Dạy tiếng Anh cho trẻ câm điếc

Thầy giáo còn rất trẻ, đang làm một việc mà mọi người xem là bất khả thi. Đó là dạy tiếng Anh cho những đứa trẻ không thể nghe và nói - một dự án “phi thường” với mục tiêu đem lại sự bình đẳng giáo dục dành cho người khiếm thính, lan tỏa đến mọi người thông điệp yêu thương và gửi đến các bạn khiếm thính niềm tin trong cuộc sống.

Lớp học đặc biệt của nhóm thầy giáo HUN (Hear.Us.Now)

Vì sao trẻ khiếm thính cũng cần học tiếng Anh?

Trong số khoảng 2,6 triệu người khiếm thính hoặc có các khiếm khuyết về khả năng nghe nói, rất nhiều người bỏ học, thậm chí có những em chưa từng được đến trường vì lý do khuyết tật. Một số cha mẹ mặc cảm rằng, con không bình thường nên thường “giấu” các em trong nhà. Họ không tin  những đứa trẻ không nói được tên mình lại có thể học được ngoại ngữ.

Nếu may mắn được đi học thì phần lớn trẻ câm điếc cũng học không quá lớp Năm, vì thi tốt nghiệp cấp II, cấp III, tiếng Anh là môn thi bắt buộc. Hệ thống giáo dục chính quy của chúng ta dường như đã “bỏ quên” trẻ khiếm thính, nên các em thường thiếu tự tin khi hòa nhập xã hội. TP.HCM hiện mới có khoảng 15 trường chuyên biệt dành cho trẻ khiếm thính, hầu hết chỉ dừng ở bậc tiểu học, một vài nơi có mở thêm các lớp trung học nhưng không thường xuyên. Vì thế, đầu năm 2015, Lê Đình Hiếu và nhóm cộng tác viên Dự án Hear.Us.Now (HUN) dạy tiếng Anh và tin học cho trẻ em câm điếc từ 8-15 tuổi. 

Trái với sự hồ hởi của người sáng lập, lớp học đầu tiên khai giảng chỉ có vài bé, mà các em đi học cũng không thường xuyên. Có em đang học thì phải nghỉ để chuyển sang học nghề, vì gia đình cảm thấy nản và nghĩ rằng không khả năng lo cho các em học hết bậc phổ thông.

Nhiều bạn bè, người quen của Hiếu không khỏi thắc mắc: “Dạy tiếng Việt cho trẻ câm điếc còn khó, làm sao có thể dạy tiếng Anh?”. Nhưng cuối năm 2017, lần đầu tiên có mười học sinh câm điếc của Trường tư thục Giáo dục chuyên biệt Anh Minh (TP.HCM) tham gia thi kết thúc lớp Chín cùng các học sinh thuộc các trường phổ thông khác, trong đó có cả môn tiếng Anh. Kết quả, có ba em tốt nghiệp loại giỏi, bảy em tốt nghiệp loại khá. Kết quả này đã làm những thầy cô tâm huyết với dự án dạy tiếng Anh cho trẻ khiếm thính Hear.Us.Now mừng đến rơi nước mắt.

Không có gì là không thể

Cách đây hai năm, nhóm thầy giáo HUN đã rất vất vả mới có thể duy trì hai lớp tiếng Anh cho trẻ câm điếc: một lớp Sáu và một lớp Tám. Nhưng đến nay, dự án đã có gần mười lớp. Học viên của HUN không chỉ có trẻ câm điếc nữa, mà cả người điếc trưởng thành và cả người bình thường muốn học ngôn ngữ ký hiệu.

Để dạy cho các học sinh đặc biệt này, nhóm của Hiếu đã tổ chức một đội ngũ khá chuyên nghiệp và đón nhận sự tham gia của nhiều tình nguyện viên trẻ tuổi. Trên thực tế, một số em khiếm thính còn bị hạn chế cả khả năng tiếp thu nên việc dạy học không hề dễ dàng, trong khi một số bạn tình nguyện viên lại chưa có kỹ năng dạy học và làm việc nhóm nên dễ xảy ra bất đồng. Nhưng nhóm của Hiếu đã chứng minh rằng: “Không gì là không thể, chỉ cần quyết tâm”. 

Quá trình dạy và học luôn có những khó khăn trong giao tiếp, cả thầy và trò đều phải học cách hiểu lẫn nhau qua ngôn ngữ ký hiệu. Người có hoàn cảnh đặc biệt nói chung và người khiếm thính nói riêng, có cuộc sống không ồn ào, thay vào đó, chính những giá trị mà họ tạo ra cho bản thân, gia đình và xã hội sẽ nói thay tiếng nói của họ.

“Tuy thầy trò gặp rất nhiều khó khăn trong giao tiếp nhưng các em rất ngoan và chăm học. Tôi thường lồng ghép các trò chơi tiếng Anh trong bài học để các em học dễ hơn. Các em tham gia trò chơi rất tích cực, lại còn nhường điểm cho nhau. Dù gặp khó khăn trong việc học, việc ghi nhớ, nhưng với sự cố gắng và hỗ trợ tận tình từ thầy cô, nay rất nhiều bạn đọc hiểu tiếng Anh rất siêu”- thầy Phạm Hữu Thịnh, dạy tiếng Anh cho các em lớp Chín nói.

Lê Đình Hiếu cho rằng, anh biết trẻ câm điếc sẽ làm được nhiều điều tuyệt vời khi chúng ta mở ra một cách cửa bình đẳng thông qua giáo dục, đồng thời truyền cho các em một niềm tin mãnh liệt. Các em nhỏ của HUN đã chứng minh được rằng, khi niềm tin được lan tỏa thì con người sẽ làm được những điều phi thường. 

Xuân Lộc