Dấu ấn ‘Pierre Cardin’: Thời trang vượt mọi khuôn khổ

Hiện có khoảng 800 sản phẩm và công ty kinh doanh mang thương hiệu Cardin, từ quần áo nam-nữ, phụ kiện cho đến bút máy, xe hơi, đồ nội thất và chuỗi nhà hàng, khách sạn. Đăng nhập vào trang thương mại điện tử nổi tiếng eBay, bạn có thể thấy cái tên Cardin xuất hiện gần như khắp mọi nơi.

Tư duy làm nghề mang tính toàn vẹn của nhà thiết kế gốc Ý, từng gây quan ngại rằng ông đang “pha loãng” nhãn hiệu cá nhân. Cardin nhẹ nhàng bác bỏ luận điểm này với lý giải: “Có thể điều đó đúng. Nhưng trong mắt tôi, đây chính là tương lai của thời trang”.  

Thiết kế theo phong cách tương lai của Cardin, tạo ấn tượng mạnh mẽ, tự do cho phụ nữ. (Ảnh: ELLE)

Là một nhà tạo mốt, nhà xã hội học mê đắm thuyết vị lai với góc nhìn cuộc sống cấp tiến, thế nhưng, Cardin đã bắt đầu mọi thứ bằng thôi thúc “trốn chạy”.

Đứa trẻ cô độc

Cardin là con út trong gia đình 9 người con. Ông sinh vào tháng 7/1922, tại San Biagio di Callalta, đô thị thuộc ngoại ô Venice. Trước thế chiến thứ nhất, cha mẹ Cardin là những nhà buôn rượu vang giàu có. Khi ông 2 tuổi, để trốn chạy chủ nghĩa phát xít đang dần lớn mạnh tại Ý, gia đình Cardin di cư đến Pháp.

“Ban đầu, chúng tôi ở Firminy, miền nam Lyon. Năm tôi lên 7, cả nhà chuyển tới Saint-Étienne, thị trấn lớn hơn gần bên. Chúng tôi thuê một ngôi nhà độc lập có vườn cây ăn trái. Thứ tôi nhớ nhất về nơi đó là hoa quả mọc đầy trong vườn. Ngay cả lúc này, nếu hít một hơi thật sâu, tôi vẫn mường tượng được hương vị ngọt ngào tỏa ra từ những cây táo và lê” - Cardin chia sẻ trên một trong những bài phỏng vấn sau cùng cho tờ Wall Street Journal, tháng 8 năm nay.

Cardin (hàng đầu tiên, bên trái) chụp ảnh bên gia đình năm 1924 trước khi di cư sang Pháp. (Ảnh: PIERRE CARDIN ARCHIVES)

Đam mê thời trang đến với Cardin rất tình cờ. Thuở thiếu thời, khi ông giúp một người bạn gái may quần áo búp bê. “Tôi cắt vải từ chiếc váy cũ, may thành quần áo mới cho những con búp bê, nhưng cha không vui trước sở thích của tôi. Ông nói, may vá không phải việc của nam giới. Tôi rất buồn khi chứng kiến ông vứt đi những trang phục đầu tiên tôi tạo ra”, Cardin hồi tưởng.

“Tôi là đứa trẻ nhạy cảm. Được giáo dục phép tắc từ bé, tôi sống hòa đồng với mọi người nhưng luôn thấy cô độc. Phần lớn thời gian tôi dùng để thiết kế, vẽ mẫu. Bên cạnh thời trang, tôi yêu nghệ thuật sân khấu và kiến trúc”.

Cardin bên trong xưởng may của ông. (Ảnh: Vogue)

Năm 1940, ở tuổi 18, Cardin rời nhà để sống tự lập. Công việc đầu tiên ông làm là thợ học việc cho một hiệu may nam. Tháng 6 cùng năm, ông bất ngờ chạm mặt một toán lính Đức bấy giờ đang chiếm đóng Pháp. “Lúc ấy tôi đạp xe đạp, dừng lại tại một trạm kiểm tra của quân Đức thì bị bắt giữ. Họ đẩy tôi vào chiếc xe tải lớn, khi cho rằng giấy tờ tùy thân của tôi là giả. Suốt 24 giờ mắc kẹt trong xe, tôi khóc nấc vì nghĩ mình sẽ chết", Cardin kể lại.

“Hôm sau, họ thả tôi đi. Tôi đã chạy như bay khỏi trạm. Sau trải nghiệm đó, tôi chỉ có duy nhất một hoài bão: phải trở nên thành công”.

“Không quay đầu nhìn lại”

Ít lâu sau cuộc đụng độ, nhờ tài năng cùng nỗ lực, ông sớm tìm được việc làm ổn định tại nhà may tên tuổi như Schiaparelli và Dior tại Paris.

Cardin ra mắt thương hiệu thiết kế đầu tiên năm 1950. 4 năm sau, ông trình làng bộ sưu tập thời trang đầu tay. “Như cái ngày định mệnh khi tôi nhảy xuống từ chiếc xe tải của lính Đức, tôi đã ‘chạy’ không ngừng nghỉ. Đến giờ, tôi chưa từng quay đầu nhìn lại”, Cardin nói.

