Hơn 65% phát hiện ở giai đoạn muộn
Thấy đầu vú có dấu hiệu lẹm vào trong, ông Nguyễn Năng T. (67 tuổi, ngụ TP.HCM) nghĩ do tuổi già. Ít lâu sau, vợ ông đọc được thông tin cho biết, đó có thể là dấu hiệu của ung thư vú.
“Cả gia đình chúng tôi đều phì cười, bởi làm gì có chuyện một lão già lại mắc một bệnh chỉ có ở đàn bà? Tôi cứ nghĩ đàn ông thì chỉ bị ung thư tiền liệt tuyến hoặc đường ruột nên tầm soát mấy cái đó hằng năm. Chưa bao giờ tôi nghĩ ung thư vú lại xảy ra ở đàn ông”, ông T. nhớ lại.
Tuy cảm thấy rất “tào lao”, nhưng ông cũng nghe lời khuyên của vợ vào Bệnh viện (BV) Ung Bướu TP.HCM kiểm tra. Kết quả sinh thiết khiến ông T. và gia đình vô cùng sửng sốt, sợ hãi. Ông T. bị ung thư vú.
Theo bác sĩ (BS) Diệp Bảo Tuấn, Phó giám đốc BV Ung Bướu, mỗi năm BV ghi nhận 4-7 trường hợp ung thư vú ở nam giới. Một nghiên cứu cũng tại BV này cho thấy, trong 10 năm (1993 - 2003) ghi nhận 35 trường hợp nam giới mắc ung thư vú. “Tương tự như nữ giới, ung thư vú ở đàn ông có biểu hiện ban đầu là một khối cứng vùng trung tâm vú.
Do hiếm gặp và tuyến vú nam giới rất nhỏ nên ung thư vú thường phát hiện ở giai đoạn trễ, đã di căn hạch nách, khối bướu có thể xâm lấn dính chặt vào thành ngực hoặc loét ra da thành ngực. Ghi nhận tại BV Ung Bướu, 65,6% ung thư vú nam giới ở giai đoạn 3 và 4”, BS Tuấn cho hay.
Trao đổi với chúng tôi, BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, cho biết thêm, nguyên nhân phát hiện trễ còn do tâm lý đàn ông thường quá thờ ơ với bệnh lý này. “Người ta tưởng rằng chỉ có phụ nữ mới mắc ung thư vú. Mọi người nên hiểu rằng, đơn giản là đàn ông cũng có cơ quan này, do đó cũng có thể bị ung thư”, ông Hùng nói.
Điều trị “căng” hơn phụ nữ
BS Nguyễn Chấn Hùng cho biết, ung thư vú đàn ông thường khởi đầu là một cục nhỏ bằng đầu ngón tay hay có thể nhỏ hơn và thường không gây đau. Cục này nằm sát dưới da nên dễ nhầm với mụn nhọt. Nếu thấy da vùng đó nhăn nhíu, vùng xung quanh hơi đỏ và ngứa… có thể là dấu hiệu ung thư. Có người sau đó thấy nách xuất hiện cục nhỏ chạy tới chạy lui không gây đau nên chủ quan, không đi khám. Thực tế đó là ung thư vú đã di căn hạch.
Việc chẩn đoán và điều trị ung thư vú nam giới tương tự đối với nữ. Cần lưu ý, ung thư vú ở đàn ông thường nặng hơn đàn bà. Do vú đàn ông nằm sát cơ ngực, nên tế bào ung thư xâm nhập vào cơ ngực và mô xung quanh rất nhanh. Di căn ung thư vú nam giới cũng nhanh hơn. Do đó, ung thư vú đàn ông điều trị khó hơn.
Theo BS Hùng, giới chuyên môn chia ung thư vú làm năm giai đoạn. Khi mới thấy có tế bào ác nhưng còn khu trú, gọi là giai đoạn 0, tức tiền ung thư. Giai đoạn 1-4 gọi là ung thư xâm lấn. Tuỳ theo kích thước, nếu xâm lấn đến cơ quan xa gồm hạch, gan, não gọi là giai đoạn 4 di căn xa.
