Đặng Thị Hàn Ni-phóng viên báo SGGP: Tạo niềm tin xã hội - sự cạnh tranh mới của báo chí

PV: Báo chí - truyền thông phát hiện khá nhiều vụ việc, nhưng loạt bài của chị đưa lại hiệu quả ngay lập tức, không dây dưa chìm xuồng hay tranh cãi được. Chị đã làm thế nào?

Nhà báo Hàn Ni: Tôi viết và làm việc dưới góc độ pháp luật, diễn đạt dễ hiểu, có đầy đủ chứng cứ. Hồ sơ rất rõ ràng. Từ lãnh đạo đến người dân nhìn thấy ngay cái sai. Làm điều tra, cái khó là có được góc nhìn pháp lý khoa học. Khi làm điều tra, chưa nói chuyện sai, chỉ cần không đầy đủ là có thể bị lật ngược 100% ngay. Vụ này tôi phát hiện qua câu chuyện của người bạn là bác sĩ kể về lý do căng thẳng của bệnh nhân do sắp vào vòng lao lý. Tôi đọc hồ sơ dày tới 300 trang, nắm chắc sự kiện, rồi cùng bạn bè trong giới luật pháp tranh cãi từng vấn đề, giống như “hội chẩn” vậy, để tìm ra sự thật nằm ở chỗ nào. Rất chắc chắn.

Ông Tấn chủ quán có vi phạm hành chính, không phải tội phạm hình sự. Dân bị oan thì mình giải oan. Đây cũng là vấn đề thời sự. Thủ tướng, Chính phủ mới rất cầu thị, coi trọng hoạt động kinh tế, tạo thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh. Sau nữa, cộng đồng mạng xã hội ủng hộ, tạo nên sự chú ý và giải quyết nhanh chóng, rõ ràng.

Phóng viên Hàn Ni được lãnh đạo UBND thành phố khen thưởng nóng sau loạt bài về quán "Xin chào"

* Chị còn viết nhiều sách kinh nghiệm thực tế về pháp lý cho người làm báo. Có phải do chị là nhà báo có bằng thạc sĩ luật?

- Làm báo chí điều tra, học luật là quan trọng. Vấn đề là phải có căn cứ pháp lý, không chạy theo cảm xúc đám đông.

Chúng ta đang xây dựng nhà nước pháp quyền, các cơ quan chính quyền cũng có bản lĩnh hơn, lãnh đạo tôn trọng pháp luật. Nhà báo không thể chỉ dựa vào cảm xúc thiếu lý trí, tạo lối suy nghĩ không đúng, không đi về đâu.

* Nhưng giỏi luật cũng không phải dễ dàng. Người ta vẫn nói có quá nhiều luật. Cả một “rừng luật”?

- Tôi nghĩ có bằng đại học Luật chưa chắc đã là có trình độ pháp luật. Vì một sự kiện có thể liên quan đến nhiều bộ luật khác nhau, thay đổi rất nhiều. Phải cập nhật, nếu không luôn cập nhật sẽ… về mo. Tôi hay khuyến khích các bạn nhà báo trẻ đi học luật, chú ý cập nhật văn bản pháp luật mới.

Ngoài ra, xây dựng mối quan hệ - net working là rất quan trọng. Tôi có nhiều bạn luật sư, các bạn giỏi làm việc ở cơ quan luật pháp. Có gì bức xúc của dân mà tôi cần tìm hiểu là họ giúp ngay.

* Thắng lợi rồi, một số cán bộ công an, viện kiểm sát bị đình chỉ… Sau này còn làm việc lâu dài, chị có lo ngại khó khăn trong mối quan hệ không?

Nhiều người cũng lo cho tôi. Nhưng các anh bị đình chỉ cũng không nói gì. Họ hiểu tôi làm không vì mục tiêu hơn thua với công an, chính quyền địa phương, mà là để bảo vệ cái đúng, ngăn sai lầm, giúp người dân kinh doanh. Sau vụ này, có vài vụ nữa đề nghị tôi làm nhưng tôi thấy không đúng thì trả lời ngay. Địa phương có cái sai, không phải tất tật cái gì họ cũng sai. Tôi không quy chụp.

* Trong làng báo, chị được biết đến như là người rất xông xáo, cá tính và… xinh đẹp. Lại có cả những va vấp nữa. Chị nghĩ thế nào về những cái giá phải trả trong nghề với một phụ nữ?

- Phụ nữ đi vào cái nghề khó khăn và đòi hỏi dũng cảm không phải dễ. Quan điểm của tôi, sống là trải nghiệm. Càng khó càng chinh phục, không ngại đối đầu. Khó nhất là chiến thắng được bản thân mình.

* Chị có thấy bây giờ báo chí rất vắng bóng những bài phóng sự điều tra công phu và nóng bỏng như nhiều năm trước đây? Có phải do ngại tranh đấu va chạm?

- Đẳng cấp của nhà báo và báo chí có thể thấy qua đối tượng của anh là ai. Là những người tò mò hay là tư duy cao cấp. Có những vấn đề sát, thiết thực, phấn đấu cho một xã hội phát triển hay không.

Phóng viên Hàn Ni trong một lần đi công tác xã hội

Đi trên đường cao tốc thì khó hơn trên đường làng. Viết giải trí ngôi sao có va vấp thường thì họ la ó, có khi bật cười, gọi điện gỡ bài. Chống tiêu cực khó khăn, va chạm, sai một tý treo bút như chơi. Nhưng tôi cho là góc nhìn cả thôi. Xưa nhiều án oan, không ai bảo vệ được, họ chịu. Nay sự phát triển của xã hội mới, sống theo pháp luật và sự hiểu biết đang can thiệp ngày càng sâu vào cuộc sống.

* Làm báo in, xu hướng thế giới nhiều tờ mạnh như gần đây nhất Independent cũng đóng cửa, chị suy nghĩ gì?

- Vai trò của báo chí vẫn rất quan trọng. Thời đại công nghệ, chuyển qua làm báo theo công cụ mới. Báo tôi cũng có báo mạng. Theo tôi, tạo được niềm tin xã hội hay không là cuộc cạnh tranh mới của báo chí, bất kể giấy hay mạng. Xu hướng công nghệ không làm chết báo chí. Người ta vẫn cần chất lượng tin tức. Có khi ngày càng cần hơn nữa.

* Xin cảm ơn chị.

Nguyễn Thị Ngọc Hải (thực hiện)