãi lãi suất 0% để học tập tại các đơn vị thành viên. Quỹ đã vận động được hơn 25 tỷ đồng cho chương trình từ các doanh nghiệp. 

Tại Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM, phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Tấn Hạ - Phó hiệu trưởng nhà trường - cho hay: Năm học 2022-2023, trường sẽ dành 8% từ nguồn học phí khuyến khích học tập theo cơ chế tự chủ để cấp cho các sinh viên có kết quả học tập, rèn luyện tốt. Các học bổng, chương trình hỗ trợ tài chính có tổng kinh phí hơn 15 tỷ đồng, với mục tiêu lớn nhất là giúp các tân sinh viên an tâm học tập, không để em nào vì khó khăn do học phí mà không thể tới trường. 

Tiến sĩ Trần Đình Lý - Phó hiệu trưởng Trường ĐH Nông Lâm TPHCM - chia sẻ: Trường luôn nỗ lực đa dạng hóa nguồn quỹ để hỗ trợ sinh viên trong học tập. Hằng năm, có hơn 40 loại học bổng được trao cho sinh viên nghèo vươn lên trong cuộc sống, học tập, nghiên cứu khoa học; con em thuộc đối tượng chính sách, dân tộc ít người, biên giới, hải đảo… Ngoài ra, còn có các học bổng du học nước ngoài dành cho sinh viên đáp ứng được tiêu chuẩn. Mỗi năm, có khoảng 11 tỷ đồng học bổng được trao cho gần 2.000 sinh viên. 

“Không chỉ tìm nguồn hỗ trợ từ các doanh nghiệp, tập đoàn, mà trường còn có các học bổng do hội đồng hương ở các tỉnh tài trợ; học bổng doanh nghiệp cấp cho các ngành đào tạo đang thiếu nguồn nhân lực. Chẳng hạn, Tập đoàn giấy Tân Mai vừa đề nghị hợp tác với trường cấp 100 suất học bổng toàn phần cho tân sinh viên và sinh viên ngành lâm nghiệp vốn đang thiếu trầm trọng nguồn nhân lực”, tiến sĩ Trần Đình Lý thông tin. Ông nhấn mạnh không chỉ hỗ trợ học bổng, mà nguồn lực huy động từ cựu sinh viên, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân… còn để nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị của trường, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào học phí.

Với mức học phí tăng cao, thạc sĩ Trương Văn Đạt - Trưởng phòng Công tác sinh viên Trường ĐH Y Dược TPHCM - cũng cho hay năm học 2022-2023, trường dành kinh phí khoảng 18 tỷ đồng trao học bổng cho tân sinh viên, trong đó có các loại học bổng toàn phần 100% học phí, 75% học phí, 50% học phí và 25% học phí. 

Phương Thanh