Đang nắng bỗng mưa, đề phòng cảm nắng

Những ngày này, nhiệt độ ngoài trời tăng cao và đột ngột có những trận mưa là điều kiện thuận lợi để hai loại tà khí - thử tà và thấp tà - tấn công sức khỏe, làm suy yếu hệ miễn dịch, gây nhiều bệnh lý cấp tính và tái phát bệnh lý mạn tính.

Các chứng bệnh thường gặp 

Bị cảm nắng, trúng nắng là các chứng thường gặp trong giai đoạn khí hậu cực đoan này. Thử tà - loại tà khí đặc trưng của mùa hè, có tính nóng, nhiệt, gây đổ mồ hôi, mất nước, thương tổn tân dịch. Do đó, khi bị trúng nắng, người sẽ đột ngột vã mồ hôi, hoa mắt chóng mặt, kèm nôn mửa, tiêu chảy; nếu nặng có thể ngất xỉu, hôn mê do sốc nhiệt.

Thấp tà lại là loại tà khí làm trở trệ, ứ đọng gây tắc nghẽn kinh lạc và các khớp nên làm xuất hiện các chứng bệnh đau nhức, mỏi nặng ở xương khớp; hoặc làm đau đầu căng tức, âm ỉ thường xuyên. Thấp tà và thử tà thường xuyên kết hợp với nhau càng làm tăng các triệu chứng trên, làm cơ thể mệt mỏi, khó chịu.

Sau những ngày nắng gắt làm đổ mồ hôi dữ dội, bắt đầu xen kẽ những cơn mưa đầu mùa. Cơ thể chưa kịp thích nghi với sự thay đổi quá đột ngột trong ngày, có nhiều nguy cơ bị nhiễm chứng bệnh viêm cơ, viêm khớp, viêm chu vai hoặc đã từng bị sẽ dễ tái phát.

Thấp tà đặc biệt tác động trực tiếp đến tỳ vị (cơ quan tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng). Thử tà và thấp tà kết hợp làm thực phẩm nhanh chóng bị hư hỏng, ôi thiu. Vậy nên, ngộ độc thực phẩm, rối loạn tiêu hóa với biểu hiện thường gặp là các triệu chứng đầy bụng, chướng  bụng, nôn mửa, tiêu chảy cũng rất phổ biến trong mùa này.

Cơ thể nặng nề, đau mỏi ê ẩm cả người, đặc biệt là vùng vai gáy, thậm chí cứng cổ gáy, kèm theo đầy chướng bụng, không muốn ăn… là những triệu chứng điển hình khi sau một ngày nắng nóng, cơ thể bị mất nước do đổ mồ hôi nhiều, đến chiều lại mắc một trận mưa lớn.

Phòng và chữa bệnh mùa hè

Chữa bệnh: Khi bị trúng nắng, trúng thử tà: nhanh chóng bù nước và điện giải, bằng nước oresol, thuốc nam có thể dùng toa căn bản, các lại thuốc thanh nhiệt giải thử như cúc hoa, trúc diệp, nhân trần, thanh hao, cát căn...

Nếu bị rối loạn tiêu hóa nhẹ, nên giã nát gừng tươi hòa với nước ấm để uống, giúp ôn ấm tỳ vị. Giác hơi, xoa bóp, châm cứu là các phương pháp hiệu quả để giải tỏa cơn đau nhức ở vùng đầu và vùng xương, khớp.

Phòng bệnh: Mặc quần áo thông thoáng, không nên đi nắng quá nóng mà không có những biện pháp che chắn bảo vệ; ngược lại không dầm mưa quá lâu, khi bị ướt phải nhanh chóng lau khô và làm ấm cơ thể.

Lưu ý: Trời quá nóng cũng không nên tắm nước quá lạnh, ngâm nước lâu; sử dụng máy lạnh hay quạt trực tiếp vào cơ thể, làm cơ thể trong mùa hè lại bị nhiễm lạnh, và phòng ngừa các triệu chứng viêm khớp, đau khớp.

Đây là mùa dễ gây ảnh hưởng xấu đến tỳ vị, làm rối loạn chuyển hóa nên mọi người cần lưu ý về vệ sinh an toàn thực phẩm, nên ăn chín uống sôi, tránh ăn thực phẩm cũ, lạnh… để hạn chế tình trạng ngộ độc, rối loạn tiêu hóa. Tránh sự thay đổi nhiệt độ đột ngột từ nóng đến quá mát lạnh và ngược lại. 

Thạc sĩ - bác sĩ Phạm Ngọc Liệp 
Viện Y dược học dân tộc