Dạy kỹ năng sống: Chỉ cần “chém gió”!

Trò chơi tắt điện thoại trong một hội thảo kỹ năng sống của công ty cổ phần phát triển NTG

“Nổ” tung trời

Chương trình “Chìa khóa làm chủ vận mệnh” với lời quảng cáo có cánh: “Bạn có đang thực sự LÀM CHỦ VẬN MỆNH của CHÍNH MÌNH? Rất nhiều người đang bước đi trên cuộc sống này với tinh thần bệ rạc, với những ước mơ yếu kém và với vô số những nỗi sợ hãi ngu xuẩn! Họ thực sự bị bó hẹp, chấp nhận một công việc buồn tẻ, sống một cuộc sống qua ngày và không có chút động lực!... Chúng tôi gọi họ là những người đã CHẾT lâm sàng!... Làm thế nào để sống dậy ước mơ, sống dậy niềm đam mê và sống thực sự một cuộc sống đúng nghĩa?... Diễn giả - doanh nhân Trần Đức Minh - người được mệnh danh là Người truyền lửa - tin rằng, ẩn sâu bên trong mỗi con người là một Tiềm Năng Không Giới Hạn!...”.

18g ngày 14/10, chúng tôi đến lớp của “Người truyền lửa” nhưng phải chờ đến cả giờ sau chương trình mới bắt đầu với khoảng 60 học viên. Diễn giả mở đầu buổi nói chuyện bằng việc khoa trương “tiểu sử” nổi bật của mình. Sau đó mới đến việc “chia sẻ” ba bước rất đơn giản để biến thành công trở nên chắc chắn, đảm bảo. Diễn giả Minh thuyết: “Các bạn đến đây học để thành công. Vì vậy tôi muốn các bạn vừa vỗ tay vừa... rú lên. Bởi vì chúng ta thường đánh mất sức mạnh của mình. Sức mạnh lớn nhất của con người chính là bản năng của loài động vật. Và khi sống, ta biết dùng bản năng đó sẽ vô cùng mạnh mẽ...”.

Cứ như thế, suốt buổi hội thảo gần hai giờ, diễn giả huyên thuyên đủ chuyện nhảm, thỉnh thoảng khuấy động không khí bằng những tràng vỗ tay, hú… Đến cuối giờ, diễn giả không quên giới thiệu các khóa học cùng với “chiêu” khuyến mãi duy nhất mà diễn giả gọi là “lời đề nghị điên cuồng nhất”, từ vài chục triệu giảm xuống còn chừng hai triệu đồng.

Xin được nhiều thông tin, làm quen với nhiều người càng thể hiện sự năng động (?!)

Do không được đào tạo bài bản, thiếu kiến thức và kinh nghiệm thực tế nên nhiều “bí quyết” lạ đã ra đời trong những buổi dạy kỹ năng. Hội thảo “Con đường thành công và nghệ thuật giao tiếp đỉnh cao” của tổ chức giáo dục Người khổng lồ vào tháng 8/2013 cũng có những "bài học" xương máu.

Để dẫn chứng câu khẩu hiệu “Đi khắp thiên hạ với một nụ cười tươi, một câu khen ngợi và một chút quan tâm”, diễn giả lấy ngay “kinh nghiệm” bản thân ra thuyết phục: Một hôm, tôi bị cảnh sát giao thông (CSGT) tuýt còi vì xe tôi bị hỏng đèn chiếu sáng. Lúc anh CSGT đi đến, nhìn ngực áo thấy tên Nguyễn Văn Hùng, tôi liền nở nụ cười “em chào anh Hùng”, đồng thời giơ tay phải ra bắt và tay trái tôi nắm vào khuỷu tay anh ta để tạo sự gần gũi. Anh CSGT hỏi giấy tờ xe thì tôi trả lời quên mang theo, có gì anh em thông cảm cho nhau tí xíu. Tiếp tục hỏi CMND, tôi cũng nói quên mang theo, mong anh thông cảm. Anh CSGT hỏi “sao xe không bật đèn”, tôi trả lời “dạ xe mới bị hỏng chưa sửa kịp, ngày mai em sửa”. Tôi bắt đầu hỏi anh CSGT, nhà anh ở đâu? Anh CSGT trả lời ở huyện Hóc Môn. Tôi bảo, vậy anh ở gần nhà em... Nhờ việc áp dụng tốt việc đánh vào tình cảm con người, tạo ấn tượng tốt nên tôi đã được anh CSGT tha phạt.

Sau câu chuyện, diễn giả yêu cầu học viên bắt cặp thực hành cách bắt tay phải - trái tương tự… (?!). Chẳng biết "kỹ năng" bắt tay nói trên có tạo được sự gần gũi hay không, chỉ thấy nếu áp dụng trong trường hợp của diễn giả sẽ đối diện với nguy cơ bị cho là tấn công cảnh sát khi nắm khuỷu tay nhân viên đang thi hành công vụ.

Rất nhiều bạn trẻ tham dự các lớp dạy KNS mà không biết mình bị lừa

Mẫu số chung của những chương trình này là được quảng bá bằng những câu slogan rất “kêu”, diễn giả luôn tự nhận những “sứ mệnh” tầm cỡ và tuôn ra hàng tràng ngôn từ hoa mỹ... để hấp dẫn người học. Công ty cổ phần đào tạo Big Success tự trao cho mình nhiệm vụ vĩ đại: “vì sứ mệnh giúp cho một triệu bạn trẻ thành công trước tuổi 30”. Website Bigsuccess.vn giới thiệu những khóa huấn luyện đặc biệt: bí quyết thủ khoa, bí quyết kinh doanh bất động sản từ tay trắng...

