Dân số Nhật giảm, dân Việt, Hàn… đổ sang Nhật

Theo dữ liệu do Bộ Nội vụ công bố hôm 10/7, Nhật Bản có ít hơn 1 triệu ca sinh trong năm thứ ba liên tiếp. So với năm 2018, dân số giảm kỷ lục 433.239 người, xuống còn 124.776.364 người trong chuỗi suy giảm 10 năm liên tiếp. Hiện tại, những người từ 65 tuổi trở lên chiếm 28,06% lực lượng dân số, còn độ tuổi từ 15 đến 64, hay còn được coi là dân số lao động, chiếm 59,49%.  

Phần lớn lao động nước ngoài tại Nhật Bản đến từ Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc và các nước vùng Đông Á

Vì không có phương án nào hiệu quả giúp hạn chế xu hướng suy giảm dân số, Nhật Bản phải chuẩn bị đón nhận dòng người nước ngoài bằng cách mở rộng cửa cho người lao động từ quốc gia khác, điển hình như việc tung ra một hệ thống thị thực mới vào tháng Tư.

Hiện có 2.667.000 người nước ngoài sống ở Nhật Bản, tăng khoảng 170.000 người so với 12 tháng trước đó theo số liệu thống kê hằng năm của Bộ Nội vụ. Sau 5 năm tăng liên tiếp, nhóm người nước ngoài thường trú hiện chiếm 2,09% dân số Nhật Bản.

Những lao động mới hầu hết đến từ các khu vực khác của châu Á. Trung Quốc chiếm số dân nhập cư lớn nhất, tiếp theo là Hàn Quốc và Việt Nam. Với tình trạng thiếu lao động cấp tính, Nhật Bản buộc phải cho phép nhiều người nước ngoài sống và làm việc tại Nhật Bản, dù kèm theo đó là các yêu cầu khá nghiêm ngặt buộc lao động phải trở về nước sau khi kết thúc hợp đồng.

Nhiều người mới đến với trình độ bán chuyên môn sẽ làm việc trong các ngành dịch vụ ăn uống, vệ sinh, xây dựng, nông nghiệp, đánh cá, sửa chữa phương tiện và vận hành máy móc công nghiệp, trong khi những cá nhân có kỹ năng cao đủ điều kiện cho phạm vi việc làm rộng hơn.

Khoảng 345.000 thị thực làm việc dự kiến cấp mới trong 5 năm đầu tiên, nhưng điều này vẫn không đủ để giải quyết sự thiếu hụt trong một số lĩnh vực nhất định.

Nhiều người Việt Nam đến Nhật Bản như một phần của chương trình thực tập sinh kỹ thuật, nhưng với việc Nhật Bản mở rộng cửa hơn, có những lo ngại cho rằng chương trình dễ trở thành môi trường lạm dụng lao động.

Cuộc kiểm tra của chính phủ cho thấy, nhiều chủ doanh nghiệp ép các thực tập sinh làm việc nhiều giờ mà không có điều kiện chăm sóc sức khỏe, thậm chí có bốn công ty đang sử dụng các thực tập sinh nước ngoài cho công việc khử nhiễm sau thảm họa hạt nhân tháng 3/2011.

Trong khi đó, chính phủ Nhật Bản còn đối mặt với nhu cầu giúp người nước ngoài sống thoải mái hơn tại xứ sở hoa anh đào. Theo một cuộc khảo sát của chính phủ trên 375 người nước ngoài vào tháng Sáu, 90% cho biết họ cần hỗ trợ công cộng để cải thiện điều kiện sống, quan trọng nhất là trong việc tìm kiếm nhà ở.

Khi được hỏi về các nhu cầu cụ thể, 63,7% kêu gọi chính phủ mở rộng lượng nhà ở cho người nước ngoài thuê và cập nhật thông tin về địa ốc; 44,0% tìm kiếm dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn ở các bệnh viện có sử dụng tiếng Anh hoặc tiếng nước ngoài khác. 

Tấn Vỹ (theo Japan Today)