Đẩy mạnh xuất khẩu mà không lo thiếu lúa gạo trong nước

Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về tác động của El Nino tới sản lượng lúa gạo của Việt Nam?

Ông Nguyễn Như Cường: Theo dự báo từ nhiều nguồn, tới cuối năm nay, El Nino mới bắt đầu bước vào chu kỳ. Vì vậy, về cơ bản, các vụ sản xuất lúa trong năm 2023 sẽ không bị ảnh hưởng. Tới nay, có thể khẳng định, sản lượng lúa gạo năm 2023 sẽ đạt 43 triệu tấn như mục tiêu đã đề ra.

Nếu El Nino xảy ra, ngành trồng lúa có thể sẽ bị ảnh hưởng ở vụ đông xuân. Tuy nhiên, đây không phải lần đầu El Nino tác động tới nước ta. Năm 2015-2016, chúng ta từng phải đối phó với hiện tượng thời tiết cực đoan này. Đặc biệt, năm 2019-2020, tác động của El Nino còn mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, với các giải pháp của Bộ NNPTNT, của Cục Trồng trọt phối hợp với các địa phương, gần như chúng ta không bị ảnh hưởng gì tới kế hoạch chung của sản xuất. 

Ngoài hoàn thiện hệ thống thủy lợi, các giải pháp phi công trình như bố trí cơ cấu giống hợp lý, bố trí thời vụ theo từng vùng đã giúp hạn chế tới mức thấp nhất sự ảnh hưởng của thời tiết cực đoan. 

* Với những dự báo về El Nino, Cục Trồng trọt có các giải pháp gì để hạn chế thấp nhất tác động của thời tiết xấu tới ngành lúa gạo trong năm tới?

- Với kinh nghiệm từ năm 2015-2016 và 2019-2020, chúng ta sẽ tiếp tục củng cố hệ thống thủy lợi, bố trí cơ cấu giống và cơ cấu mùa vụ phù hợp cho các vùng bị tác động. Về cơ bản, nếu mức tác động như năm 2019-2020 thì sản lượng lúa gạo vẫn đảm bảo khoảng 43 triệu tấn trong năm 2024.

Còn nếu như có những biến động, tác động khốc liệt hơn, Bộ NNPTNT sẽ căn cứ vào dự báo ngắn hạn hơn của các cơ quan như Viện Thủy lợi miền Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường để có sự điều chỉnh phù hợp. Cơ cấu thời vụ và cơ cấu giống của Việt Nam rất tốt, thích ứng tốt với các điều kiện thời tiết khắc nghiệt. 

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu cũng như các hiện tượng thời tiết nói chung. Đây lại là khu vực sản xuất nông nghiệp quan trọng nhất của Việt Nam và có ý nghĩa lớn với thế giới. Vì vậy, cục đã phối hợp với các cơ quan liên quan và chính quyền các địa phương khảo sát thực tế để có kế hoạch ứng phó phù hợp. Ngoài vùng trọng điểm này, cục cũng thành lập các tổ công tác đặc biệt để xây dựng kế hoạch ứng phó cho khu vực đồng bằng sông Hồng và các tỉnh Tây Nguyên. Nghĩa là, chúng ta đã có những giải pháp chủ động để giảm thiểu đến mức thấp nhất những tác động thời tiết cực đoan như El Nino.

* Có nhiều lo ngại về vấn đề an ninh lương thực do El Nino. Thậm chí, Chính phủ Ấn Độ đang bàn thảo việc hạn chế xuất khẩu gạo để đảm bảo nguồn cung nội địa. Vấn đề này ở Việt Nam như thế nào? Xuất khẩu gạo đang trên đà tăng trưởng là cơ hội hay nguy cơ, thưa ông?

- Vấn đề an ninh lương thực luôn được chúng ta đánh giá một cách cẩn trọng, nghiêm túc. Nhưng chắc chắn, trong bối cảnh tác động của El Nino, lúa gạo của chúng ta không bị ảnh hưởng nhiều. Chúng ta vẫn xuất khẩu 6,5 triệu tấn và có thể đạt đến như năm ngoái (7,1 triệu tấn). Tôi xin khẳng định, Việt Nam không bao giờ thiếu lúa gạo. Chúng ta hoàn toàn đảm bảo được an ninh lương thực và xuất khẩu. 

* Cảm ơn ông đã chia sẻ. 

Minh Quang (thực hiện)