Những khóa học này do diễn giả Võ Phi Nhật Huy, Chủ tịch đồng thời là CEO của Công ty cổ phần bất động sản Bigland và Công ty đào tạo Big Success. Vị chủ xị “8x đời cuối” không quên “khoe” đã được học hỏi từ các chuyên gia hàng đầu thế giới Tony Buzzan (người có chỉ số IQ cao nhất thế giới, cha đẻ của Sơ đồ tư duy Mind map), Bobbi Deporter - Mike Hernaki (Phương pháp học tập siêu tốc); học trò trực tiếp của Adam Khoo (tác giả Tôi tài giỏi, bạn cũng thế)...

Trong khi đó, diễn giả Đức Minh thì “tự bạch” mình là doanh nhân thành đạt có thu nhập tại chín quốc gia của ba châu lục Á, Âu, Mỹ và từng được tôn vinh trước gần một vạn doanh nhân tại Las Vegas. Hiện anh ta là Chủ tịch và người sáng lập ra UNLIMITED POTENTIAL TRAINING, được mệnh danh là "Người truyền lửa", là diễn giả đẳng cấp quốc tế đầu tiên tại Việt Nam, là người có khả năng truyền cảm hứng thiên bẩm, dữ dội và bùng nổ, có ảnh hưởng đến sự thay đổi chất lượng cuộc sống của hàng ngàn người…

Ông Nhật Huy Chủ tịch kiêm CEO của Bigland và Big Success cho rằng công ty Big Success này đã tách khỏi Big Edu nhưng bảng hiệu
vẫn không thấy thay đổi.

Chẳng ai quản lý

Những lời “chém gió” như thế, chẳng hiểu vì sao vẫn lôi cuốn được một bộ phận giới trẻ “tin như sấm”. Lý giải “hiện tượng” này, các chuyên gia tâm lý cho rằng, do các diễn giả đánh đúng tâm lý của nhiều học viên, nhất là các bạn trẻ muốn khẳng định mình và thành công nhanh chóng. Từ lời nói đến thành công là cả một quãng đường rất dài, nhưng lóa mắt trước những lời hoa mỹ, nhiều sinh viên đã không ngần ngại lấy tiền học phí, vay tiền bạn bè, thậm chí là bán máu, nhịn đói để có tiền đi học, mua cổ phần ở các công ty kỹ năng sống (KNS).

Ông Trần Minh Thuận đã gửi thư đến Báo Phụ Nữ "tố” tổ chức KNS “Người khổng lồ”: “Đứa cháu gái gọi tôi bằng dượng đang học Trường cao đẳng Kinh tế đối ngoại năm thứ hai. Tin bạn nên cháu bị rủ rê tham gia vào chương trình của Người khổng lồ, sau đó cháu trở nên ngang tàng, không nghe lời người lớn, cứ nghĩ là qua câu lạc bộ Người khổng lồ là đã tự tin trong cuộc sống, tự kiếm tiền nuôi bản thân và có thể trở thành lãnh đạo. Đóng học phí mấy triệu đồng, Người khổng lồ cho học đúng hai buổi là xong chương trình. Khi tôi vào Google để tìm hiểu mới phát hiện đó là một tổ chức lừa đảo và khuyên cháu nên bỏ”.

Ông Nguyễn Thành Nhân, cố vấn cấp cao Trung tâm đào tạo tài năng trẻ châu Á Thái Bình Dương từng chia sẻ: Tuổi tác và bằng cấp không nói lên năng lực, nhưng diễn giả KNS phải có vốn kiến thức nền tảng vững chắc, có lý luận, đồng thời phải được đúc kết qua kinh nghiệm thực tế. Người thiếu kiến thức và phương pháp sư phạm sẽ khó truyền đạt đúng đắn. Ở những trung tâm uy tín, muốn trở thành diễn giả đứng lớp phải qua thi tuyển vào làm điều phối viên, rồi trợ giảng, sau đó mới được đứng lớp. Đặc biệt, một diễn giả KNS phải có tác phong, thái độ sống đúng đắn.

Các trung tâm KNS đã phát triển gần chục năm và ngày càng nở rộ nhưng chưa có cơ quan nào quản lý chuyên môn để làm “trọng tài” bảo vệ người học. Những yếu tố quyết định chất lượng của hoạt động giáo dục là chương trình, giáo trình và người thầy (diễn giả) đều bị bỏ ngỏ. Chính sự thờ ơ của các cơ quan quản lý đã tạo điều kiện cho nhiều tổ chức KNS sau khi bị tố là lừa đảo, chỉ cần tháo bảng hiệu, đóng cửa là xong.

Thực tế, các sở giáo dục địa phương không thể quản hoạt động giáo dục KNS vì không có hành lang pháp lý, cụ thể là quy chế hoạt động để kiểm tra, quản lý, cấp phép hay xử phạt. Sở Kế hoạch đầu tư khi cấp phép cho những công ty hoạt động trong lĩnh vực KNS ghi ngành nghề kinh doanh là: Giáo dục khác chưa được phân vào đâu (?!).

 Gia Tuệ - Nguyễn Tường