Series Cosmocorps ra mắt năm 1964. Cardin thử nghiệm thành công với thiết kế váy ngắn, họa tiết ca rô, bốt kim loại và mũ viền độc đáo. (Ảnh: Getty)

Một mẫu váy thời trang xuân hè quyến rũ ra mắt năm 1980. (Ảnh: Getty)

Sự nghiệp của Cardin là hàng chuỗi những thử nghiệm táo bạo với nghệ thuật: từ thiết kế “váy bong bóng” nổi danh được giới thiệu lần đầu năm 1954, phong cách tạo mẫu hòa quyện đường nét hình học - kiến trúc độc đáo giúp thúc đẩy làn sóng “giải phóng phụ nữ” trong thập niên 1960, đến sự kiện diễu hành thời trang ấn tượng dọc Vạn Lý Trường Thành tại Trung Quốc năm 2018.

Nhà thiết kế cũng đi tiên phong trong việc “phát triển thương hiệu đi liền lối sống”. Ông tự thiết kế nội thất, thảm, thậm chí xe hơi mang dấu ấn đặc sắc riêng biệt. Về sau, hàng loạt cái tên đình đám khác như Giorgio Armani và Ralph Lauren đã tích cực vận dụng ý tưởng này.

Hiroko Matsumoto (phải), một trong những người mẫu Cardin yêu thích, mặc thiết kế nổi tiếng của ông. (Ảnh: ELLE)

Gu thẩm mỹ đậm chất toàn diện ở Cardin đồng thời được minh chứng khi ông tuyển chọn người mẫu gốc Á và da màu để trình diễn thời trang, trong một giai đoạn vốn rất ít nhà thiết kế dám mạnh dạn làm điều tương tự. “Tôi mãi biết ơn ông ấy vì đã trao cho chúng tôi cơ hội”, người mẫu gốc Á nổi tiếng Jenny Shimizu, chia sẻ về tầm quan trọng của những show trình diễn đa sắc tộc được Cardin khởi xướng.

Một thiên tài khiêm nhường

Cardin luôn nuôi dưỡng những ý tưởng to lớn. Nay, dẫu đã qua đời, khối thành tựu khổng lồ ông để lại vẫn được nhắc nhớ với giá trị đại chúng rõ rệt. Ông tích cực giới thiệu sản phẩm thời trang cá nhân đến Ấn Độ, Nga, Trung Quốc, Philippines, và là nhà tạo mẫu cao cấp đầu tiên đưa một người mẫu Nhật lên sàn diễn quốc tế.

Ban nhạc The Beatles diện thiết kế áo khoác không cổ của Cardin năm 1963. Cardin là nhà tạo mẫu đi đầu trong nỗ lực thúc đẩy sự phát triển của ngành thời trang nam cao cấp. (Ảnh: Getty)

Từng hứng chịu nghi ngại, thậm chí chỉ trích, tuy nhiên tư duy “đại chúng hóa” thời trang của Cardin – mang mỗi thiết kế đến gần hơn với mọi người ở khắp mọi nơi – phác họa một thông điệp toàn cầu thiết thực, đáng quý hơn bao giờ hết.

Nghĩ lớn, duy Cardin chọn lối sống kín đáo và khiêm tốn. Một ngôi sao sáng trong ngành thời trang có thể không bỏ qua cơ hội “đong đếm” thành tích cuộc đời qua những thước phim tiểu sử kịch tích. Cardin, thiên tài thiết kế hiếm có, ngược lại, không bận tâm đến vấn đề này.

Cảnh cắt trong House of Cardin. (Ảnh: AnOtherMagazine)

Dự án tài liệu House of Cardin (phát hành vào tháng 9/2020), thực hiện bởi bộ đôi đạo diễn người Mỹ Todd Hughes và P. David Ebersole – là tác phẩm vinh danh sau cùng và duy nhất có sự cho phép cũng như tham gia của Cardin. Phim thuật lại chuyện nghề, chuyện đời lý thú về nhà thiết kế quá cố trong hơn 7 thập niên, từ những ngày tháng đầu tiên vừa bước chân vào ngành thời trang của ông.  

“Cardin không phải tuýp người thích ngồi yên vị trước ống kính máy quay để nói về bản thân. Ông ấy muốn tự do đi dạo và trò chuyện.. Có thể gặp gỡ, thực hiện tác phẩm này với Cardin, tôi nghĩ, chính là định mệnh”, Hughes bày tỏ.

Nhà thiết kế tiên phong của dòng thời trang may sẵn, qua đời mới đây tại Paris vào thứ 3, 29/12/2020 (Ảnh: Getty)

Ngày nay, khi nhiều nhà thiết kế thời trang phải gồng gánh sức ép để thử nghiệm ý tưởng mới, Cardin không ngừng bứt phá và khuyến khích giới trẻ dũng cảm bứt phá. Như lời nhạc sĩ kỳ cựu Jean-Michel Jarre nói về ông trong House of Cardin, “Ông ấy khao khát đi tìm ý nghĩa cho tương lai chúng ta, qua mỗi dự án thiết kế”, Cardin không đơn thuần sáng tạo để phục vụ cái nhìn hiện thực. Ông bứt khỏi khuôn khổ thực tại với mong mỏi tạo ra một tương lai hoàn mỹ hơn.

Cardin, một đứa trẻ từng thấy cô độc, được rất nhiều người yêu quý và tưởng nhớ vì lẽ sống đặc biệt ấy.

Như Ý