Đạo diễn Trần Anh Hùng: Vĩnh cửu rất khác biệt

Từ 5/9, bộ phim thứ sáu của Trần Anh Hùng - Éternité (Vĩnh cửu) khởi chiếu tại Việt Nam. Đạo diễn gốc Việt có cuộc trò chuyện khi anh vừa từ Pháp trở về Việt Nam để ra mắt tác phẩm đang được công chúng trong nước mong chờ.

Đạo diễn Trần Anh Hùng trong buổi công chiếu Vĩnh cửu tại Hà Nội. Ảnh: Danh Anh

* Vì sao anh chọn chuyển thể cuốn tiểu thuyết Nét duyên thiếu phụ của nhà văn Pháp Alice Ferney?

- Quyển sách này đưa đến cho tôi cảm xúc rất mạnh mẽ về thời gian trôi qua, về đời sống… Đây là câu chuyện của gia đình nhà văn, không đặc biệt theo kiểu có cốt truyện hay, nhân vật lạ, mà chỉ có đời sống thường nhật, có lời văn rất hay. Cả cuốn sách giống như bài toán về sự sinh đẻ của những người phụ nữ và những cái chết của các nhân vật, trải dài hơn một thế kỷ.

* Theo bình chọn của một số trang mạng, Éternité thuộc top 50 bộ phim nghệ thuật được mong đợi nhất năm 2016. Tuy vậy, phim không có tên tranh giải ở LHP Cannes và vắng mặt ở một số LHP quốc tế lớn khác. Nếu dựa vào đây để nói bộ phim này tiếp tục là sự chững lại về sự nghiệp của Trần Anh Hùng?

- Tôi hoàn toàn không đồng tình, vì biết chắc chắn phim này thành công như thế nào. Tôi nói thẳng, những người chọn phim cho LHP rất kém. Thế thôi. Rất tiếc cho họ. Có nhiều cái họ đã học hỏi, xây dựng hiểu biết từ lâu với một cái khuôn thì họ sẽ ở trong cái khuôn đó. Khi mình đưa ra một điều gì thật sự mới mẻ, họ không có lời để nói ra, họ không biết nói về nó như thế nào.

Ví dụ, tuyệt tác đầu tiên của thế kỷ XXI là phim The New World của Terrence Malick, không được chọn và vinh danh ở Cannes. Nhiều người thích The New World nhưng khi nói về phim đó thì họ không nói được điều gì thật sự là cái hay, cái tuyệt vời.

* Bộ phim mới của anh từng gây sốc khi công bố dàn diễn viên hàng đầu thế giới…

- Ba diễn viên nữ đồng ý từ đầu. Đọc kịch bản họ biết đây là phim không giống phim nào. Dù không biết tôi sẽ triển khai phim ra sao, nhưng họ tin tưởng tôi. Hai diễn viên nam cũng rất nổi tiếng và rất bận, nhưng họ đã chờ đợi. Cái khó là cần nguồn tài trợ đầy đủ để làm. Phim này từ lúc kịch bản viết xong, nhà sản xuất nói ừ thì mới tìm tiền làm, trải qua ba năm.

* Sau bộ ba phim với đề tài về Việt Nam đưa tên tuổi Trần Anh Hùng ra với thế giới, anh có ba phim tiếp theo không còn gắn với Việt Nam và mang những màu sắc, đề tài khác nhau. Điều này có gây khó khăn cho việc nhận diện phong cách, con đường làm phim của Trần Anh Hùng?

- Nếu có đề tài về Việt Nam mạnh mẽ “nhảy” ra bảo tôi làm thì tôi sẽ làm. Sau khi làm Mùi đu đủ xanh, tôi làm Xích lô có nhiều yếu tố bạo lực. Nhiều người bảo cảm giác như có sự bẻ gãy về phong cách làm phim, nhưng thực ra ngôn ngữ, phong cách của tôi vẫn ở đó, riêng biệt. Sau Xích lô, đáng lẽ dự án tiếp theo của tôi là một phim Mỹ.

Nếu được thực hiện theo đúng kế hoạch thì nhiều người sẽ thấy chân dung của tôi hoàn toàn khác. Nhưng vì dự án ngưng đột ngột nên tôi làm Mùa hè chiều thẳng đứng. Mới đầu tôi nghĩ đây giống như phim mình đi nghỉ hè. Phim kia hỏng thì nhảy vào làm cái này. Còn phim I come with the rain, từ lúc có kịch bản đến lúc làm trải qua 12 năm, ban đầu nhà sản xuất thấy đắt, lạ… nên không làm.

Vĩnh cửu sẽ ra mắt khán giả TP.HCM

* Những phim sau này của anh về những nền văn hóa khác, chưa lặp lại được những thành công cũ, có khiến anh thất vọng?

- Không đâu. Trên con đường nghệ thuật của tôi, tôi thấy có những thành công mà người ta không nhận ra. Trong lịch sử nghệ thuật có rất nhiều vấn đề như thế. Có những phim được làm từ hàng chục năm trước, bị “đánh” kinh khủng, nhưng giờ thì lại là những tuyệt tác. Điều này thì tôi không lo.

* Với hai phim ngắn cùng sáu phim dài đã công bố, anh hài lòng nhất với phim nào?

- Có hai phim tôi đặt kỳ vọng cao nhất là Xích lô và phim này, Vĩnh cửu. Tôi tin tưởng vào giá trị lớn của Éternité. Mùa hè vừa rồi, vợ chồng tôi đến Ý. Chúng tôi thấy một bức tượng Chúa nằm, có khăn bọc lên người.

Nhìn vào hiểu rằng khi làm xong, người tạo nên bức tượng đã biết mình làm được điều rất quan trọng, rất giá trị. Họ đã làm rất nhiều tác phẩm, nhưng cái này, họ biết chắc chắn, rõ ràng vào lúc làm xong là nó sẽ tồn tại, sẽ trải qua mấy thế kỷ.

* Anh có ý định quay trở lại với những bộ phim mà với hầu hết khán giả, chỉ cần xem trailer và giới thiệu bối cảnh đủ biết đó là Việt Nam?

- Tôi vẫn có ý đó. Nhưng hiện tại chưa có dự án nào cụ thể. Tôi định làm một phim tài liệu về các nghệ sĩ đương đại Việt Nam, nhưng đến nay dự án đó vẫn chưa chín. Một lúc nào đó nó “nhảy” ra, bảo mình phải làm đi, thì lúc đó nó sẽ ra.

***

Éternité kể câu chuyện xuyên hai thế kỷ về những biến động về tình yêu đôi lứa, tình cảm vợ chồng, tình mẫu tử… của ba người phụ nữ trong thời chiến, vượt qua nghịch cảnh và quả cảm đối mặt với những sóng gió của cuộc đời.

Bộ phim có sự tham gia của bộ ba nữ minh tinh tài năng người Pháp Mélanie Laurent, Audrey Tautou, và Bérénice Bejo. Kịch bản phim được in kèm bản dịch cuốn sách.

Đạo diễn Trần Anh Hùng, giám đốc nghệ thuật Trần Nữ Yên Khê và nhà sản xuất Christophe Rossignon có mặt tại buổi công chiếu bộ phim cũng là buổi ra mắt cuốn sách do Trung tâm Văn hóa Pháp L’Espace, công ty Green Media và công ty Nhã Nam tổ chức ở Hà Nội vào ngày 5/9 và tại TP.HCM ngày 7/9.

 Bùi Dũng (thực hiện)