Để 3 trẻ xuất huyết não do thiếu vitamin K: Lỗi tại ai?

Trẻ bị xuất huyết do thiếu vitamin K được điều trị tại BV Nhi Trung ương Hà Nội

Lỗi do bác sĩ!

Với trường hợp 3 trẻ sơ sinh hơn 1 tháng tuổi bị xuất huyết não do không bổ sung vitamin K, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho rằng: "Đây là hiện tượng lạ, lâu rồi không thấy xuất hiện, cần phải xem lại nguyên nhân vì sao. Không thể nói do thiếu thuốc hay quên bổ sung được, vì đây là quy trình chăm sóc nằm trong quy định của Bộ Y tế!".

Theo Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (Ban hành kèm theo Quyết định số 4620/QĐ-BYT ngày 25/11/2009 của Bộ trưởng Bộ Y tế) có quy định rõ trong nội dung chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh ngày đầu sau đẻ: "Trong 2 giờ đầu sau sinh, trẻ được thực hiện chăm sóc thường quy như khám toàn thân, chăm sóc rốn, mắt, tiêm vitamin K1, tiêm vắc xin ngừa viêm gan B và ngừa lao BCG".

"Việc tiêm vitamin K là quy định bắt buộc, phải do bác sĩ chỉ định dù người nhà muốn hay không; do đó trẻ bị xuất huyết não đổ lỗi do người nhà không cho chích ngừa là vô lý! Mặt khác, giá vitamin K hiện nay rất rẻ, chỉ khoảng 5.000 đồng/ống. Chi phí này quá rẻ, không đến nỗi sản phụ từ chối chích cho con. Quy ra, trẻ xuất huyết não do không chích vitamin K là do nhân viên y tế", một bác sĩ bức xúc. 

Một bé sơ sinh được điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM)

Bác sĩ Nguyễn Hương Lan, Phó khoa Sản, Bệnh viện Quận 2 TP.HCM cho biết bệnh viện này chưa từng gặp sản phụ nào từ chối bổ sung vitamin K cho con: "Khi em bé vừa chào đời, còn nằm ấp ôm trên bụng mẹ, nhân viên y tế sẽ đến thông báo, giải thích rõ việc tiêm vitamin K cho trẻ sơ sinh chống xuất huyết não thì hầu hết các gia đình đều chấp nhận".

Còn bác sĩ Nguyễn Thị Từ Anh, Trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM khẳng định: "Bệnh viện Từ Dũ thực hiện việc chích vitamin K cho trẻ sơ sinh chống xuất huyết não từ lâu. Đây là quy định bắt buộc và bệnh viện cũng giải thích kỹ nguy cơ không chích vitamin K cho trẻ sơ sinh nên không thấy bố mẹ nào phàn nàn".

Tiêm vitamin K cho trẻ sơ sinh là chuyện không thể... bỏ quên (Ảnh minh họa)

Không chích vitamin K, trẻ dễ bị xuất huyết não lúc nào?

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 phân tích:  tình trạng xuất huyết não do không được bổ sung vitamin K dễ xuất hiện ở trẻ sơ sinh từ 15 ngày đến dưới 3 tháng. Do đó, phụ huynh nên có thói quen hỏi bác sĩ chuyện con mình đã được tiêm vitamin K hay chưa. 

Đặc biệt, phụ huynh chú ý dấu hiệu chảy máu ở rốn hoặc phân của trẻ có máu: "Đây là dấu hiệu cho thấy trẻ bị xuất huyết. Rốn trẻ sơ sinh giống như một vết thương hở nên máu sẽ rỉ ra ở nơi này. Máu ra nhiều hay ít tùy thuộc vào tình trạng thiếu vitamin K nhiều hay ít.

Với trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn và dưới 3 tháng, khi xuất hiện tình trạng chảy máu, phải nghĩ đến nguyên nhân đầu tiên là thiếu vitamin K. Phải đưa trẻ nhập viện gấp khi có dấu hiệu nghi ngờ xuất huyết não như bỏ bú, khóc thét, co giật, da xanh, thóp phồng, lơ mơ, hôn mê".

Phụ huynh nên thắc mắc chuyện con mình đã được bổ sung vitamin K hay chưa

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Từ Anh, trẻ sơ sinh nhận nhiều vitamin K qua sữa mẹ. Tuy nhiên, nếu người mẹ không có đủ chất dinh dưỡng, nhất là khi ăn uống kiêng khem, lượng vitamin K trong sữa mẹ sẽ rất ít. Trong khi đó, ở trẻ sơ sinh vi khuẩn có khả năng tổng hợp vitamin K ở ruột chưa đủ, do đó càng bị thiếu vitamin K, từ đó trẻ dễ bị xuất huyết não. Do đó, bác sĩ cần chích vitamin K cho trẻ sơ sinh.

Trẻ có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời hoặc có thể để lại di chứng nặng nề vì xuất huyết não làm tổn thương não, ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Các di chứng thường thấy là động kinh, liệt vận động, chậm phát triển tâm thần vận động…

Hoàng Hoa