Đầu tư cho y tế thấp, bệnh viện lớn “né tự chủ”

ĐBQH Hoàng Văn Cương cho rằng, đầu tư cho y tế và giáo dục còn mờ nhạt - Ảnh: Q.H.

Sáng 5/11, tiếp tục chương trình của Kỳ họp Quốc hội, Quốc hội thảo luận về tình hình ngân sách Nhà nước. ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đánh giá, thời gian qua, đầu tư công đã bám sát mục tiêu thực hiện khâu đột phá chiến lược là phát triển kết cấu hạ tầng.

Tuy nhiên, khâu đột phá về nguồn nhân lực chất lượng cao lại chưa được quan tâm đầu tư ở mức cần thiết. Điển hình là đầu tư cho giáo dục để phát triển trí lực và đầu tư cho y tế để nâng cao sinh lực còn mờ nhạt.

ĐBQH trích dẫn số liệu, năm 2024, tổng số khoảng 120 ngàn tỉ, thì Bộ Y tế được phân bổ khoảng 1,2 ngàn tỉ, chiếm khoảng 1%; Bộ GD-ĐT được phân bổ 1,5 ngàn tỉ, chiếm 1,2%. Năm 2025, tổng số khoảng 148 ngàn tỉ, thì Bộ Y tế được phân bổ 5,7 ngàn tỉ chiếm 3,7%; Bộ GD-ĐT được phân bổ 2,9 ngàn tỉ chiếm 1,9%.

Trong phương án phân bổ vốn dự phòng giai đoạn 2021-2025 và vốn tăng thu ngân sách năm 2022, tổng cộng khoảng trên 50 ngàn tỉ, thì cả 2 lĩnh vực giáo dục và y tế không đều không có tên.

Với mức phân bổ vốn đầu tư phát triển như trên, ĐBQH cho rằng các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế và các trường đại học trực thuộc Bộ GD-ĐT không thể có vốn đầu tư phát triển.

ĐBQH cũng chỉ ra nguyên nhân các bệnh viện lớn ở Trung ương không dám nhận thực hiện tự chủ. Bởi nếu tự chủ thì trong chí phí dịch vụ sẽ cộng thêm các khoản chi không đúng trong cấu thành chi phí y tế. Tức chi phí không chỉ bao gồm các chi phí cho dịch vụ khám chữa bệnh mà phải cộng thêm lãi ngân hàng, đây là khoản để đầu tư cho cơ sở vật chất, hạ tầng.

Điều tương tự cũng xảy ra đối với các trường đại học tự chủ. Do đó, ĐBQH đề nghị đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước cho y tế và giáo dục ít nhất phải đủ để xây dựng cơ sở vật chất ban đầu, sau đó giao cho các bệnh viện tự chủ, tự lo khấu hao thường xuyên. Có như vậy, các cơ sở y tế, giáo dục mới thực hiện tự chủ đúng nghĩa, người bệnh và người học không phải gánh chịu những chi phí cao, dịch vụ giáo dục và y tế như thế mới đúng bản chất xã hội chủ nghĩa.

ĐBQH lấy bài học kinh nghiệm của Trung Quốc, nhiều trường ĐH của quốc gia này đã vươn nhanh, trở thành các trường ĐH top đầu thế giới trong giai đoạn ngắn.

Nguyên nhân là từ năm 1998, Trung Quốc thực hiện đề án, liên tục trong 3 năm, Trường đại học Thanh Hoa và Đại học Bắc Kinh được đầu tư 1,8 tỉ nhân dân tệ (khoảng 6.000 tỉ đồng), sau đó mở rộng ra hơn 30 trường.

ĐBQH cho rằng, nếu tập trung 5-10 năm, dành 5 - 10% tổng mức đầu tư cho phát triển y tế giáo dục, Việt Nam sẽ có hệ thống giáo dục, y tế sẽ khang trang, người hưởng lợi là nhân dân.

“Đầu tư trong lĩnh vực nào cũng cấp bách nhưng nếu điều chỉnh một chút cho giáo dục, đào tạo thì hàng chục triệu người học, triệu người bệnh sẽ được hưởng chất lượng dịch vụ tốt, chi phí hợp lý. Mục tiêu phát triển toàn diện nguồn nhân lực chất lượng cao là động lực phát triển đất nước bền vững” - ĐBQH nói.

Minh Quang