PNO - Biến đổi khí hậu cùng hệ thống thủy điện tràn lan ở Trung Quốc càng góp phần khiến thiên tai vượt quá tầm kiểm soát của con người.
Lưu vực sông Dương Tử tập trung hơn 400 triệu người sinh sống, đóng góp gần một nửa sản lượng lương thực của Trung Quốc. Do đó, đập Tam Hiệp khổng lồ nằm ở cuối thượng nguồn sông Dương Tử vừa đem lại lợi ích nhiều mặt nhưng cũng vừa là mối đe dọa cho hàng triệu dân.
Công trình khổng lồ gây nhiều tranh cãi
Sông Dương Tử - con sông dài nhất Trung Quốc - bắt nguồn từ dãy Tanggula của tỉnh Thanh Hải ở phía tây Trung Quốc và dài khoảng 6.380km, chảy qua 11 tỉnh rồi đổ ra biển Hoa Đông. Đập Tam Hiệp (TGD), nằm ở gần cuối thượng nguồn sông Dương Tử, thuộc địa phận H.Nghi Xương, tỉnh Hồ Bắc, hiện là dự án thủy điện có công suất lắp đặt lớn nhất thế giới với nhiều chức năng như kiểm soát lũ lụt, sản xuất thủy điện và giảm trầm tích. Khi mực nước đập chạm ngưỡng công suất mong muốn, nó có thể giữ 39,3 tỷ m3 nước, khả năng kiểm soát lũ lên tới 22,15 tỷ m3.
 |
| Cửa xả đập Tam Hiệp hoạt động với công suất tối đa vào sáng 29/6 - Ảnh: China Daily |
Ý tưởng xây dựng đập xuất hiện từ những năm 1920 khi nhà chính trị Tôn Dật Tiên đề xuất kế hoạch kiểm soát lũ sông Dương Tử và thể hiện sức mạnh mới của Trung Quốc. Con đập hoàn thành năm 2012 với chiều dài 2.335m, cao 182m cùng 34 máy phát điện khổng lồ. Trong quá trình này, dự án từng vấp phải sự phản đối từ Quốc hội bởi chính phủ Trung Quốc phải di dời 1,2 triệu người, bỏ 140 thị trấn, 13 thành phố và 1.600 di tích với khoản kinh phí lên đến 37 tỷ USD, kèm theo đó là các mặt trái như ô nhiễm môi trường, tham nhũng, quan liêu làm chậm tiến độ dự án, gây khó khăn cho người dân địa phương.
Con đập có thể vỡ do mưa lũ?
Những trận mưa lớn trong vài tuần qua buộc 24 tỉnh và thành phố ở phía tây nam và miền trung Trung Quốc tuyên bố tình trạng thảm họa thiên nhiên, đặc biệt là các khu vực gần thượng nguồn sông Dương Tử và đập Tam Hiệp. Theo trang Asia Times Financial, đây là trận lụt lớn nhất kể từ năm 1949 và đã phần nào gây ra vấn đề lớn cho con đập.
Zhang Shuguang - Giám đốc Cục Quản lý trung tâm của Tập đoàn Tam Hiệp - nhận xét: “Các biện pháp kiểm soát lũ cho toàn bộ lưu vực sông Dương Tử không thể phụ thuộc hoàn toàn vào con đập”. Theo truyền thông Trung Quốc, mực nước ở hồ chứa đập Tam Hiệp đã cao hơn mức cảnh báo lũ khoảng 2m từ ngày 20/6.
Chính phủ Trung Quốc sau đó đã đưa ra động thái trấn an dư luận, khi tờ Thời Báo Hoàn Cầu dẫn lời các chuyên gia, bác bỏ "tin đồn bị thổi phồng bởi một số phương tiện truyền thông phương Tây", rằng đập Tam Hiệp có nguy cơ sụp đổ. Bài viết ghi: "Con đập còn nguyên vẹn và có đủ khả năng lưu giữ một phần lượng mưa lớn đổ xuống khu vực phía nam Trung Quốc, mực nước hồ chứa Tam Hiệp hiện chỉ vượt quá giới hạn xả lũ".
Ngược lại, trang Taiwan News dẫn lời chuyên gia khoa học thủy văn gốc Hoa đang sống tại Đức - Wang Weiluo - tiết lộ, các công đoạn thiết kế, thi công, kiểm định chất lượng của đập Tam Hiệp được thực hiện bởi cùng một nhóm phụ trách trong thời gian ngắn và con đập đã có nhiều vết nứt, phần bê tông và kết cấu thép cũng không đạt tiêu chuẩn. Năm 2019, ảnh vệ tinh của Google Maps cho thấy, đập có dấu hiệu bị cong, làm dấy lên nghi vấn chính phủ và truyền thông Trung Quốc cố tình che giấu vấn đề an toàn của đập Tam Hiệp.
Thủy điện của Trung Quốc thiếu tính bền vững
Hôm 29/6, chính quyền Trung Quốc thừa nhận việc xả lũ từ đập Tam Hiệp góp phần gây nên tình trạng ngập lụt ở các thành phố hạ lưu. Vào lúc 8g ngày 29/6, 34 máy phát điện của đập đã hoạt động gần hết công suất. Đồng thời, theo dự báo, sẽ tiếp tục có mưa vừa và to gần các nhánh của thượng nguồn sông Dương Tử vào hai ngày 1-2/7.