Trường hợp bệnh nhân T. mà chúng tôi nêu ở đầu bài phát hiện ở giai đoạn 1. BS đã phẫu thuật cắt bỏ vú bên phải. Vài tháng sau khi phẫu thuật, ông T. được hóa trị trong sáu tháng. Tiếp theo là đợt xạ trị. “Sau khi xạ trị, BS cho tôi uống thuốc chống ung thư vú anastrozole trong 5 năm và hiện tôi cảm thấy khoẻ mạnh bình thường. BS cho biết tôi đã may mắn thoát khỏi căn bệnh ung thư vú do điều trị kịp thời”, ông T. kể.
BS Hùng nhấn mạnh, việc đoạn nhũ ở bệnh nhân nam không đơn giản. Ung thư vú ở nam giới dễ ăn dính vào phía dưới nhiều hơn nữ giới. Khi mổ phải cắt da nhiều hơn, nguy hiểm hơn. Đôi khi phải cắt cả lớp cơ phía dưới tuyến vú. Bệnh nhân còn có thể phải nạo hạch nách...
Nhiều bệnh nhân đến BV khi khối u quá lớn, nhiễm trùng, điều trị thêm khó khăn. Vì hiếm gặp, nên có trường hợp đi khám BS không chuyên ung thư và chính BS cũng không nghĩ đến ung thư vú ở nam giới nên cho thuốc kháng sinh, thuốc thoa… khiến mất thời gian vàng để can thiệp. Tuy nhiên, cũng có ca vẫn sống sau 10-20 năm do tích cực điều trị nhiều phương pháp.
“Người bệnh nên mạnh dạn tin tưởng điều trị, đừng nghĩ ung thư là dấu chấm hết. Bệnh ung thư vú nam giới hiếm gặp nên không cần tầm soát thường quy. Khi phát hiện bất cứ cục u hay biểu hiện bất thường nào ở vú, nên đến BS chuyên khoa khám ngay và tuân thủ điều trị”, BS Hùng khuyên.
Cứ 100 trường hợp ung thư vú, có 1 đàn ông
Theo BS Tuấn, ung thư vú ở nam giới là bệnh hiếm gặp, cứ 100 trường hợp ung thư vú có 1 đàn ông. Tại Mỹ, mỗi năm ghi nhận khoảng 1.500 ca đàn ông bị ung thư vú. Tỷ lệ mắc ung thư vú nam giới khoảng 1/100.000 dân. Tuổi mắc bệnh từ 60-66 tuổi, hiếm gặp trước 30 tuổi.
Nguyên nhân gây bệnh chưa được biết rõ nhưng có một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh như di truyền (gen BRCA2), trong gia đình có người bị bệnh ung thư vú, tăng nội tiết tố nữ (dùng thuốc, xơ gan), tiếp xúc với phóng xạ…
|
Phân biệt bệnh với nữ hóa tuyến vú
BS Nguyễn Sào Trung, Phòng khám FNA BV Đại học Y Dược TP.HCM, lưu ý, nam giới khi tắm rửa, kỳ cọ vùng ngực, nếu thấy một bên vú có chỗ cứng, dù nhỏ cũng phải đi khám ngay. Nhưng đó cũng có thể là biểu hiện của bệnh lý khác, gọi là nữ hoá tuyến vú.
Đàn ông uống rượu bia, hút thuốc lá nhiều, gan không tốt làm tuyến vú bị sưng. Một số trường hợp thuốc trị bao tử, tăng huyết áp, thần kinh… cũng gây sưng vú. Tóm lại, khi thấy cục cứng ở một bên thì có khả năng ung thư vú, nếu xảy ra ở cả hai bên, thường là nữ hoá tuyến vú.
|
Quốc Ngọc