Theo trang China.org, lũ lụt đã ảnh hưởng đến 12 triệu người, với 729.000 người phải sơ tán, 78 người thiệt mạng hoặc mất tích. Ước tính, có 8.000 ngôi nhà đã bị phá hủy ở 13 tỉnh với tổng thiệt hại hơn 3,7 tỷ USD.
Lũ lụt ở Trung Quốc không phải hiếm, chẳng hạn như vào năm 1998, lũ trên sông Dương Tử khiến hơn 3.000 người thiệt mạng và khoảng 14 triệu người rời bỏ nhà cửa, chủ yếu tại khu vực thành phố Vũ Hán. Theo các chuyên gia, biến đổi khí hậu cùng hệ thống thủy điện tràn lan ở Trung Quốc càng góp phần khiến thiên tai vượt quá tầm kiểm soát của con người.
Cuối năm 2019, tờ Nikkei Asian Review đăng tải bình luận của chiến lược gia địa lý - giáo sư Brahma Chellaney (Ấn Độ) - chỉ rõ rằng, Bắc Kinh đang sử dụng hệ thống đập thủy điện ở thượng nguồn làm “yêu sách” đối với an ninh nguồn nước trong khu vực. Tại tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), lượng thủy điện dư thừa cao gấp đôi tổng tiêu thụ điện của toàn Thái Lan. Dù vậy, vào mùa hạn mặn năm 2019-2020, Trung Quốc vẫn trữ nước ở các đập thủy điện trên sông Lan Thương, thượng nguồn sông Mê Kông tại tỉnh Vân Nam, bất chấp sự phản đối từ các quốc gia phía hạ lưu như Thái Lan, Campuchia, Lào, Việt Nam.
Tấn Vĩ (tổng hợp)
| Chia sẻ bài viết: |
Nghiên cứu mới cho thấy hầu hết sinh viên tốt nghiệp ngành y của Trung Quốc, đều từng nếm trải ít nhất 1 hành vi xấu từ cấp trên.
Từ một người muốn kết thúc cuộc đời nhưng rồi được cứu sống, Derek Pfaff, cho biết anh đã được trao "cơ hội sống thứ hai" nhờ ca phẫu thuật ghép mặt.
Trường hợp thiếu niên bị nhiễm cúm gia cầm ở British Columbia cho thấy, vi-rút đã trải qua biến đổi, để dễ lây truyền từ người sang người hơn.
Ngày 19/11, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố chọn nữ đô vật chuyên nghiệp Linda McMahon làm Bộ trưởng Giáo dục.
Một cuộc khảo sát toàn cầu do một công ty nghiên cứu của Pháp thực hiện cho thấy người Nhật Bản ít khi hài lòng về đời sống tình yêu.
Ngày 19/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phê duyệt vắc xin đậu mùa khỉ (mpox) của công ty dược phẩm Nhật Bản KM Biologics để sử dụng khẩn cấp.
Việc nhiều trường học phải đóng cửa vì thiếu học sinh do tỉ lệ sinh thấp đang đe dọa triển vọng của nghề giáo ở nhiều nơi trên thế giới.
Bộ Phụ nữ, trẻ em và bảo vệ xã hội Fiji báo động về số lượng các vụ lạm dụng và bỏ bê trẻ em ngày càng tăng.
Theo báo cáo do Cục Cảnh sát hình sự Liên bang Đức (BKA) công bố ngày 19/11, tổng cộng có 180.715 phụ nữ được báo cáo là nạn nhân của bạo lực.
Ngày càng nhiều trường mẫu giáo và nhà trẻ sẽ đóng cửa trong tương lai, dẫn đến cơ sở hạ tầng chăm sóc trẻ em không đầy đủ.
Gần đây, Na Uy đã giới thiệu TV BRA - kênh truyền hình đầu tiên trên thế giới do những người khuyết tật học tập điều hành.
Ngày 19/11, dữ liệu Cục Thống kê Hàn Quốc cho thấy 7 trong số 10 phụ nữ Hàn Quốc trải qua sự gián đoạn sự nghiệp do mang thai và nuôi con.
Những người thuộc cộng đồng LGBT ở Afghanistan cho biết họ phải đối mặt với sự ngược đãi khi cuộc đàn áp của Taliban ngày càng gia tăng.
Sáng ngày 19/11, truyền thông Trung Quốc đưa tin, nhiều học sinh đã bị thương trong vụ tai nạn ô tô bên ngoài 1 trường tiểu học ở Hồ Nam.
Công ty quản lý chất thải hàng đầu Phần Lan - đã thành công trong việc sản xuất nhựa phân hủy sinh học từ CO2 qua quá trình đốt rác tại nhà.
Theo Ủy ban đo lường xã hội (SMC), cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã khiến thêm 2 triệu người rơi vào cảnh đặc biệt khó khăn, kể từ năm 2019.
Ngày 18/11, Ecuador đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 60 ngày khi quốc gia Nam Mỹ này đang phải hứng chịu hạn hán nghiêm trọng và cháy rừng kỷ lục.
Floating Doctors (Bác sĩ lưu động) tập trung vào việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí cho các cộng đồng xa xôi và thiếu thốn trên thế giới.
